• bence bu rus uçaklarının alımı söz konusu olduğunda yanlış sayılara odaklanılıyor.

    - bir saatlik uçuş sonrası kaç saat bakım istiyormuş? harbe hazırlık oranı neymiş? bir saatlik uçuşu kaç bin dolara mal oluyormuş? tamamen bize yabancı bir anlayış ile üretilen rus uçakları için teknik ekip ve pilot yetiştirmenin maliyeti neymiş? motorları kaç bin saat sonra değiştiriliyormuş? bu değişimler için kaç yüzbin dolar para gerekecekmiş? özetle; işletme maliyeti ile astarı yüzünden pahalıya gelecek miymiş?

    - bu uçaklar uçabilsin ve inebilsin diye askeri üslerimizde yapılacak tadilat ve dönüşümler kaç milyon dolara mal olacakmış?

    - teknoloji transferi imkanı var mıymış? yıllardır emek emek geliştirdiğimiz kendi mühimmatımızı kullanabilecek miymişiz? yoksa milli olandan yine, yeniden vazgeçip her seferinde rusya'ya kamyonla para vermek zorunda mı kalacakmışız?

    - hepsinden önemlisi; bu uçakların alımı tf-x projesini hangi oranda ve yönde etkilermiş?

    kara kuvvetlerinde tank tip çeşitliliği nedeniyle işletme maliyetlerinin yüksekliği şikayet konusu oluyorken, daha sofistike ve pahalı sistemlere sahip hava kuvvetlerinde tip çeşitliliğini bize çok yabancı bir mühendisliğe sahip uçaklarla arttırmak... bilemiyorum altan.
  • hakkında ilginç iddiaların döndüğü, ruslara göre 5. nesil, ama muhtemelen 4.5. nesil savaş uçağı.

    son günlerde sayısı oldukça artan, rusya'nın ukrayna'da cephe gerisindeki başarılı saldırıları bu uçağa atfediliyor. iddialara göre su-57 tek bir uçak olarak değil de bir "kolektif" olarak çalışıyor. yanında silahlarını ve ek yakıtını taşıyan küçük iha'lar var. gerektiğinde pilot bu küçük iha'ları feda ederek kendisini koruyabiliyor.

    fikir olarak güzel. ama bütün mühendislik fikirleri kağıt üzerinde güzeldir. pratikte görmeden bu fikirlerle ilgili görüş bildirmek zor.

    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    bu fikrin pratikteki sıkıntıları neler?

    açık ara en büyük sıkıntısı haberleşme. bir elektronik mühendisi olarak en çok cevaplamak zorunda kaldığım soru bir insanın vr ile kontrol edeceği robotları savaşta neden daha fazla kullanmadığımız sorusudur. bunun cevabı da su-57'nin aşil topuğu da haberleşme. düşmanınız ukrayna gibi aew&c* yetenekleri ya hiç olmayan ya da bu işi taşıma su ile yapmaya çalışan bir düşmansa bu sistem tabii harika çalışır. ama bu yeteneklerde sizden daha iyi olduğunu sizin bile kabul ettiğiniz ve savaşta karşılaşacağınız uçağı da bu yeteneklerle baştan sona donatmış bir düşman karşısında haberleşmenin kesintisiz olacağını varsayamazsınız.

    buradaki sorun haberleşmenin sürekli kesilmesi değil, kritik bir anda yaşanan anlık* kesinti. en güçlü anti-jamming sistemleri bile kısa süreli kesintileri tamamen engelleyemez. tam f-35'i hedef aldığınızda yaşayacağınız bu tarz bir kesinti "kol bozuk mk" tepkisine sebep olabilir.

    başka bir sıkıntı ise bu ek yakıt deposu olayı. benimle yaşıt erkek yazarlar, mahalle maçı sırasında söylenen "ben camiye gidip bir su içip geleceğim" lafını çok duymuşlardır. ya maça ara verilir ya da bir takım bir kişi eksik oynar. peki bu iş savaşta nasıl yapılacak? muhtemelen yakıt ikmali sırasında su-57 daha tahmin edilebilir bir rota izleyecek ve bu aralık düşmanın hava savunma sistemleri ya da avcı uçakları tarafından maksimum verimde kullanılacak.

    bu minion uçakların hızının su-57'den daha düşük olacağını düşünürsek uzun süren bir it dalaşı sırasında uzakta kalmayacaklarından nasıl emin olabiliyoruz? düşünsenize, su-57'de manevra yapmaya çalışıyorsunuz orada uçak minionlarla mesafe açıldı uyarısı veriyor*. bu açılan mesafe jamming'i de kolaylaştıracaktıır.

    bir de bu işin ekonomik olduğunu nereden biliyoruz? diyelim ki bu sistem o kadar iyi ki her 1000 sortide bir f-35 düşerken her 2000 sortide bir su-57 düşüyor. ama her sortide bu minionlardan en az birisini kaybediyorsunuz. motor, silahlar, kaplama, elektronik sistemler falan yalan... bu sisteme başarılı diyebilir miyiz?

    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    peki avantajları neler?

    esasen çok avantajı var. en önemli avantajı su-57'nin boyutunun küçülmesi. silah sistemleri olmayınca uçağın radar kesiti inanılmaz küçülecektir. yakıt ve silahların dışarı alınmasının düşüreceği ağırlık sayesinde de manevra kabiliyeti artacaktır.

    tabii su-57'ler teker teker savaşmak zorunda değiller. bir uçak filosu içerisinde o anda düşmanla eşleşmiş bir uçak birden fazla silah taşıyıcı minion'a emir verebilir, birileri camiye gidip su içerken diğerleri onu savunabilir. özellikle de teke tek değil de filoya filo olarak gerçekleşecek temaslarda daha başarılı olacağını düşünüyorum. bu durum jamming'i de zorlaştıracaktır. mesela f-35 bir uçağın minion'larla olan haberleşmesini kesmeye çalışırken diğer su-57'ler bunun yerini tespit edip saldırabilirler. önceden de defalarca yazdığım gibi, jamming olayı ikinci dünya savaşı'ndaki spot ışıkları açıp havada düşman uçağı arama olayı gibidir, siz uçağı görmeden uçak ışığı görecektir.

    bu kolektif savaşma fikri t-14 armata'nın da ana felsefesini oluşturuyor. yani su-57 gerçekten böyle çalışıyorsa rusların tank ve uçak arge felsefelerinin tutarlı olduğunu söyleyebiliriz.

    (bkz: t-14 armata/#157826784)

    bu tarz bir arge yaklaşımı "bir tane yapalım, en iyisi olsun, her yerde onu kullanalım" mentalitesiyle yaklaşan abd'nin aklına gelmeyecek bir yaklaşımıdır. lojistiği de zordur. bir yerde su-57 var ama silah taşıyan minion yok, bir yerde o minion var ama su-57 yok... o yüzden de bizans'la sadece paladin basıp goth rakibine yenilince "nasıl yenildim anlamadım" diyen mühendislerle dolu lockheed martin'in ya da boeing'in böyle bir şeyle uğraşmamasına şaşırmam.

    ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

    kapatırken bir iki şey daha ekleyeyim. burada, eldeki sınırlı bilgi üzerinden bir analiz/akıl yürütme/destekli sıkma yapmaya çalıştım. bu yazdıklarımı "f-35'in siki kutu kola gibidir" diye savunma sanayi karşılaştırması yapanların beğenmesini beklemiyorum.

    (bkz: savunma sanayii medyası/#161876647)

    su-57'ye 4.5. jenerasyon dememin sebebi, eldeki bilgilere göre elektronik harp kabiliyetinin zayıf olması. belki de değildir, bilmiyorum.

    ayrıca su-57'nin böyle çalışıp çalışmadığını henüz bilmiyoruz. bu anlattıklarım, bazı rus "osint"lerin iddiaları. batılı osint'lerin yer yer nasıl rezil olduklarını düşünerek rus osint'lerin de onlardan farklı olmayacağını varsaymamız gerekir. tek somut kanıt ise gece kulübü çıkışı fotoğraflanan ünlüler gibi, aynı hava üssünde fotoğraflanmış su-57 ve silah taşıyan drone olduğu iddia edilen s-70.

    rusya'nın son zamanlarda artan başarısı başka elektronik harp teknikleriyle de alakalı olabilir. hatta ortalıkta muhteşem bir elektronik harp başarısı olmasına gerek yok. zalushny kovulduktan sonra ukrayna üst komutasına getirilen yeni isimlerin birisi bilgi sızdırıyor bile olabilir.

    ben de rusya'nın himars fırlatıcısını vurduğu saldırının modifiye edilmiş bir tornado-s sistemi ile yapıldığını iddia etmiştim.

    (bkz: rusya ukrayna savaşı/#162276485)

    bir sistemi anlatırken ilginç ve başarılı durması o sistemin pratikteki kullanışlılığı ile ilgili hiç fikir vermez. her mühendisin aklındaki sistem kağıt üzerinde çok muhteşemdir. önceden de yazdığım gibi* bir tasarım ne kadar karmaşıksa test edilmesi gereken edge case o kadar fazladır ve düşmanınız da bu edge case'lere yoğunlaşacaktır. su-57 bu sistemi kullanıyorsa bile, bu sistemin en zayıf tarafının abd'nin en üstün olduğu taraf olması ek bir şüphe oluşturmalıdır. genelde sistemlerinizi iyi olduğunuz şeylerin üzerine kurarsınız.

    umarım f-35'le su-57'yi savaşta görmeyiz ve bu anlattıklarımız hep akıl yürütme olarak kalır.
  • tahminimce, yeni top gun filminde * tom cruise reyisin bol bol avlayacağı uçak olacaktır.

    hollywood böyle bir propaganda fırsatını kaçırmaz.
  • (bkz: https://www.siyahgribeyaz.com/…ucag-gelistirme.html)
  • f-35 ile su-57 karşılaştırılması normal olan uçak çünkü her ikisi de 5.ci nesil uçak. rusya silah sanayi , bir silahı tasarlarken önceliği muadilinden hem daha ucuz olacak , hem de onu durdurabilecek kapasitede tasarlarlar ki export edilebilmeleri kolay olsun. yani bir ülke f-35 alıyorsa komşu ülke onu durdurmak için su-57 alabilmeli. yani su-57 ,f-35 i durdurmak için tasarlanmıştır, f-35 in yaptıklarını daha iyi yapabilsin diye değil. bu yüzden stealth özelliği f-35den geridedir çünkü ilk öncelik savunmadır. radar özellikleri, manevra, bomba kapasitesi ,görev çeşitliliği ve kabiliyeti bakımından muadilinden daha üstün bir uçaktır . ayriyetten su -57 defansif uçaktır, önce gör ve savun üzerine tasarlanmıştır, f-35 ise ofansiftir, düşman mevzilerine sızıp ilk atağı yapmak üzerine tasarlanmıştır. yani her iki uçağın da kendine has özellikleri vardır. kısacası hangisi daha iyi uçaktır yanlış sorudur.
  • uzmanlar rus uçaklarının türkiye'deki hiçbir sisteme uymadığını, en basit mühimmatın dahi rus jetlerine uygulamasının imkansız olduğunu ve bu sebeplerden rus jetlerinin tsk envanterine girmesinin teknik olarak imkansız olduğunu söylüyorlar.

    ancak siz yine de bilgisayar oyunlarında çok beğendiyseniz alın tabii lazım olur. ileride prim de yapar güzel bir daire ile takas edersiniz.
  • (bkz: bu şimdi uçuyo mu?)
    (bkz: biz bundan mı alıcaz?)

    bonus:
    (bkz: benim parayı da veriyosun di mi?)

    bonus2:
    (bkz: good)
  • teknik ayrıntılarını bilemem ama takoz f-35'lerden bin kat güzel görünüyor. tip olarak f-22'ye daha yakın.
  • #142172442

    su-57 zannedildiği gibi muharip gücü yüksek bir uçak değildir. deneysel bir savaş jetidir ve günümüze kadar 10 tane test 6 tane seri olmak üzere toplam sadece 16 tane üretim yapılmıştır.
  • radar izinin yüksek oluşu ve yüksek termal izi olan motorları yüzünden, bazı batılı kaynaklara göre "stealth" kabul edilmeyen uçak. gerçek değerleri üretici ülke asla açıklamadığı için bütün bunların doğru olup olmadığını biz normal insanların bilmesi mümkün değil.
    tabi fotoğraflarda bile rahatlıkla gözlemlenebilecek bazı sorunları var uçağın.
    f-35, f-22 ve hatta çin'in j-20'sinin gövdelerine bakınca, yüzeyleri oluşturan parçaların oldukça düşük töleranslarla, neredeyse sıfır boşlukla birleştiğini görürsünüz. 3. ve 4. nesil uçaklarda olduğu gibi hafif dışarı doğru taşan veya içeri gömük perçinler de yoktur.

    su-57'de ise gövde tıpkı bir mig-29'da olduğu gibi yüksek toleranslarla ve boşluklu bir şekilde birleştirilmiş. linkteki fotoğrafta derin perçin boşlukları, yüzeyler arası boşluklar ve bazı parçaların kararsız bitiş çizgileri rahatça görülebiliyor.
    https://eksiup.com/p/dy479519ndmf

    iyidir, kötüdür onu bilemem; ama bu bakımdan pek de 5.nesil bir hava aracı gibi görünmüyor.
hesabın var mı? giriş yap