splitting

• daha çok borderlinelarda gözlemlenen, bi savunma mekanizması.. insanlar misal, diğer insanları ambivalans olarak değerlendirir, yani bi insan hem iyi, hem de kötüdür, iki özelliği de bünyesinde bulundurur.. borderline ise, dünyaya bu şekilde bakmaz.. onlara göre bişii ya iyi/güzel vs.. ya da kötü/çirkin vs..dir.. bu savunmanın daha küçükken inşa edilmeye başlandığı biliniyor.. çocuk kendisine zarar veren kişi/durum/şeyleri kötü olarak, hoşuna giden şeyleriyse ii olarak hafızasında konumluyor-
  bunlar aynı şeyler için de geçerli olabilir: misal, çocuk beklediği tepkiyi göremediği annesini kötü-anne olarak algılarken, bi süre sonra beklediği tepkiyi veren annesini bu defa ii-anne olarak algılar.. ilginç olansa bu iki durum, bilinç düzeyinde yan yana bulunsa bile, çocuk bunları asla aynı anda kabullenemez..
  büyüdüğündeyse, bu durum devam eder: bi borderline yeni/bi süredir tanıştığı/karşılaştığı kişi/durum/şeylere başka bi savunma mekanizmasını, ilkel idealleştirmeyi, uygular.. buna göre o şey sonsuz iidir.. ancak, herhangi bi sorun çıktığında splitting devreye girer ve bpd, kendini korumak için bu defa değersizleştirmeyi kullanır..
  kötü di mi??
• yarılma da denilen ve ne yaptığını biraz olsun kestirebilen insan için, bazen gerekli olan savunma mekanizmasıdır. borderline ve psikotik kişilik yapılarında yoğun olarak kullanılır. nevrotik birinin splitting'i kullanmayacağı söylenmektedir. fakat geldiğimiz yüzyılda, saf nevrotik yapıdan eser kalıp kalmadığı da tartışmalı olduğundan ötürü bu bilginin kıymeti tartışılır.
  
  ilkel bir savunma mekanizmasıdır. ve bu kadar ilkel bir savunma mekanizmasını kullanmak, yoğun bir regresyon ^* yaşandığının göstergesi olabilir. zira splitting dediğimiz şey iyi meme/kötü meme ayrımından gelir. annenin memesinin iki farklı yüzü vardır. besleyen, doyuran, bakım veren yüzü ile, kıçınızı yırtana kadar ağlasanız da bir türlü gelmeyen, hayal kırıklığı yaşatan, aç bırakan, gaz yapan, can yakan yüzü. bu ikisinin aynı şey olduğunu bilmezsiniz. bir olması gerektiği zamanda orada olan meme vardır, bir de asla orada olmayan. birini sever, birinden nefret edersiniz. biri doyum sağlar, biri zarar verir. ikisinin aynı meme olduğunu anladığınız gün, hayatın gerçeğini öğrenirsiniz. evet bunu daha meme emerken öğrenirsiniz. en önemli nesneler, hem iyi, hem kötü olabilmektedir. gri'yi öğrenirsiniz. gri, depresif pozisyon geçmenize sebep olur. ayrıntılı bilgi için (bkz: melanie klein)
  
  meme emdiğiniz döneme regrese olacak şiddette şeyler yaşamanız belki sizin suçunuz değildir. belki insanlar gerçekten ya sadece iyi, ya da sadece kötüdür. belki aynı anda hem bu kadar iyi hem bu kadar kötü olmak, esas psikotik olandır. ya da belki bazı insanların tamamıyla kötü görülmek zorunda oldukları bir an gelir. o insanların iyilikleri, kötülüklerinin altında ezildiyse ve o kötülük, sizi delirtecek noktaya geldiyse.
  
  bazı problemli gözüken savunmaları düşürmemek gerekir, zira o savunmalar, çok daha büyük problemlerin ortaya çıkmasına yapıcı bir biçimde engel oluyor olabilir. evet, splitting, yetişkinlikte de kullanılabilen bir savunma mekanizmasıdır. ama ruh hastası olan siz olmayabilirsiniz.
  
  korkmayın. yarın.
• ilkel savunma düzeneklerinin merkezidir. genellikle kitaplarda “nesnelerin iyi ve kötü olarak bölünmesini sağlayan bir savunma düzeneğidir.” şeklinde bir tanım ile anlatılır ve geçilir. tanım doğrudur fakat splitting, birkaç cümleyle anlatılıp geçilecek kadar basit ve önemsiz bir savunma düzeneği değildir. bireysel ilişkilerden, kitlesel ilişkilere kadar çok yaygın bir kullanımı vardır. yaşamın ilk aylarında ortaya çıkar ve bu nedenle neredeyse tüm insanların bildiği bir düzenektir. öneminin daha net kavranması için splittingi bir metafor ile anlatmak gerekirse: insan ruhsallığını parlementer sisteme benzetebiliriz ve bu sistemde başbakan benlik olacaktır, içişleri bakanı da savunma düzenekleridir. splitting ise bakanlık müsteşarıdır. kısaca bu savunma düzeneğinin varlığı, yokluğu, sıklığı gibi değişkenler gerek bireysel gerekse kitlesel bazda çok önemli bir işarettir.
  
  gelelim splittingi tanımlamaya ve detaylandırmaya. ilk olarak splittingin çıkışına bakmak gerekir. bu doğrultuda karşımıza gelen ilk kişi melanie klein olacaktır. klein, splittingin anne memesinden ortaya çıktığını söyler. klein'a göre bebek, yaşamın ilk aylarında memeyi böler. doyum veren, haz veren iyi meme olur. doyum vermeyen, hazzı engelleyen ise kötü meme olur. bu durumda bebek paranoid şizoid konumdadır ve ilerleyen süreçte sağlıklı bir entegrasyon süreciyle aslında iyi ve kötü memenin bir bütün olduğunu anlar ve yaşadığı suçluluk duygularıyla depresif konuma geçer. velhasıl kişi psikolojik açıdan ister ilk konumda olsun ister gelişmiş bir konumda olsun, splitting ilk olarak ortaya çıkan ve en ilkel savunma düzeneklerimizden olduğu için herkes tarafından tanınır, bilinir.
  
  splitting ile benlik arasındaki ilişkiyi daha doğrusu kısır döngüyü ifade eden çok güzel bir söz vardır: “güçsüz benlik splittingi kullanır, splittingi kullanmak onu daha da güçsüzleştirir, bu da güçsüz benliğin splittingi daha fazla kullanmasına neden olur.” bu sözden sonra karşımıza bir soru çıkıyor: “peki, güçsüz benlik kimlerde bulunur?”
  cevap: sınır işleyişler(borderline, narsisistik, prepsikoz, paranoid kişilikler vs.) burada kısa bir not eklemek isterim. gelişmiş benlikler de zaman zaman splittingi kullanabilir, regrese olabilir(yukarıda bahsettiğim gibi herkesin tanıdığı ve bildiği bir düzenektir.) fakat bu görece azdır, belirli durumlarda olur ve yoğun kullanım yoktur. gelişmiş benliklerde, splitting üç yaşından sonra yerini bastırmaya bırakır.
  
  ayrıca, splittingin daha net oturması için borderline kişilik bozukluğu hakkında yazdıklarıma bakabilirsiniz.
  (bkz: #121838258)
  
  splittingin en samimi dostlarına, yol arkadaşlarına gelirsek bunlar: yadsıma, yansıtmalı özdeşim, ilkel idealleştirme ve değersizleştirme, omnipotent gibi diğer alt düzey savunma mekanizmalarıdır. splittingi evrensel küme olarak alırsak bu saydığım diğer savunma mekanizmaları da bu evrensel kümenin içinde ve iç içedir.
  
  splitting, ikili ilişkilerde de sık kullanılan, neredeyse her yerde karşınıza çıkabilecek bir savunma düzeneğidir fakat ben daha da somutlaştırmak adına tarih ve siyaset üzerinden, dünyayı ve ülkemizi nasıl etkilediğini anlatmak isterim.
  
  ilk durağımız tabii ki adolf hitler olacaktır. hitler, dört dörtlük bir sınır işleyiştir ve splitting başta olmak üzere tüm alt düzey savunmaları kullanır. naziler tarafından sıkı sıkıya bağlı olunan ve uğruna milyonlarca insanın öldüğü bir görüş vardır: “üstün alman ırkı” bakalım bu görüşün dinamiğinde hangi savunma düzenekleri var.
  1-splitting: alman ırkı iyi olan, diğer ırklar kötü olan.
  2-ilkel idealleştirme ve değersizleştirme: “üstün” alman ırkı ve üstün olmayan diğerleri
  3-omnipotent: alman ırkı kusursuz, kudretli.
  4-yansıtmalı özdeşim: tüm kötüler diğer ırklara yansıtıldı, yansıtılan ögelerle ilintide kalındı, yansıtılan nesne tehlikeli bir boyut aldı ve yansıtılan nesneyi kontrol için işgaller başladı.
  
  biraz da ülkemize gelelim. yetmişli yıllar, ülkemizde sağ-sol olaylarının zirve yaptığı dönemdir. bu dönemde birçok kavga, çatışma, ölüm yaşanmıştır ve adından da belli olduğu üzere temel mekanizma splitting olmuştur. sağcı olan biri üzerinden işleyelim süreci:
  1-splitting: sağ görüş iyi olan, sol görüş kötü olan.
  2-ilkel idealleştirme ve değersizleştirme: sağ görüş üstün olan, sol görüş değersiz olan.
  3-omnipotent: sağ görüş kusursuz.
  4- yansıtmalı özdeşim: tüm kötüler sol görüşe yansıtıldı, yansıtılan ögelerle ilintide kalındı, yansıtılan nesne tehlikeli bir boyut aldı ve yansıtılan nesneyi kontrol için saldırılar başladı.
  
  yine ülkemize bakacak olursak ve tarihleri yirmi yıl ileri alırsak bu sefer de türk-kürt olaylarını görürüz. temel düzeneğe bakarsak karşımıza yine splitting ve saz ekibi çıkar. yukarıdaki gibi detaylı açıklamayacağım fakat şuna dikkat çekmek isterim, gelişmiş bir benlik de olsa persekütif, tehlikeli nesneler yaratıldığında benlik bu tehlike karşısında genellikle regrese olur ve splitting başta olmak üzere alt düzey savunmaları kullanmaya uygun hale gelir. alt düzey savunmaları kullanan kitleleri de manipüle etmek, yönlendirmek çok kolay bir hal alır.
  
  son olarak, ben politikacı, siyasetçi veya istihbarat elemanı değilim, bu kitlesel olayların önünü, arkasını bilemem fakat bu tür kitlesel olaylarda iç veya dış herhangi bir güç etkiliyse muhtemelen anlattığım bu süreçlere hakim insanları bünyesinde barındıran bir güçtür.
• borderline kişilik bozukluğunda dikey (iyi-kötü) bölmeleme narsistik kişilik bozukluğunda yatay bölmeleme( kendilik ve nesne) mevcuttur.
• (bkz: everyday i'm suffering)
• aslinda iyi anne/kotu anne yoktur, iyi meme/kotu meme vardir, kotu meme de olmayan memedir der melanie klein. bu iyi meme/kotu meme konusu milletce cogu turk erkeginin ve dolayisiyla turk kadininin hayatini mikip atmis bi konudur ve vakit olan bi zaman uzuuuun uzun anlatilmasi gerekmektedir.
  
  yapilmisi varmis ya: (bkz: #28445899)
• bebeğin dünyayı kesin çizgilerle bölerek iyi ve kötü şeklinde algılamasıdır. hem nesne hem kendilik tasarımı için geçerli. egonun amacı iyi ve kötüyü ayırıp iyiyi kendinde bırakırken kötüleri dış dünyaya atmaya gayret etmek
• onarılınca insana bunca yıllık yaşamından sonra “oh be” dedirten savunma mekanizması. insanın hayat konforundan, sağlığından ne kadar çok şey alıp götürüyormuş. içinden çıkılana kadar anlaşılmıyor. kolay da olmuyor bu çıkma. sanırım temelli kurtulma gibi bir durum da yok, refleks gibi bunu kullanırken bulabiliyorsun kendini. ama bir farkındalık oluşuyor bu onarımdan sonra ve başta silik bile olsa, kendin bile inanmasan da yavaş yavaş güçleniyor. içinden bir şey her şeyin o kadar siyah ya da beyaz olmadığını söylüyor, istesen de o kadar bölünemiyorsun, bölmüyorsun. ya da eskisi kadar uzun ve şiddetli sürmüyor. boktan olanı da kabul ediyorsun. her şeyin hem iyi hem kötü olabileceğini. ille ayrılmak zorunda olmadığını. entegrasyonu, farklı yönlerinin olmasının çok normal olduğunu, sürekliliği olan bir benliği, duygusal dalgalanmaları, her şeyi kabul edebiliyorsun.
  be .mına koduğumun aileleri, şunları insana küçükken niye öğretmiyorsunuz da süründürüyorsunuz? neyse çok da sinirlenmeyelim, aileler de hem iyi hem kötü işte.
• bölme, iki zıt duyguyu aynı egonun içinde tutmamaktır. aynı egonun içinde tutmak için bastırma savunma mekanizmasının kullanılması gerekir. bastırmayı kullanmak daha olgun bir seviyedir. bölmeyi kullanıyorsak idealizasyonu, devalüasyonu, inkarı, yansıtmalı özdeşimi kullanıyoruz demektir. bunlar bir ekiptir. bölme ve saz arkadaşlar... çetenin reisi de bölmedir.
  bastırmanın ekibinde ise reaksiyon formasyon, izolasyon, daha üst düzey yansıtma ( bölmedeki ilkel yansıtmadır), başkasına yöneltme, kendine yöneltme, yap-boz ve diğerleri bulunur.
• "(...) (1) kaotik aktarım ortamındaki baskın nesne ilişkisini teşhis etmek; (2) bu içselleştirilmiş nesne ilişkisinde neyin kendilik temsili, neyin nesne temsili olduğunu netleştirmek ve bunları bağlayan egemen duyguyu tanımak; (3) yorum yoluyla, bu ilkel baskın nesne ilişkisini bölünmüş olan zıddıyla bağlantılandırmak." otto kernberg - sapıklıklarda ve kişilik bozukluklarında saldırganlık
  
  (bkz: yarılma), bölünme