sümbülteber

• ilk baharın başlangıcında çiçek açan, nefis kokulu bir bitki. zambakgillerden olduğuna vehmediyorum.
• (bkz: sümbülbebek tohumu)
• beyaz cicekleri frezyayi andiran, ama frezyadan daha uzun sapli, cicekleri de daha derli toplu, uzun bir hat boyunca siralanmis olan bir cicektir.
• elinde sumbulteber bir turgut uyar $iiri:
  
  -kirlardan geliyorlar-
  
  kırlardan geliyorlar ellerinde sümbülteber
  elbette kırlardan kırlardan gelecekler
  başka türlü nasıl güzelleşir bu akşamüstleri
  söyleyin nasıl dayanılır dükkânlara depolara
  bu katran kokusu başka türlü nasıl geçer
  
  sonsuza varmadan bir önceyiz sanki
  -o sayının da bir adı vardı unuttum-
  her şey öyle saydam öyle madensel
  kapıların kilitleri açık ve herkes uykusuz
  hepsinin elinde bir saat bir sümbülteber
  
  eskiden şaşardık bazı şeylerin yokluğuna
  artık bu yokları var etmeyi usladık
  ağaçları budadık ormandan balıkları tuttuk denizden
  hani bazı açılmaz sanılan kapıları omuzladık
  çünkü herkesin elinde bir saat bir sümbülteber
  
  hey koca dünya nasıl avucumuzdasın
  nasıl da parlıyorsun ey gözleri maden
  çözdüğüm bütün bulmacalardan zorludur yüreğin
  elbette kırlardan gelecekler kırlardan
  kırlardan gelecekler ellerinde sümbülteber
  
  ey güzelim sümbül ve teber ey canım
  gördüğüm sanki o değildi
  sanki kuşlar albümünden bir maden
  
  turgut uyar
  
  (kayayı delen incir'den)
  
  kaynak:
  
  http://www.imece.org/siir/kirlardangeliyorlar.html
• puskulsuz tohumu bir can yucel olan cicek.
  
  // (...)
  
  bilmem hangi keloğlanın fesiydim
  bir püskülsüz sümbülteber tohumu
  (...)//
  
  ic. evrensel kultur aylik kultur sanat edebiyat dergisi, sayi: 80/agustos 1998.
  
  (bkz: belkim bir kertenkeleyim)
• tarık dursun k'nın seçme öykülerini topladığı kitabın adıdır.
• ece ayhan anlatıyor. bir gün arkadaşlarının evinde otururken turgut uyar, kırlardan geliyorlar şiirini okuyor ve merak ediyorlar şiirden sonra sümbülteber neymiş diye..
  
  "sümbül çiçek, teber de bektaşi'lerin baltası. en sonunda balta gerekiyor. belki gaddarca ama bir şey yapmak istiyorsan bu böyle. çok ölüm olursa tarih biraz ilerler. kötülükle ilerliyor tarih. iyi, fazladan bir şey."
  
  (bkz: öküz'lemeler)
• okurken başka diyarlara götüren bir çiğdem sezer şiiri:
  
  bunu yoksul günler için
  
  çektim perdeleri, karanlığı törpüledim
  siyah beyaz bir film, bir kadın
  adı sümbülteber
  koynunda kaçak tütün kokusu
  yatağında geceden kalma izler
  gökyüzü yastığının altında
  bedeninde yıldızlar ve daha neler
  
  geldim bir bahaneden çıktım bir ihtimale
  dünyanın taç giyme günüydü, şaştım
  ve ziller zurnalar ve defne
  kral kim, soytarı nerde
  
  dünya kaygan bir yerdi
  sümbülteber bahane
  
  çektim kapıları, duvarları yokladım
  kan izi kin izi diş izi
  bir ip boğazımda uzadıkca uzadı
  
  burası dünya, tekin bir yer değildir
  çekip gitmekle gitmemek arası
  kalmanın binbir yaması söküğü ve oyuğu
  ve kanlı bir bulutu
  giyip çıkarmaması
  burası dünya, acının ucuna bucağına
  varmanın yol haritası
  
  minneti yok sağ gözüne, bir kadın, adı sümbülteber
  sol gözünde menevişler ve daha neler
  
  ( bu sana bakmaklığım
  binbir geceden kalma
  bunu yoksul günler için
  unutma)
  
  ah kalbim, beter ol, beter ol, beter
• adıyla, kokusuyla ve içinde geçtiği turgut uyar şiiriyle bugün tanıştığım, adeta bir yaz bahçesi gibi kokan çiçek.
• bir çiçeğe şiir yazmaktan öte, baharı getirenlere övgüyle başlar... kırlardan gelen, madenin rengine sümbül süren ve dahi emeğinin kokusu baharı borana çevirendir... kırlardan geliyorlar ellerinde sümbülteber... sümbül ve teber...