• bilim adamlarının hala kesin sebebini bilmediği olası teorilerle açıklamaya çalıştıkları bilimsel olay..evet aynı miktarda ve aynı şartlarda; 60 derecedeki su 30 derecedeki sudan daha önce donuyor..
  • donma olayi gercekmidir bilmem ama herhangi bir sicak nesne kendi kelvin derecesinin dorduncu derecesiyle dogru orantili bir hizla isi kaybedermis* yani icmek icin fazlaca sicak bir bardak cayiniz var once sutu mu koyarsiniz cayiniz cabuk sogur yoksa bekler sutu sonra mi koyarsiniz sorusunun cevabi buna gore sutle karistirmaksizin biraktigimiz zaman cayin daha daha hizli sogudugu yonunde.`:ingilizlerle bes cayinda cok bulundum ordan biliyorum`
  • http://math.ucr.edu/home/baez/physics/
    "general physics" altında

    mpemba etkisi. çeşitli durumlarda sıcak suyun soğuk sudan erken donması mümkündür. hatta mantıklıdır. en basitinden daha sıcak olan su, soğuk olana göre, buharlaşmayla daha çok madde kaybedecektir, daha az sıvı kalacaktır, soğuması hızlanacaktır. buharlaşan madde miktarı toplam madde miktarına göre hallice bir rakamsa daha sıcak başlayan su daha önce donacaktır.

    suyun soğuması lise 1 fiziğinden ötede de incelenebilir bir olaydır. ısı transfer yüzeyi ve yüzeyin özellikleri, sıvının şekli, ısı transfer yüzeyinin hacme oranı, suyun kendi içerisindeki ısı transferi filan da girer işin içine. bu değişkenlerin en azından bir kısmı tanımlanmadan kesin yargılar mümkün değildir.
  • ilginc bi olay.. zira sicak suyun donmak icin once ılık hale gelmesi gerekir, bu asamadan sonrasinin ornegin 2 tane ayni miktarda 30 dercedeki suyun birinin daha cabuk donarken digerinden tek farki daha once sicak olmasidir.. demek ki olay maddelerin ilk durumlarina bagli.. (bkz: initial condition)
  • atasozu olarak da kullanilabilecek bir olay.kizgin bir insana,
    sicak su cabuk donar,
    keskin sirke kupune zarar
    seklinde kafiyeli mafiyeli bir nasihat bildiriminde bulunulabilir ornegin.

    bu arada "bu atalar kimlerdir lan" diye merak eder dururdum hep,
    demekki senin benim gibi insanmis bunlar da.
    hemen bilim teknik dergisine abone olayim.
  • özdeş kapalr içerisindeki bir kilogram sıcak su ile bir kilogram ılık suyu yanyana koyar, ikisini de aynı yöntemle ve birim zamanda aynı ısıyı kaybedecekleri şekilde soğutursanız, önce ılık su sonra sıcak su donar.

    mpemba etkisi denilen geyiklik ise modern bilimin sarsılmasından haz duyanların gereğinden fazla büyüttüğü ve neredeyse allahın hikmeti saymaya başlayacakları cinsten bir denyoluktur. (bkz: bilim efsaneleri)

    peki nedir bu etkinin anlattığı.

    efendim işin söz kısmı şöyle : özdeş iki kap içerisine yerleştirilmiş eşit miktarda fakat farklı sıcaklıklarda iki su kütlesini soğutmaya başlarsanız kimi durumlarda buz kristallerinin oluşmaya başlaması sıcak olanında soğuk olanından önce görülebilir.

    peki nasıl olur bu.

    bu, verilen sıcaklığın suyu meydana getiren moleküllerin ortalama ısıl birikimlerini gösteriyor olmasından kaynaklanır. yani 70 derecedeki su ısıl enerjileri ortalamasının ölçümü 70 derece eden su anlamındadır yoksa tüm su moleküllerinin sıcaklıkları 70 derece değildir. aynı durum 30 derecedeki su için de geçerlidir;tek bir farkla: 30 derecedeki su içerisinde ortalamadan çok uzakta ( çan eğrisinin uçlarında ) bulunan moleküllere daha az rastlanır. suları soğutmaya başladığınızda, genel ortalamadan çok uzakta bulunan moleküller düzensizliği fazla olan 70 derecelik su içerisinde daha fazla olduklarından, önce donarak buz kristallerin sıcak suda daha önce görülmesine sebep olabilirler.

    yoksa termodinamik halen daha koç gibidir çok şükür.
  • bazi noktalardan detayli aciklamalar yapilmi$, genel olarak toparlamak gerekirse de $u an icin 4 ana durumun etkili oldugu du$unulmektedir:

    buharla$ma: sicak su, ilik olan suyun ba$langic sicakligina kadar isi kaybederken, bir yandan da daha fazla miktardaki molekulunu buharla$ma yoluyla kaybedecektir. bu noktadan itibaren degerlendirildiginde daha az kutleyle ba$langic sicakligi ilik olan sudan daha kisa surede donmaa noktasina ula$ip donmaya ba$layabilecektir. ancak genel durumlarda gecerli olan bu durum, kapali ortamlarda yapilan ve kutlenin korundugu deneylerdeki durumu aciklayamamaktadir.

    cozunmu$ gazlar: gazlarin sudaki cozunurlugu egzotermik oldugu icin sicak suda ilik suya gore ba$langicta daha az gaz cozunmu$ durumdadir. bu durumun da suyun ozelliklerini degi$tirip molekuller arasinda konveksiyon akimlari olu$turdugu du$unulmektedir (bkz: isi ta$inimi); boylece soguma ya da belirli bir kutledeki suyu dondurmak icin gereken isinin azalabilecegi tahmin edilmektedir. bunu destekleyen deneyler olsa da kanit niteliginde degildir ve teorik hesaplamalari tamamlanmami$tir.

    konveksiyon: cozunmu$ gazlar degil direkt konveksiyon yonunden incelenirse; su sogudukca konveksiyon akimlari ortaya cikacak homojen olmayan bir isi dagilimi yaratacaktir. +4° c'den itibaren de isinan suyun yogunlugu azaldigi icin sicak kisimlar yuzeyde toplanacak, suyun ust kismi sicak kalacaktir. suyun da yuzeyden isi kaybettigini du$unursek; ba$langicta sicak olan suyumuz, ilik suyun ba$langic sicakligina ula$tiginda ondan farkli olarak daha sicak bir yuzeye sahip oldugundan soguma hizi daha fazla olacaktir. bu durum sicak suyumuza arap ati gibi sonradan acilmak ozelligini kazandiriyor olabilir.

    cevre: bu ilginc olay sadece sularin kendisi degil de, cevreleriyle ili$kili olarak da bazi ozellikler ta$ir. ba$langicta sicak olan su, etrafindaki cevreyi (daha fazla olan sicaklik farkindan dolayi) ilik suya gore daha fazla degi$tireceginden, bu da durumu etkiliyor olabilir.

    son olarak bir de supercooling denen mevzu var ki, bu da suyun tam 0° c'de degil de biraz daha altinda donmasiyla alakali bir durum ve bazi deneyler gosteriyor ki sicak suyun donmasi sirasinda bu "superdonma" olayi daha az gercekle$iyor, yani ortalamada sicak su daha yukari bir sicaklikta donma gercekle$tiriyor, bu da belki de tek ba$ina yeterli olmasa da sonucu etkileyebilecek bir etken olarak kar$imiza cikiyor.

    sonuc olarak, yapilan deneyler gostermi$tir ki bu olay gercekten dogrudur, ancak her sicaklik ve her ortamda olacak diye bir $art yoktur.

    benim icin gosterdigi en onemli sonuc ise suyun ozelliklerinden ote insanlarin bilime yakla$im bicimiyle alakali. bu ornekten gordugumuz uzere ne "owww bilim dunyasi sarsiliyor" diyip mpemba etkisi'ni mucizevi bir i$aret olarak gormek dogru, ne de "olur mu lan oyle $ey q=mc(t - t') i$te" diye kestirip atmak zekice bir yakla$im.

    basitce suyun donmasi bile olabildigince kari$ik bir cok alt etkeni bunyesinde barindirirken, ve bu tarz deneylerde cok ufak degi$iklikler sonucu etkileyeceginden olcum yapmanin zorla$masindan dolayi "aha da i$te bu yuzden" demek ve basitce bir formulle bunu ifade etmek zordur. dahasi i$in icine molekuler yapilar da girdiginden durum iyice karma kari$ik bir hal almaktadir.

    bu da suyun donmasini ortaokulda kareli defterine cizdigi lineer grafikle acikladigini du$unen ve artik bundan otesini goremeyenlere muhtemelen iyi bir ders olmu$tur bilim tarihinde.
  • http://www.kimyasanal.net/…ster.php?yazi=g8vp7iha0u
  • milenyumun olayı. cern de neymiş amına koyim!?
  • http://www.hermes2012.org/ sitesinde bu olayın* nasıl gerçekleştiğini ikna edici bir şekilde açıklayabilene 1000 sterlin ödül veriyorlarmış.
hesabın var mı? giriş yap