southern gothic

• american south diye adlandirilan ve sosyo-kulturel yapisi abdnin diger bolgelerine anca bir arpanin bir elmaya benzedigi kadar az benzeyen bolgenin yetistirdigi william faulkner, tennessee williams gibi yazarlarin yazilarinda hep karsimiza cikan grotesk, mistik ogeler birbirlerine o kadar benziyor sanirim, akademisyenler southern gothic diye suslu bir paket yapmis, bundan boyle bu yazarlara southern gothic yazarlari demisler. harikadir, okunmasi zor, puslu yazilarin ardinda yavas yavas beliren hastalikli guney toplumunun hikayelerini yazanlar sanki gelismekte olan ulkelerin yazarlari ile benzesir daha cok, sanki bir arundhati roy, bir salman rushdie ile cok daha benzer bir dil konusur bu yazarlar.
• günahlarla kuşanmış bir tarih de denebilir sanki. karakterlerin geçmişi, amerika'nın da geçmişidir bir yerde.
  amerikalılar kendilerine efsanelerle yüklü beldeler yaratma noktasında her zaman eşi görülmemiş bir kıvraklığa sahiptir; mitoslarla özdeşleşmiş batı veya vahşiye karşı verilen destansı hayatta kalma savaşıyla kuzey örneklerinde olduğu gibi. ama edebiyatın katalizör etkisiyle güney'de sözü edili idealizmin ya da mitosun çok daha erken çözüldüğünü gözlemliyoruz: depresyon çağları, kapitalist sömürü, kasaba tutuculuğu, ırkçı şiddet ve kölelik, terk edilmişlik duygusu veren kıraç topraklar (plantasyon) ve üzerinde can sıkıcı bir hayat sürdüren lanetlenmiş cehennem mahkumları, bastırılmış ensest ve eşcinsellik, tecavüz, cinayet, intihar, iktidarsızlık, fonksiyonunu yitirmiş bir aile kurumu, kadın dramları; özetlersek bilumum kişisel ve toplu trajedilere yataklık eden, ahlaki çöküş içindeki yozlaşmış ve geri kalmış bir güney fotoğrafı! bunun haricinde romantize edilip sulandırılmış bakışlar da kendine yer bulabilmektedir.
  
  edebiyat kanadından bahsedilmiş. southern gothic, sinemada da ciddi bir külliyatın malzemesidir. hepsini yazacak yeterlilikte değilim. herkesçe bilinen belli başlı örnekler sıralayıp gerisini okuyucuya bırakmak en iyisi. sözlükte amerikan sinemasına eksiksiz derecede hakim kullanıcılar biliyorum, varsa çok kritik eksiklikler affola.
  
  the fugitive kind, 1960, sidney lumet
  jezebel, 1938, william wyler
  the little foxes, 1941, william wyler
  tobacco road, 1941, john ford
  places in the heart, 1984, robert benton
  wise blood, 1979, john huston
  the night of the hunter, 1955, charles laughton
  cat on a hot tin roof, 1958, richard brooks
  the long, hot summer, 1958, martin ritt
  sounder, 1972, martin ritt
  the tarnished angels, 1957, douglas sirk
  a streetcar named desire, 1951, elia kazan
  baby doll, 1956, elia kazan
  ruby gentry, 1952, king vidor
  the intruder, 1962, roger corman
  hush...hush, sweet charlotte, 1966, robert aldrich
  this property is condemned, 1966, sydney pollack
  the chase, 1966, arthur penn
  to kill a mockingbird, 1962, robert mulligan
  the heart is a lonely hunter, 1968, robert ellis miller
  in the heat of the night, 1967, norman jewison
  suddenly, last summer, 1959, joseph l. mankiewicz
  sweet bird of youth, 1962, richard brooks
  toys in the attic, 1963, george roy hill
  intruder in the dust, 1949, clarence brown
  cool hand luke, 1967, stuart rosenberg
  days of heaven, 1978, terrence malick
  the beguiled, 1971, don siegel
  deliverance, 1972, john boorman
  the color purple, 1985, steven spielberg
  down by law, 1986, jim jarmusch
  driving miss daisy, 1989, bruce beresford
  cape fear, 1991, martin scorsese
  the ballad of the sad cafe, 1991, simon callow
  lone star, 1996, john sayles
  sling blade, 1996, billy bob thornton
  the gift, 2000, sam raimi
  o brother, where art thou?, 2000, joel coen, ethan coen
  big fish, 2003, tim burton
• ilgilenen ve seven arkadaşlar varsa bu mooda uyduğunu düşündüğüm spotify listemi isteyenlere atabilirim.
  
  sinemada, edebiyatta ve müzikte inanılmaz içine düştüğüm; bir genre sayılmayı hak eden inanılmaz estetiktir. sadece verdiği belli belirsiz gerilim tadı ve müthiş hikayeleriyle değil, aynı zamanda görselliğiyle çok ön plana çıkan bir türdür bence. house of the rising sun şarkısıda southern gothicin bir nevi marşıdır benim için.
  
  bu genreya uyan film ve kitap önerilerinin hepsine açığım.
• (bkz: true detective)
• the assassination of julius caesar albümündeki favorim..
  link
• günümüz amerikan edebiyatında cormac mccarthy bu türde başı çeker sanırım. kavramın anlatmaya çalıştığı şeyi anlamak için, mccarthy'nin romanından uyarlanan 2007 yapımı no country for old men filmi izlenebilir. bir de emin olmamakla birlikte hbo'nun deadwood dizisi ve paul thomas anderson'un there will be blood filmleri de bu kavram dahilinde değerlendirilebilir diye düşünüyorum. yanlış ise düzeltilebilir.
• muzikte de yansimalari vardir. johnny cash'in folk/country'sinden, sixteen horsepower'in cayir cayir muzigine kadar uzanir..
• the constellations 'ın albümünün ismi. horrible bosses'ın müziklerinde de geçen perfect day'den hatırlayabiliriz kendilerini.
• kalbinin attığı ana merkezi new orleans şehridir.
• uzun bir aradan sonra birkaç dizi izleyeyim derken hep southern gothic, dark country türünde eserler karşıma çıktı. yazın izlememe ve bu şarkıları en sıcak günlerde dinlememe rağmen içime muazzam bir serinlik çöktü.
  
  şarkıların çoğunda vazgeçmişlik, bir şeylerden bıkmışlık, ölüme çağrı unsurları var. son birkaç aylık ruh halimi sanırım bu ve ilişikli türlerle özetleyebilirim. içimde yer eden ve gitgide büyüyen anlamsızlık ve faydasızlık hissiyatı bu şarkılarda iyice ortaya çıktı. belki başkalarının bu eserleri yaratırken benim gibi düşünmelerini anladığımdan ya da içimdeki karanlığı ve o paslı kara ruhu şarkılara bulaştırdığımdan olsa gerek bir ferahlama hissettim. bu kış sanırım tümüyle bunları dinleyerek geçecek.
  
  tek bir dileğim var şu günlerde, lütfen şu türü türkiye'ye getirsin birileri. mis gibi bağlamaya, yerli folk eserlerimize şunları uygulasın yahut yerli eserlerden esinle gothic eserler üretsinler. gerçi bir yazar önce yazı ürünleri ile doğduğunu sonra müzikte bu akımın yayıldığını söylemiş. belki, belki.