• sozluk formati bir kurallar butunu degil bir bilgi kaynagi temasidir. sozluk kurallari bu temayi korumak icin kullanilan bir yontemdir. sozluk temasini korumak icin kurallar yerine ba$ka yontemler kullanilabilirdi. mesela ilk donemlerde yaptigimiz gibi bu temaya uymadigina inandiklarimizin kaydini tumden silebilirdik bayik kurallar silsilesi cikarmak yerine.

    bu yolda devam etmek yerine daha granuler daha ufak pek cok kural koyulmasinin tercih edilme sebebi uygulanmasini subjektif tarti$maya acik bulanik bir sistemden daha anla$ilir elle tutulur formulize edilebilir bir hale getirerek yazarlarin sinirlari belirsiz, gelecekleri bulanik bir tekinsiz vaziyete girmelerine engel olmakti. eger sozluk bir oyunsa kurallarinin herkes tarafindan e$it derecede bilinebilmesini saglamakti. bu konunun tarihcesiyle ilgili yuz defa verdigim bkz'lari tekrar vermiyorum.

    bu kurallar etkisizle$tikce degi$meye ve yetersizle$tikce cogalmaya aciktir. bugune kadar defalarca silme gerekceleri koyduk kaldirdik bazilari surekli oldu. bu kurallarin konmasinda sozlugun icerigiyle bir bilgi kaynagi arasindaki bicemsel mesafe birincil kriter, sozluk yazarlarinin ele$tirileri de ikinci kriter olmu$tur. ornek vermem gerekirse sozlukte bir ba$ligin kendisi hakkinda konu$ulmasi (orn: "herkesin icine sictigi ba$lik"), "dedirten ba$lik" konusundaki $ikayetlerden ve yayilan forum tandansindan ortaya cikmi$tir. spoiler silme gerekcesi spoiler'lar hakkindaki $ikayetten dolayi cikmi$ sonra yine kullanici $ikayetleriyle kaldirilmi$ yerine spoiler tag'i getirilmi$tir. bunlar uzerine defalarca moderator toplantilari yapilmi$ uzerine saatlerce konu$ulmu$tur.

    gecenin korunde deli mi sikti ne anlatiyorsun bunlari derseniz "formatini sikiyim", "kuralinin amina koyayim" $eklinde bir serzeni$ olursa okunsun diye yaziyorum.

    sozluk formatinin yol actigi iddia edilen formatli angutluk (arka arkaya tekrar eden zorlama tanim cumleleri, tanim yapmak icin icerigi maymun olan entryler, dedirten deprem), formattan dolayi ortaya cikmamaktadir zira $u anki format dahilinde bu sacmaliklari yapmadan gayet legal entry girmek mumkundur. herhangi bir kural degi$ikligine gerek yoktur. bir angutluk silsilesiyle ornek vereyim:

    1. heyecanla beklenen kar$ila$ma
    2. hakan'in goluyle 2-1 olan mac
    3. seyrine doyamadigim mac
    4. hakan'in son kafa golunun gotune koymak istedigim mucadele

    $imdi be$ yildan fazla suredir sozluk formatinda bu entryleri $oyle dizmek mumkun:

    1. heyecanla beklenen kar$ila$ma
    2. hakan'in goluyle 2-1 oldu
    3. seyrine doyamadim
    4. hakan'in son kafa golunun gotune koyasim var

    bu inanilmaz mucizenin sirrina vakif olmak isterseniz 5 yildir legal entry ornekleri ba$liginda duruyorlar.

    ayri bir konu olan sozlukte her $eyin isminin ba$liginda incelenmesi prensibi ("elma meyvesi" yerine "elma", "ekmek nedir" yerine "ekmek") istediginiz ba$lik hakkinda entry girmenizi engelleyen bir mesele degil ayni kavram/entry hakkindaki entryleri ayni yerde tutmanin sozlugun okunabilir/takip edilebilir kalmasinda faydali olduguna dair ortak inanca dayali bir uygulamadir. yani "elma" hakkindakileri gorebilmek icin "elma" yazip getirmem yeterli olmuyor "elma nedir", "elma'nin tanimi", "elma hakkinda" gibi varyasyonlari da tahmin edip ayni konuda acilmi$ ve ayni konulari tekrar tekrar aynen anlatan bir entry coplugunde gezinip filtrasyon yapmam gerekiyorsa bu sadece uretilenin degerini du$urmekle kalmiyor uretmek icin harcanan emegin bo$a gitmesine de sebep oluyor.

    bugun sozlukte bir film hakkinda sozluk yazarlarinin ne yazdiklarina bakmak istendiginde kullanilan yontem ba$ligina gitmek iken bu tur bir birle$tirme olmadigi takdirde filmin orjinal ismi, yaygin bilinen ismi, ingilizce ismi ve diger alternatif ozen film cevirilerine dagilan her birinde "cok guzel bir milos forman filmi"yle ba$layan tanimlarin oldugu daginik ve ula$ilmasi zorla$tikca degersizle$en bir icerikten bahsediyoruz. yani bir birle$tirme sozkonusu olmadiginda konuyla ilgili entry girmek istedigimde hangi ba$ligi tercih etmem gerek? entel sinemaci olarak orjinal ismini, okunmak isteyen biri olarak altinda en cok entry olani, ya da yuzeysel bir insan olarak arkada$imdan duydugum adini yazabilirim. bunun yerine ortak karar verilmi$ bir ba$ligin bu eser icin kullanimini benimsemek yanli$ bir adim mi ustunde du$unmekte fayda var.

    yani formatini kuralini birle$tirdigin ba$ligini sikeyim dediginiz sozluk icinde uygulanan kurallar sozluk setting'ini korumak icin gerekli gorulmu$tur. hicbir formatin kuralin olmadigi isteyen herkesin istedigini yazabildigi guclunun populer oldugu bir dunyayi zamaninda internet ismiyle yaratmi$lar. onu tekrar etme ihtiyaci duyuyorsaniz ama teknik beceriniz yetmiyorsa birisi size 1 saatte kodunu yazabilir o kadar zor degil.
  • hazir konuya deginmi$ken sozlukten (duzelteyim sozlugun $u anki yonetim $eklinden diyeyim gerisini bilemem) tiksindigi nefret ettigi entrylerinden net olarak anla$ilan (en azindan benim oyle anladigim) otisabi, sozlukte formata uyma korkusuyla ya$ayan zaruri konformistlere empati yapmi$. "format diye zorluyorsun sonra formata uydu diye bu zavalli ya$am kavgasi verenlerle dalga geciyorsun"a varan bir $ey demi$. entry'sini sonra silmi$. belki dediklerinden donmu$tur o yuzden ben otisabi dedi diye degil boyle bir goru$ varolmasi ihtimalini irdeleyeyim. entry'sini silmeden once okuyan bir kesim icin de tamamlayici olsun.

    sozluk, formati geregi (amina koydugun bilgi kaynagi formati), okur gozunde her ba$likta butun bir icerik te$kil etmektedir. yani bunu bir ba$ligi "$u ne yazmi$" diye degil ama "o konuda bilgi edinmek" amaciyla acan biri icin yazar nickleri onem te$kil etmez. isteyen bilmedigi merak ettigi bir konuda acip okuyarak bunun etkisini kendisi uzerinde deneyebilir. haliyle sozlugu "okuyan" biri. yani minimal okuma skill'leriyle donatilmi$ bir varlik bir entry girdigi zaman bir ba$ligi neye cevirdigi konusunda minimal bir endi$e sergilemesi sozlugun yapisi geregi gereklidir. cunku sozluk formati sozlugun abuk durmayan bir bilgi kaynagi $eklinde olacaginin yegane garantisi degil temelidir. bu temel uzerinden cikarak uretilecek icerigin neye benzeyecegi sozluk yazarlarinin kontrolundedir. bu yazarlar "formata uyarak" sozlugun icine siciyorlarsa bu sozluk formatinin zorlamasi degil (zira sozluk formati her entry'de tanim yapmayi zorunlu kilmiyor) yazarlarin sozlukten ucmama kaygilarinin ya da bu kayginin yarattigi mekanik ali$kanligin sonucudur.

    bugune kadar sozluge kurallari cercevesinde degil ama ozunde ne olduguna bakarak katkida bulunan sozlugun bilgi kaynagi ozunu benimsedigi entry profilinden anla$ilan kimseyi "formata uymuyor" diye ucurdugumuzu hatirlamiyorum. entrylerini siliyor olabiliriz ama ucurma konusundaki birincil kriter yazarin burayi ne olarak gorduguyle entry profilinin buraya nasil baktigiyla alakalidir.

    eger yazar "tanim yapmanin zorunlu oldugu bi forum" olarak goruyorsa sikeyim oyle kaygiyi oyle ya$am mucadelesi veren masum insani. burda kalmak icin entry girmek zorunda degilsiniz. asalak gibi girer mesajlariniza bakar cikarsiniz. bunu yillardir yapan bir yigin sozluk yazari var hicbirine tek laf ettigimi ya da dalga gectigimi hatirlamiyorum -- hatta kendi klasmaninda bunu bir hak olarak veren "saf" denebilecek azinlik sitelerden biriyiz. sozlugun icerik olarak neye donu$tugu elbette sozlugun her kuralindan daha ustundur. kurallar sozlugu korumuyorsa bu sacmaligi duzeltmek icin dalga da gecilebilir gotumuzden yeni kural da cikabilir keyfi moderator aksiyonlari da yapilabilir.

    bu da tanim yazmadan da entry yazilabildigine ornek olsun.
  • sözlüğün* formatı;
    "elma : bir tür meyve.
    darbuka : coşku dolu bir vurmalı saz"
    şeklindeki yazım formudur.
    "michael jackson top mu : sana ne lan topraam."
    şeklindeki yazım format dışıdır.
    konuyu iyice bi' anlamak için;
    (bkz: hatalı entry örnekleri)
    (bkz: başlık açarken dikkat edilecek hususlar)
    (bkz: yeni gelenlere öğütler)
  • örnek olabileceğini düşünerek bir mesaj diyaloğumu kopyalamak istiyorum (hiç bozmuyorum, sadece yazarın adını kamufle ediyorum...) :

    "16.04.2003 18:48 -*********- afedersin bana sözlük formatının ne olduğunu bir açıklayabilir misin? her ispiyonun sonunda sığınılan bahane budur ama açıklama yok..

    17.04.2003 02:21 armonipolisi -> *********: sözlük formatı şudur;
    normalde bir sözlükte (her ne kadar ekşi sözlük normal bir sözlük olmasa da...) tanım vardır.
    ekşi sözlük'te buna ek olarak örnek de eklenmiştir. bu yüzden entrylerde en azından bir tanım ya da bir örnek yazılması beklenir. başlık soru şeklindeyse cevap olarak entry yazmak ya da başlık yarım kalmış bir cümleyse devamını entry olarak yazmak sözlük formatına aykırı şeylerdir. örneğin;

    saat 12 olsa

    1. taksim'e giderdik.
    (ali 12.12.2002, 12:21)

    hatalı bir entry iken,

    2. saatin 12 olmasını isteyen kişinin söylediği söz.
    (veli 12.12.2002, 12:22)

    legal bir entrydir.
    ...
    aynı şekilde;

    milkanın nesi çıksa süper olur

    1. gofreti.

    (ali, 12.12.2002, 12:30)
    hatalı bir entry iken,

    2. milka'nın bir ara reklamlarında kullandığı bir slogan.
    (veli, 12.12.2002, 12:31)
    legal bir entrydir.
    ...
    bu arada, örnek dediğimiz de şudur:

    jazz gitaristleri

    1. jazz çalan gitaristler.
    (ali, 12.12.2002, 12:20)
    tanımken,

    2. erkan oğur, mehmet cem tuncer
    (veli, 12.12.2002, 12:21)
    örnektir. tanım içermemesine rağmen sözlük formatına uygundur.
    ...
    uzun bir entrynin herhangi bir satırında bir tanım veya bir örnek bulunması yeterlidir.
    ...
    ek olarak;
    ekşi sözlük'te her başlığın zaten bir başlık olduğu önceden tanımlıdır. o yüzden "en bilmemne başlık", "yanlışlıkla bilmemne diye okuduğum başlık", "bana oha dedirten başlık", "yazım hatası içeren başlık" (yazım hatası varsa moderatörlere bildirmek en yapıcı davranıştır), "altındaki entryleri okuyunca bilgi sahibi olduğum başlık" (bu paragraftaki bütün "başlık" kelimeleri "entry" şeklinde de yazılmış olabilir...) gibi tanımlar, sözlük formatına uygun kabul edilememektedir.
    bütün bu konularla ilgili geniş açıklamaları hatalı entry örnekleri, legal entry örnekleri, entrysi silinen yazarların bilmesi gereken şeyler gibi öğretme amaçlı başlıklarda bulabilirsiniz.
    son olarak;
    (bkz: başlığı değil başlığın içeriğini tanımlamak gerek) "
  • (bkz: sozlugun amina koyiyim formata bisey olmasin)
  • konuyla ilgili olarak, ekşi sözlük formatı içinde bir de bütünleme diye bir şey olduğunu unutmamak gerekir.
    tanım gibi görünmeyen bir entrynin aslında bütünleme kuralları içinde legal sayılabileceğini unutmamak gerekir. örneğin;

    elma

    3. dün yedim ben bundan.
    (armonipolisi, 12.12.2001 12:20)

    bu entry ilk bakışta hatalı gibi de görünse, eğer kendisinden önce bir tanım varsa, "dün yediğim meyve" gibi düşünülebilir. bu durumda bu entry legaldir.

    (yalnız bir konuya dikkat çekmek isterim; burada entrynin kalitesini tartışmıyoruz. zaten genel olarak da moderasyon yapılırken entrylerin kalitelerini belirleyebilecek bir merci yoktur. "dün yediğim meyve" sadece kişisel bir bilgi de verse, başkaları için bir şey ifade etmiyor gibi görünse de kendince bir tanımdır ve sözlük formatı dahilindedir. bu yüzden entrylerin sadece format olarak legal ya da hatalı olduğuna karar veriyoruz.)

    (editör'ün notu; evet, bence de "dün yediğim mevye" başarısız bir tanımdır...)
  • sözlüğün formatı hakkında bi ara bu başlıkta ahkâm kesme vardı. okumadım. skerim formatını. hiçbir zaman format falan olmadı. ahbapçılık vardı hep. kafasına göre millet yazdı, söylendi, çevirdi koydu, aklına geleni paylaştı, çaldı, yapıştırdı.

    şimdi zaten herhangi bir anlamı olmayan lorem ipsum* metni gelip sözlüğe yapıştırabiliyorsun. facebook'ta da yapabilirsin bunu. ve bu şekilde sözlüğe de facebook'a da bir şeyler eklemeye devam edebilirsin.

    üç dört gün oldu öğreneli moderatör falan da kalkmış. http://pastebin.com/ gibi site olmuş. ama işte en azından bi `lorem ipsum kontrol mekanızması da yap, metin pasteyle geldiyse kaynağını sor, bi preview göster yap bir şeyler mna koym. site diye ele güne gösteriyorsun. çöplük. zuckerborg'un çöplüğü, ötekinin tool'u berikinin startubu. am. göt. yarrak. sanki memlekette format bilen insan var manifesto yazıyolar format diye.

    günaydın.
  • sözlüğün sözlük gibi kullanılmasını sağlayan, kuralların genel ismi.
    yalnız ne var ki bu amacın artık yerinde yeller esiyor. eskiler güzeldi. gerçekten fikir beyanları bile taktir edilesiydi. tabi burada orta yaşlarda olanlar ve henüz ergenliğe yeni girmiş olanların birlikte buluştuğu bir nokta.
    şimdi 35 yaşında biri, yanına 18 yaşında biri gelip devleti meseleleri tartışır mı acaba? "siktir oradan velet" der abimiz ve muhabbet orada kapanır. ne var ki burada öyle bir durum yok, kimse kimin ne olduğunu bilmiyor, anlamıyor. durum olmadığı için de, kuralları okumasını bilmeyen yeni yenice ve deli deli olan arkadaşlarımız sözlüğün -über argo terimiyle-; 'anasının amına koymak' ve 'eşşeğin amına su kaçırmak' görevlerini başarıyla yerine getiriyorlar.
    nerede acaba bu modlar, hacılar, karalar, predler? ya arkadaşlar ortalığı bok götürüyor, bok. insanda heves kalmıyor. ekseriyetle bir kaç cümle yazacaksın, bir bakıyorsun ki ortalık inci sözlük, avare sözlük formatına dönmüş. aynen kardeşler, ölü taklidi yapınlar, anana sor delikanlı'yı bile gördük. sözlük lan burası, forum değil. forum istiyorsanız forum açın kendinize orada takılın.
    sözün özü, yönetilerin ne kadar çok kullanıcı o kadar çok reklam anlayışından kurtulması lazım en acil biçimde. yetişemiyorlarsa şayet, sözlükte işi olmayan bir sürü kişi var, seve seve verilecek görevi kabul ederler. yoksa bir kullanıcıyı troll yapmışsın, yazdıklarını göremiyorsun falan bunlar hikaye. hoş değil. tadı hakikatten kaçtı. zaten sürekli olan ve daha büyük suser kayıpları yaşanabilir, sözlüğün de bir forsu kalmaz.
  • yasal bir sıkıntı yaratması dışında bir yazarın entry'sinde dikkat etmesi gereken tek şey var, o da bu. sonra bir bakıyorsun, adam yazar olmuş ama sözlük nedir filan haberi yok.

    misal, mal değneği gidiyor stockholm başlığına "iki gün sonra gideceğim şehir. bilgisi olanlar yeşillendirsin" diyor.

    ulan o başlık orada niye duruyor sığır? hadi bire bir konuşarak bilgi almak istiyorsun, o zaman da (bkz: ekşi duyuru). herhangi bir şehrin başlığına bakın, en az bir tane kesin görürsünüz bu entrylerden.

    şu sığırları bir uçurmadınız anasını satayım. varsa yoksa "adamlar yiyor ama çalışıyor" geyiği. hayvan gibi yiyorsunuz zaten dürümleri de.
  • genelde toplumsal tepki verirken zikip atılandır.

    başlık: akp izmir mitingi
    entry: gerizekalılar..!!!!
    edit: ispiyoncu arkadaşın isteği üzerine tanım: saçma miting.... gerizekalılar...!!!

    *********
    ey yazar arkadaş sen aklını kullanıp gerizekalılar ile formatı bir araya getirip cümle kuramıyorsan suçu gammazda bulma. entryi editle formata uydurdun ama çöp oldu gitti entry.
    ayrıca bu kafadaki yazarların, ispiyonlayanın kendisiyle aynı siyasi görüşte olmadıkları yargısına varmaları gibi bir hataları var.

    entry: gerizekalılar...!!!!
    edit: tanım değil diye ispiyonlanmış. bana bak ispiyoncu troll, pis şakirt. izmiri alamayacaksınız taaaam mı
    ***********
    yau güzelim konumuz format. ben de izmiri almamalarını istiyorum.
    neden ispiyonlanmanın sebebinin, o entrynin içeriği ile ilgili olduğunu düşünüyorsun? bu nasıl bir kafa?

    ek: yukarıdaki örnek faraziydi. gerçeğini buldum;

    başlık: son kale yıkıldı

    entry: (bkz: #41195076)

    bkz versene aslanım ne uğraşıyon edit tanım filan
hesabın var mı? giriş yap