tanrı'nın dışarıda olduğunu düşünen insan

• mevlana’nın “ne ararsan kendinde ara” mansur’un “en-el hak” nesiminin “ben de sığar iki cihan ben bu cihana sığmazam” sözlerinde de çok açık bir şekilde görüldüğü üzere allah uzak bir yerlerde bizler gözetliyor değildir. içimizdedir.
  
  aleviliğe göre var olan her şey ondan bir parçadır ve ona dönmek istemektedir. bu nedenle kamil insan için öldü denmez, hakka yürüdü denir. hatta bir hurufi olan nesimi bu yüzden derisi yüzülerek öldürülmüştür.
  
  şamanizmde öldürülen bir hayvana teşekkür edilmesinin sebebi, onun da tanrıdan bir parça olduğuna inanılmasdır. doğaya ve canlıya saygı tanrıdan gelir.
  
  islamda 40 gün inzivaya çekilmenin sebebi her şeyin varlığını unutmak ve tanrı’nın tek olduğu zamanları anlamaya çalışmaktır.
  
  budizmdeki ağır beslenme diyeti kendinden olana en az zarar verme isteğinden gelir.
  
  geleneksel din anlayışı bize tanrıyı başka bir noktaya koymamızı söyler. hatta bu inanışlar bir adım daha öteye giderek tanrının bizi yarattığını ve bunu yaparken kendinden hiçbir şey kaybetmediğini söyleyler. bazı inanışlarda ise tanrı kendi bilincinin ve irfanının farkına varabilmek için tümevarım yapmaktadır.
  
  “tanrı insanın vicdanıdır” demişti bir inşaat işçisi. sanırım en önemlisi de bu.
• öncelikle "dışarı"dan ne kastetiğini tane tane açıklaması gereken insan.
  dışarı diye birşey yoktur ki bizim dışımız da olsun.
• tanrı'nın, hacmi eni boyu olan bir varlık olduğunu düşünmüş olur.
• (bkz: tanrıyı kişileştirmek)