steklyannaya garmonika

• baştan söyleyeyim, anlatımım çok yüzeysel oldu. umarım biri çıkıp "yok ya, olmamış" der ve bu anlatımı derinleştirir.
  
  http://www.youtube.com/watch?v=dyz0xck_nyq adresinden tamamını izleyebilirsiniz.
  
  --- spoiler ---
  
  hikayenin başında, belirsiz bir zamanda bir usta, bir müzik aleti yapıyor. bu alet sihirli ve çok güzel bir sesi var. bu kısım felsefi gelişme ve sanat unsurlarına bir göndermedir. bu şekilde insanlar bir araya geliyorlar. o ilk görünen mekanizmalar ve saat kulesi insanlığın yararına olan icatları simgeliyor. sonrasındaki sahnelerde meydanı hep insanların doldurduğunu fark etmişsinizdir. her türden insanın bu şekilde bir araya geldiği gösteriliyor. daha sonra usta müzik aletini çalıyor ve bu herkese umut ve sevgi dağıtıyor ve kalabalığa ilham veriyor. o mavi giyimli gencin elinde tuttuğu çiçek bunların sembolüdür.
  daha sonrasında o avrupalı olduğu her halinden belli olan kişi elinde parayla devreye giriyor ki giyim tarzına bakılırsa muhtemelen ingiliz. önce ustayı ortadan kaldırıyor. o yükselen duvarlar ustanın hapsedildiğini belirtmek için. daha sonrasında kalabalık içerisinde bu mesajı almış olan kişileri ortadan kaldırıyor. yere düşen çiçek soluyor, yani umut kayboluyor. bunun yapılmasını sağlayan yine kalabalığın içerisinden biri ve bunun karşılığında para alıyor. yani insanlar umutlarını parayla satıyorlar. bu davranışın kalabalık içerisindeki zayıf kişilerde yayılışı gözünüzden kaçmamıştır. bu şekilde bir para dini doğuyor, böyle davranmak insanlar arasına hemen yerleşiyor.
  sonrasında saat kulesi devreye giriyor ki bu insan yararına olan mekanizmaların, teknolojik gelişmenin bir sembolü. insanlara para karşılığında bu mekanizmaları kaldırtıyorlar. burada işi yapanların yine topluluktan olduğunu görebilirsiniz. sonuçta bireyin gücü kullanılmadan hiç bir şey yapılamaz ve sermaye sahiplerinin de ihtiyacı olan tek şey bireyin gücüdür. yani günümüz insanının düşündüğü gibi, asıl büyük sermayedarlar para kazanmak için uğraşmazlar. para zaten onlarındır. onlara gereken şey birey. bireyi manipüle edebilmek ve toplumlar yön verebilmek için parayı kullanırlar, ki animasyon içerisindeki gösterilen paralarda hep o şahsın resminin olduğunu fark etmişsinizdir.
  anahtar deliği sahnesinde anlatılan da para işin içine girdiğinde nasıl insanların nasıl insanlıktan çıktığını görüyoruz. önce eşler birbirlerini kullanmaya başlıyorlar, sonra insanlar birbirlerini gözleyip, birbirlerinin başarısızlıklarından ve kötü durumlarından zevk almaya başlıyorlar. insanların insanlıktan çıkmalarına ithafen, hepsinin birer birer başka başka şekillere büründüğünü görebilirsiniz. meydandaki ikinci toplanmada, topluluk hayvanlara ve daha bir sürü garip mahlukata benziyor. eşeği taşıyan bir insan geliyor sahneye. bu sizin de tahmin edebileceğiniz gibi para işin içine girdiğinde, vasıflı insanların nasıl vasıfsızlar tarafından kullanıldığını anlatmaya çalışıyor. örneğin günümüzde bir çalışan her zaman işi patrondan daha iyi bilir, daha zekidir ve daha yeteneklidir. çünkü çalışanlar için bu bir zorunluluktur aksi halde iş yaşamında tutunamazlar ama patronlar sadece bencil olabilmelidirler. bu onların varlıklarını sürdürebilmek için sahip olmaları gereken tek kabiliyettir. cambazlar ve kafes dansçıları, para için kırk takla atan zayıf karakterli insanlara atfen orada.
  
  sonrasında bölüm ölü kelebeklerin dirilmesiyle başlıyor. kelebekler ışığa karşı uçuyorlar ama dışarı çıkmayı başaramıyorlar biri hariç. ilk bölümde umudu devralan çocuk o kelebek işte, o başarıyor. ve o çalgıya tekrar hayat veriyor, aynı zamanda insanlığa da. geri geldiğinde çalgıyı çalıyor ve insanlıktan çıkan yozlaşan toplum tekrar insanlığa dönüyorlar. yavaş yavaş güzellikler geri geliyorlar.
  bu bize kurtuluşun yeni neslinde olduğunu söylüyor. çünkü tüm insanlar yozlaşmışlar ve toplum sermayedarlar tarafından ele geçirilmiş durumda. herkes ya paraya esir olmuş ya da direnip yok olmuş. kurtuluş yeni nesilden, sisteme sonradan dahil olandan gelmeli, ancak o sistemdeki tutarsızlığı fark edebilir. kafese yeni giren maymun için öğrenilmiş davranışların tutarsızlığından bahsedebiliriz.
  sonrasında toplum güzelleşiyor, ayağa kalkıyor. parayı terk ettikçe güzelleşiyor insanlar.
  bu sistemin işine gelmiyor tabi ve tekrar topluma müdahale ediyorlar ama artık başaramıyorlar. umut kişiden kişiye geziyor ve çoğalıyor. insanlar direninca, yani sistem bireyi değiştiremediğinde kaybediyor yok oluyor.
  
  --- spoiler ---
  
  söylediğim gibi en az bunun on katı tespit ve gönderme var ama ben biraz yazıyı kısa tutma isteğiyle biraz da bilemediğimden olabildiğince yüzeysel geçtim.
• çok imge var animasyonda, muktedir olmak çok zor. dendiği gibi picasso tablosunun canlanmış hali sanki, ya da bize öyle geldi. aslında yönetmeni ile birlikte izleyip detaylar hakkında bilgi almak lazım. ^*
• mor ve ötesi'nin uyan klibinde kullandığı 1968 yapımı rus animasyonu. merak edenler için http://www.amazon.com/…93997-1821768?v=glance&n=130
• tamamı buradan izlenebilen şahane rus animasyonu.
• andrei khrjanovsky nin yönettiği 1968 yılında yapılmış 20 dakikalık rus animasyon filmi.
  
  "altough the events of this film are of a fantastic character its authors would like remind you of boundless greed, police terror the siolation and brutalisation of humans in modern bourgeois society." diye bir yazıyla başlar.
• masters of russian animation 1 dvd'sinde bulunabilen kısa animasyon.
• büyüleyici müzikleri için:
  http://www.youtube.com/…=otve_gcxrp8&feature=relmfu
  http://www.youtube.com/…=ack0d4d1ph4&feature=relmfu
• sovyet rusya'nın yasakladığı ilk ve son animasyondur.
• müziklerini alfred schnittkenin yaptığı animasyon.
• rus yönetmen andrey khrzhanovskiy'nin 1968 yapımı kısa animasyonu. mor ve ötesi'nin uyan isimli şarkısının video klibi bu kısa animasyonun bir parçasıdır. kısa animasyon 1968 yılında yapılmış olduğundan "komünizm" etkisi altında kalmış bir anlatımı vardır. eşitlik, kardeşlik gibi kavramlar biraz göze sokularak anlatılır lakin bu bile animasyonun güzelliğini zerre eksiltmez.