• orhan asenanın yazdığı bir tiyatro oyunu
  • yazan orhan asena
    rejisör cemil özbayer
    dekor ali cem köroğlu
    kostüm funda karasaç
    işık ersen tunççekiç
    müzik turgay erdener
    koreografi binnaz dorkip

    erdal küçükkömürcü, fatma öney, zeynep yasa,

    zafer güllü, çetin azer aras, can öztopçu,
    eray eserol, emre alpago, kurtuluş şakirağaoğlu,
    şahin ergüney, ümit hasret aslan, mesut turan,
    hayrettin engin, ali fuat davutoğlu, tayfun orhon,
    edip tüfekçi, erdal beşikçioğlu

    2 perde 2 saat 5 dakika.

    ”moğol saldırısı sonrası taht kavgasına giren beyazıt’ın oğulları döneminde halk savaştan ve fakirlikten kırılmaktadır. şeyh bedreddin, “herkes kendinin efendisidir. herkes tuttuğu işin sahibidir.” diyerek başlar ilminin ışığını yaymaya. taht kavgasını kazanan mehmet çelebi zamanında da, “halkın çektiği acı, masumun gözyaşı” gelir bulur şeyh bedreddin’i. hıristiyan, müslüman, rum, tatar demeden”herkesin malı mülkü. yarın yanağından gayrı paylaşacak ne varsa” diyerek şeyh bedreddin düzene karşı gelir.

    (bkz: devlet tiyatroları genel müdürlüğü)
  • bu oyunun finali beklentilerimin çok altında ve sönük kalmıştır, mutlaka izlenmesi gereken bir orhan asena eseri.
    tabii tiyatroya sadece gülmek için gidenlerden değilseniz.
  • izmir devlet tiyatrosunun sergilemeye çalıştığı oyun.
    bedrettin arkasından at koşturur gibi hızlı hızlı vecizeler söyler. mustafa rolündeki figüran ellerini önüne kavuşturmuş onu dinler, söylediklerini yazıyormuş gibi yapar.
    bazı oyuncular müsamere kıvamında ciddi, bazıları vodvil uslubunda komik.
    izmir devlet tiyatrosunun müdüründen oyuncusuna 'size verilen emeklere, aldığınız paralara yazıklar olsun' dedirten oyun.
  • bu sezon izmir devlet tiyatrosunda sergilenen doğan yağcı'nın yönettiği, bilet bulmanın imkansız hale geldiği oyun.

    not: oyunun adı "simavnalı şeyh bedrettin" değil, "simavnalı şeyh bedreddin"dir.
  • 24 aralık itibari ile izmir devlet tiyatrosunda izlediğim harika tiyatrodur.
    bir kere canlı müzik var ki tadından yenmiyor.
    mutlaka gidin izleyin tabi yer bulabilirseniz.

    http://www.mybilet.com/eventinfo.php?eventid=4592
  • kendi idamına onay veren bir kazasker.

    hayatı
  • osmanlı imparatorluğunda xv. yüzyılın başlarında yaşanan şeyh bedreddin olayı, dayandığı dinsel ve sosyal içerik açısından toplum düzenini temelinden değiştirmeyi amaçlayan bir ihtilal girişimidir. bu bakımdan şeyh bedreddin'in başkaldırısı, kalıcı nitelikleri ve uzun süren etkisi niteliğinde bir devrim sayılmaktadır.
    simavna kadısı israil'in oğlu olan ve edirne'de 1359'da dünyaya gelen mahmud bedreddin, doğduğu kentte konya'da ve kahire'de mantık ,felsefe ,ilahiyat okudu. ünlü bir mutasavvıfı olarak tarihte yerini aldı. simavnalı bedreddin ,ahlatlı şeyh seyid hüseyin'in emriyle tebriz'e giderek timur'un bilginler arasında yaptırdığı tartışmalara katıldı. mısır hükümdarlarından berkuk'un oğlu ferah'a ders verdi. seyid hüseyin'in ölümünden sonra onun yerine geçti. halep ,konya ve tire'ye gitti. gittiği yerlerde tanınmaktadır. buradan menderes vadisi boyunca ilerleyerek aydın'a gelir. menakıbname' ye göre yolu üzerindeki nizar köyünde en önemli müritlerinden börklüce mustafa ile tanışır. sakız adası'nın ruhani reisini müritleri arasında aldı. kütahya ve domaniç üzerinden bursa'ya yaptığı yolculuğu sırasında sürme köyünde diğer önemli müridi torlak kemal ile tanışır.daha sonra edirne'ye geri döndü.
    bedreddin edirne'ye geldiğinde osmanlı devleti'nin şehzadelerin birbirleriyle mücadele ettiği bir dönemdi. edirne'de hükümdarlığını ilan musa çelebi mehmet çelebi'yi bir baskınla yenmiş ve imparatorluğunu rumeli bölgesine egemen olmuştu. edirne'de ününü çok duyduğu bedreddin ile tanıştı. onun bilgi ve zekasına hayran oldu . bedreddin'i kazaskerlik makamına getirdi. börklüce mustafa da bedreddin'in yanındaydı. ve baş yardımcısıydı.
    bedreddin " insanların doğuştan eşir olduklarını, bazılarının büyük servetlere sahip olup, bazılarının ekmeğe bile muhtaç kalmasının ilahi maksada aykırı düştüğün " söylüyor. " müslüman, hristiyan, musevi hep allah kuludur, kardeştir. aralarında sevgi bulunması şarttır." diyordu. bu fikirler musa çelebi'nin idaresindeki büyük hristiyan topluluklarınca da olumlu karşılanıyor, bedreddin'in görüşleri gün geçtikçe yayılıyordu. mal ortaklığı ve devlet idaresi hakkındaki fikirlerini o sıralarda açıkça ortaya koymayıp daha yumuşak şekilde dile getirdiği kabul edilmektedir. bedreddin , kazaskerliğe gelince o devrin medeni kanunu sayılabilecek eserini "cami el fusuleyn" i bir yıl içinde yazmış, bütün kadıların kanuna göre hüküm vermelerini sağlamak istemişti.
    xv. yüzyıl başlarında beyler ,birer küçük hükümdar durumundaydı. beylik ettikleri topraklarda istedikleri gibi asar, keser mahkeme emrine ya da saraya danışmaya lüzum görmezlerdi. beylikler babadan oğula geçer, o topraklarda yaşayanlar beyin kulları olarak mal gibi devrederlerdi. gazi evrenos bey , musa çelebi'nin bir davetini bile gözlerinin görmediğini bahane ederek reddetmişti.
    musa çelebi, bedreddin 'in fikirlerine uygu olarak önce beylere mali sorumluluklar yüklemiş, haksızlığını ve zulmünü saptadığı beylerin emlakini ellerinden alarak güvendiği adamların yönetimine vermiş, daha sonra halktan adamları önemli mevkilere getirmeye başlamıştı. kör şahmelik adında bir halk adamı vezir olmuş. çobanlıktan yetişme koyun musa diye tanınan biri sarayda önemli bir mevkie getirilmişti. bazı sancakların idaresi için de halktan adamlar seçti. bu arada davetini kabul etmeyen evrenos beyi zorla huzuruna getirterek göz dağı vermiş. mihaloğlu yahşi , borak bey , sinan bey , çandarlı ibrahim paşa gibi beyleri sindirmişti. direnen ya da eski tutumlarında devam eden birçok bey idam edilmişti. dehşete düşen beylerin hemen hepsi ondan yüz çevirmişti. bazıları mehmet çelebi'nin rumeliye geçmesini bekliyor, bazıları da bir fırsatını bulup musa çelebi'yi terkediyordu. bunların ilki çandarlı ibrahim paşa oldu. ibrahim paşa , bizans'ın taahhüt edip vermediği bir haraç meselesini görüşmek üzere musa çelebi tarafından gönderilmesini fırsat bilerek, bizans imparatoruna sığınmış ve onunla mehmet çelebi lehine bir anlaşma yapmıştı. bu durum üzerine , musa çelebi bizans'a yürüdü ve şehri kuşattı. fakat mehmet çelebi'nin rumeli'ye geçmek üzere olduğunu haber alınca kuşatmayı kaldırdı.
    mehmet çelebi, taht kavgasında taht kavgasındaki son rakibini de ortadan kaldırmak için, bizans imparatoru'nun musa çelebi'ye karşı beraber hareket teklifini kabul etmiş, bizans'a gelerek imparator ile bir ittifak anlaşması imzalamıştı. bu anlaşmadan sonra bir bizans kuvvetinin de katılmasıyla musa çelebi'ye karşı yürüdü.
    iki kardeşin kuvvetleri 1412 'de bizans yakınlarında inciğiz mevkiinde karşılaştı. musa çelebi'den nefret eden ve ondan intikam almak için fırsat kollayan bazı beyler bu savaş sırasında, mehmet çelebi'nin yanına geçtiler. buna rağmen, askerleri tarafından musa çelebi iki karşılaşmadan sonra savaşı kazandı. mehmet çelebi yaralı olarak bizans'a çekilmek zorunda kaldı. bu savaştan sonra diğer hükümdarlar da , musa çelebi'nin o zamanki toplum düzeni için tehlike olmaya başladığını görmüş ve osmanlı ülkesinin hakimiyeti tüm olarak musa çelebi'nin eline geçerse kendi düzenlerinin de yıkılacağını düşünerek telaşlanmışlardı. bu düşünce ile sırp kralı lazar , bizans imparatoru paleologos , dulkadir beyi, mehmet çelebi'yi ortadan kaldırmaya karar vermişlerdi.
    bir yıl sonra, 1413 yılında mehmet çelebi ile anadolu ve rumeli beylerinin idaresindeki birlikler, sırp ,bizans ve dulkadir orduları ile birleşerek edirne üzerine yürüdü. musa çelebi bu büyük kuvvetler karşısında bulgaristan içlerine doğru çekildi. iki ordu çamurluova 'da bir meydan savaşı verdi. musa çelebi savaşı kaybetti ve öldürüldü. şeyh bedreddin savaş sırasında musa çelebi'nin yanındaydı ve savaş sonunda mehmet çelebi'nin eline düşmüştü. şeyh bedreddin kazaskerlik görevinden alınmış, ilim ve erdemine saygı duyulduğundan maaş bağlanarak ailesiyle birlikte sıkı bir muhafaza altında iznik kasabasına sürgüne gönderildi. bedreddin'in ardından börklüce mustafa da iznik2e gidip yerleşti. şeyh, zamanını eserler hazırlama, dersler vermek ve kendisini görmek için uzak , yakın illerden gelenlerle görüşmekle geçiriyordu. bu sürün yılları içinde "bedreddinilik" diye adlandırılacak hareketin fikir temelleri olarak ortaya çıktı.
    şeyh bedreddin hareketinin fikir temelleri şöyleydi
    "tanrı'nın özüyle (zat) yaratılanlar (mahlukat) birdir. arada varlık ve oluş bakımından bir ayrılık yoktur. evren yaratılmamıştır (kadimdir.) yok da olmayacaktır. ilahi irade yanlış yorumlanan bir kavramdır. çünkü gerçek tanrı iradesi bir varlığın özünde olanı, gerçekleşebilecek güç ve nitelik taşıyanı, tanrı'nın istemesinden başka bir şey değildir. tanrı iradesi varlığın özünde "oluş gücüyle" sınırlıdır. bir varlığın özünde bulunmayan tanrı da isteyemez, istese de yaratamaz. varlık alemi birdir. dünya ve ahiret iki ayrı varlık değildir. ölümden sonra dirilme olmadığı gibi dünyanın dışında başka bir alem de yoktur. cennet, cehennem birer kavram olmaktan öteye geçemez. her ikisi de, insanın dünyadaki mutluluğu ve mutsuzluğu ilgili bir kavramdır. dünyad mutlu olan cennette, mutsuz olan cehennemde yaşıyor demektir. kuran'da geçen bütün kavramlar buyruklar birer örnektir. gerçek amaç insanlara doğruyu, ayrı ayrı nitelikleriyle anlatmaktır. bütün dünya malları, insanları ortaklaşa yararlanması içindir. yeryüzünde tabii sınırlar senin benim diye gerçekten bölünmüş torak parçaları yoktur. insan yaşar ölür. doğumla başlayan hayat ölümle biter. ruh bedenden ayrı, bağımsız bir varlık değildir. bedenle ruh da göçer gider. beden dışında ruhun özel bir hayatı yoktur. bütün manevi varlıklar insan düşüncesinin özünden doğmuştur. gerçek olan insandır."
    şeyh bedreddin iznik'te halkı ayaklanmaya yöneltecek çalışmalara başladı. müritlerinin yardımıyla taraftarlar kazandı. iznik'ten kaçarak isfendiyaroğullarının yanına sığındı. oradan zağna'ya gitti. mehmet çelebi tarafından üstüne asker gönderildi. müritlerini toplayarak bir devlet kuracağını , din farkını ortadan kaldıracağını, toprakları paylaştıracağını söyledi. batınilikle birleşen görüşleri hızla yayıldı.kazaskerlik sırasında kethüda olarak yanına aldığı börklüce mustafa ise aydın'a döner. aydın ve karaburun'da osmanlı idaresinden memnun olmayan köylüleri ve yoksul dervişleri etrafına toplayarak isyan eder.sultan mehmet çelebi oğlu murat ile veziri beyazıt paşa'yı bölgeye yollar. isyan bastırılır, isyancılar börklüce mustafa'nın gözü önünde kılıçtan geçirilir. börklüce mustafa ise bir deve üzerinde çarmıha gerilerek öldürülür ve şehirde dolaştırılır. börklüce isyanıyla muhtemelen aynı zamanlarda, manisa civarında torlak kemal liderliğinde bir isyan daha patlar. daha küçük olan bu isyan da şiddetle bastırılır ve isyancılar öldürülür. bedreddin de ele geçirilerek serez' e getirildi. 1420'de padişah'ın karşısında bir kurul tarafından sorguya çekildi. mevlana haydarı acemi'nin verdiği fetvaya göre ""malı haram, kanı helal" sayılarak serez çarşısında bir nalbant dükkanı önünde hazırlanan sehpaya götürüldü, elbisesi çıkarılarak çırılçıplak durumda idam edildi. serez'deki mezarından çıkarılan kemikleri 1924'te istanbul'a getirildi. 1961'de sultanahmet türbesi haziresine gömüldü.
  • sözleri erdem ergin'e , bestesi sinan erdemsel'e ait şeyh bedreddin isimli nefes..
    (bkz;https://youtu.be/7ceu2fve2fg)(bkz: simavna kadısıoğlu şeyh bedreddin)
hesabın var mı? giriş yap