• genç erişkinlik döneminde başlayan, bilişsel ya da algısal çarpıklıklar, alışagelmişin dışında davranışlar, yakın ilişkilerde birden bire rahatsızlık duyma, yakın ilişkilere girme becerisinde azalma, kişiler arası toplumsal ilişkilerde yetersizlik, gösteren garip kişilerdir.

    bu kişilerde acayip düşünceler, referans fikirleri, derealizasyon vardır .toplumda % 3 oranında görülür. tanı hastanın düşünce, davranış ve görünümünde acayiplik temeline dayanır. bu hastalardan öykü zor alınır, çünkü iletişim biçimleri sıradışıdır.

    kendi duygularını tanımazlar, iç dünyaları, çocukluk korkuları ve fantazileri, katı imgesel ilişkilerle doludur. özel güçleri olduğuna inanırlar. algıda illüzyonlar olabilir. insanlarla olan ilişkileri zayıf ve uygunsuz eylemleri vardır. sonuç olarak izole ve arkadaşsızdırlar. stres altında dekompanse olup kısa süreli psikotik belirtiler gösterebilirler. ağır olgularda anhedoni ve ağır depresyon olabilir.

    tanı ölçütleri: referans fikirleri; acayip inanışlar, büyüsel düşünce (batıl inanç, altıncı his gibi); olağandışı algısal yaşantılar, bedensel illüzyonlar olabilir; acayip düşünce ve konuşma biçimi; kuşkuculuk, paranoid düşünce; alışılagelmişin dışında, kendine özgü davranış ve görünüm; uygunsuz, kısıtlı duygulanım; yakın arkadaşları ya da sırdaşlarının olmaması; toplumsal anksiyete ( paranoid korkularla ilişkilidir.)

    ayırıcı tanıda; şizoid, avoidan, paranoid kişilik bozuklukları ve şizofreni düşünülmelidir.

    bu kişiler yaşam boyu aynı kalabildiği gibi şizofreniye de dönüşebilir. % 10'da olsa özkıyım riski vardır.

    tedavi olarak; garip davranışlarını yargılamadan psikoterapi yapılabilir. referans fikirleri varsa antipsikotik verilebilir.

    edit
    görülen lüzum üzerine ek not:
    her kim ki bu bilgileri okuya , sakın ola kendine ya da başkasına tanı koymaya kalkışmaya. bu özelliklerden bir ya da birkaçını kendinizde başkasında buluyor olabilirsiniz , mümkündür. bu kişilik bozukluğunuz olduğu anlamına gelmez. genelde kişilik özellliği düzeyinde kalır. kişilik özelliği düzeyinde kalması da klinik olarak sorun teşkil etmez.

    http://lokman.cu.edu.tr/…/derskitap/htm/kisilik.htm

    güncel link : https://web.archive.org/…/derskitap/htm/kisilik.htm
  • şizofreni ile oldukça fazla bağı olan bir kişilik bozukluğudur. hatta bazı yazarlara göre; psikotik bulguları olmayan şizofreni'dir. diğer yandan, rezidüel şizofreni'ye de çok benzer.
    şizotipal kişilik bozukluğu olan birey; içinde yaşadığı toplumun ciddi düşünce normları ile oldukça fazla çelişen, hatta o normlara göre "saçma" olarak nitelendirilecek bir düşünce garipliği içindedir.
    beraberinde algı bozuklukları bulunabiliri halüsinasyonlar zorunlu değildir. zaman zaman(daha önce de bahsedildiği gibi) illüzyonlar mevcut olabilir.
    iletişim biçimleri sıradışı olduğu için; konuşma bozuklukları mevcuttur. bu bozukluklar enkoherans düzeyinde olmaz.
    epizodlu bir öyküsü mevcut değildir. kişi hiç normal olmamıştır. şizotipal kişilik bozukluğu olan bireylerin birinci derece akrabalarında sık olarak şizofreni ile karşılaşılır. ayrıca şizofrenili bireylerin birinci derece akrabalarında da şizotipal kişilik bozukluğu sık görülmektedir.
    genetik temeli mevcuttur.
  • şizotipal kişilik biçimi ve bozukluğu arasındaki ayrımlar ise şöyledir:

    biçim: kendi duygularına ve inançlarına takılmıştır.
    bozukluk: başkalarına odaklı düşünceleri, kuşkucu düşünceleri ve uygunsuz ya da kısıtlı duygulanımları vardır.

    biçim: başkalarını yakından gözlerler ve başkalarının kendilerine nasıl davranacağına karşı özellikle duyarlıdırlar.
    bozukluk: aşırı toplumsal kaygıları vardır. sözgelimi, tanıdık olmayan insanların olduğu toplumsal durumlarda çok rahatsız olurlar.

    biçim: soyut ve kurgusal düşünmeye yatkındırlar.
    bozukluk: davranışlarını etkileyen acayip inanışları ya da büyüsel düşünceleri vardır. bunlar boş (batıl) inanışlar, geleceği görebilme gücü, bir kimsenin kafasından geçenleri ya da çok uzakta geçen bir olayı, arada hiç bir araç, duygusal h,ç bir bağlantı olmaksızın algılama yeteneği (telepati) ya da "altıncı his" olabilir. "başkaları benim duygularımı duyabilir." diyebilirler.

    biçim: gizemli, duyumötesi, doğaüstü konularla ilgilidirler.
    bozukluk: olağandışı algısal yaşantıları olur. bunlar; yanılsamalar, gerçekten orada olmayan bir kişinin varlığını duyumsama ("ölmüş annem sanki odada benimle birlikteymiş gibi hissettim.") biçiminde olabilir.

    biçim: toplumsal değerleri göz önünde bulundurmazlar, ilginç ve olağandışı bir yaşam biçimleri vardır.
    bozukluk: kimseye benzemeyen, alışılagelmiş töre ve davranışlara uymayan, kimseye benzemeyişinden dolayı anlaşılmaz bulunan, yabansı ve uygunsuz görülen, bambaşka, acayip, apayrı, ayrıksı kişilerdir. saçları başları dağınık, olağandışı kişisel özellikleri olan, kendi kendilerine konuşan, yersiz gereksiz konuşmaları olan, çerçevesi belirsiz konuşan, gereksiz yere soyut düşünen ve böyle konuşan kişilerdir.

    biçim: genellikle kendi kendilerine yaşayan, bağımsız, çok az yakın arkadaşa gereksinen kişilerdir.
    bozukluk: birinci derecede akrabalarının dışında yakın arkadaşları ya da sırdaşları yoktur. (ya da yalnızca böyle bir kişi vardır. )

    **
  • 1-referans fikirleri(olayların ve bazı durumların kendisi ile ilişkili olduğu,özel ve olağandışı bir anlamının olduğu seklinde yanlış yorumlar) .
    2-davranışlarını etkileyecek boyutta, yetiştiği kültürel değerlerle uyumlu olmayan garip inanışlar ya da büyüsel düşünce (örneğin gaipten haber vermeye inanmak, falcılık ve medyumlarla temas,ruh çağırma seanslarına katılmak,altıncı his, telepati gibi)
    3-olağandışı algi yaşantıları (illüzyonlar gibi)
    4-garip bir düşünüş biçimi ve konuşma (konudan uzaklaşan, belirsiz, fazla ayrıntıcı gibi)
    5-kuşkuculuk, paranoid düşünceler
    6-yüz ifadelerinin kişinin içinde olduğu duygusal durumunu yansıtamaması, bunun kısıtlı olması ya da uygunsuz (duyguya zıt bir yüz ifadesi gibi) olması
    7-acayip ,alışılmadık ,kendine özgü davranış ya da görünüm
    8-birinci derece akrabalar hariç yakın dostların olmaması
    9-yakın ilişki ile de azalmayan aşırı sosyal kaygı, paranoid korkular

    http://www.psikiyatrist.net/kisiliksizotipal.htm
  • sizofreniye benzeyen, ancak o kadar ağır olmayan, kronik bozukluk. şizofreniden farkı, bu durumdan muzdarip olan kişilerin gördüğü halüsinasyonların şizofrenide olduğu gibi sık, yoğun ve ses kaynaklı olmamasıdır. ayrıca yine bu kişiler, telepati gibi süper güçlerin olduğuna inanırlar. genellikle erken yetişkinlik denilen ergenlik sonrası başlar ve ömür boyunca devam edebilir. büyük ölçüde çocuklukta yaşanan travmalar, kötü muamele ya da ebeveynin aşırı korumacılığına bağlı olarak oluşabilir.
  • hastalar aşırı derecede tuhaf ve gerçekliğe yabancılaşmışlardır. büyüsel inanış ve düşünceler, garip fikirler, batıl inançlara tutulma, gaipten sesler ve kişilerle görüşmeler ve mesajlar aldığına inanma, telepati ve altıncı his saplantısı, imkansız düşler kurarak bunlar üzerinde sürekli düşünme şeklinde tanımlanabilir. kişinin duygu, düşünce ve davranışlar birbirinden bağımsızlaşarak savrulur(bkz: fikir uçuşması). düşünsel ve içsel özel güçlerinin olduğuna inanırlar. konuşmaları net değildir ve yorum gerektirir. yakın ilişkilere girerken rahatsızlık duyma veya zorlanma ortaya çıkar. kişilerarası ilişkileri bozulur. bilişsel algıları çarpıklaşır. arkaik (ilkel) fikirler öne sürer. derin dünya, derin evren kavramlarını irdeler.
  • aşağıdaki on belirtiden en az beşine sahip olanlara konulabilecek teşhis.

    -tuhaf inanışlar ve büyüsel düşünceler.
    -olağandışı algısal yaşantılar.
    -paranoid düşünce biçimi.ayrıksı davranış ya da görünüm.
    -kısıtlı ya da uygunsuz duygulanım.
    -olağandışı düşünme ve konuşma.
    -yakın arkadaşların olmaması.
    -referans fikirleri.
    -sosyal ortamlarda kaygı duyma.
    -psikotik bozukluğun ya da yaygın gelişim bozukluğunun bulunmaması.
  • (bkz: bir kedinin günlüğü)
  • şizotipal kişilik bozukluğu hastalar alabildiğine tuhaf veya yabancı kişilerdir. bireysel düşünce, garip fikirler, referans fikirleri, illüzyonlar ve depersonalizasyon şizotipal kişilerin her gün ki dünyasının bir parçasıdır.

    esrarengiz ve garip kişilikler olarak tanınırlar.

    şizotipal kişilik bozukluğunda düşünce ve ilişki kurma bozulmuştur. batıl inançları olabilir veya gelecekten haber verebildiklerini iddia ederler. sonuç olarak izole edebilirler ve az arkadaşları vardır.

    hastaların çoğu her nasılsa belli şizotipal kişiliği tuhaflıklarına rağmen iş ve evliliklerini yaşamları boyunca sürdürebilirler.
  • (bkz: doktor olduğunu belli etmezse ölecek hastalığı)
hesabın var mı? giriş yap