the east india company

• pirates of the caribbean uclemesinde ismi oldukca gecen, haliyle aslinda hikayenin merkezinde yer alan somurge organizasyonu.
• 1740'lardan itibaren mughal imparatoru hindistan üzerindeki otoritesini yitirmeye başlar ve olaylar gelişir. 1739'da bir afgan-türk koalisyon ordusuna komuta eden fars prens nadir şah afşar delhi'yi yağmalar. 1747'de ahmet şah abdali'nin komutasındaki ordu kuzey hindistan'ı istila eder.
  yukarıdaki bölgesel olayların sıkça gerçekleşmeye başlaması üzerine mughalların eski vekilleri kendi krallıklarını teşekkül ettirmeye başlarlar. özetle, hindistan bir kaos ortamına sürüklenir.
  
  hindistan'da yaşayan avrupalı her zaman yerleşimciler kendi güvenliklerini kendileri sağlamaya çalışmaktadırlar. bu gibi tehlikeli zamanlarda güvenliklerini sağlamak için daha yoğun arayışlara girmektedirler. kaosun iyice büyümesiyle birlikte güvenliklerini sağlamaya yetecek sayıda ingiliz asker bulamadıkları için hindistan'ın yerlilerinden asker tedarik etmeye başlarlar. bunlar: güneyden telagu köylüleri, batıdan kunbis, merkezi ganj vadisinden de rajputlar ve brahminlerdir. avrupalılar yerlilere avrupa menşeili sılahlar vermeye başlarlar.
  
  bu silahlandırma teoride şirketin malvarlığının güvenliğini sağlamak için gerçekleştirilmiştir. ancak artık pratikte the east india companynin kendi yerleşim yerleri, kendi diplomatları ve hatta kendi ordusu vardır. the east india company gün geçtikçe kendi meşruiyetini sağlayan bir krallık görünümü ortaya koymaktadır.
• 1664 yılında fransa tarafından kurulan şirket. merkezi britanya yerleşimi madras'a çok yakın olan pondicherry'dedir.
  (bkz: the compagnie des indes orientales)
• ingilizlerin, hindistan’a ayak basması 17.yüzyıl'ın ilk yarısına denk gelir. ingiliz ordusunun ilk faaliyetleri hindistan kıyılarında bir ticaret kolonisi kurmak olur. o yıllarda babürlüler halen ülkenin hakimi konumundadır. bununla beraber ingilizler, hindistan’a gelen ilk batılı devlet değildir. onlardan önce portekizliler, hindistan’a çoktan yerleşmiş ve ticaret ile uğraşmaya başlamışlardır.
  
  portekiz sömürgecileri, ingilizlerin gelişinden rahatsız olmamış hatta aksine 1661’de mumbai kentini ingiltere’ye, ıı.charles ile evlenen portekizli prensesin çeyizi olarak vermişlerdir. elbette hint halkının fikri sorulmamıştır. en az üç yüz sene daha da sorulmayacaktır.
  
  ingiltere kraliçesi ı.elizabeth, hindistan'a yerleşmeye başladıktan kısa bir süre sonra “british east ındia company” adında bir şirket kurar ve ingiltere’nin hindistan’daki ticari faaliyetlerinin tüm haklarını bu şirkete verir. bu sömürge şirketi 250 sene boyunca hindistan’ın ingilizler tarafından sömürülmesine öncülük edecektir.
• taboo dizisinde tom hardy abimizle uğraşan şirket. kendisine babasından kalan abd'nin kuzeybatısındaki nootka boğazındaki stratejik toprak parçasını elinden almaya çalışıyorlar da dur bakalım.
• çağdaş küresel sömürgeciliğin ilk örneği ve en önemli sembolü.
  aynı zamanda bugünün ortadoğu siyasetinin, hatta genel anlamda emperyalizmin yüzyıllardır değişmeyen oyun stilini anlayabilmek için en önemli örnek...
  önce kilise girdi, sonra tüccarlar, sonra askerler... kazananlar ve kaybedenler hiç değişmedi, yüzlerce yıl...
• hakkında bir kitap için: dünyayı değiştiren şirket
• hollanda, fransa, danimarka ve hatta isveç gibi çoğu ülkenin o zamanlar doğu hindistan şirketi adıyla kurulmuş şirketi vardı ancak, en iz bırakan the british east india company olmuştur. halk arasında john company olarak bilinir, kendileri ise, yaptıkları aşağılık işleri gizlemek için olsa gerek, isimlerinin önüne honourable sıfatını koyarlar. ''akarı yok kokarı yok'' denilebilecek o zamanların en temel ticari emtiaları pamuk, ipek, indigo boyası, tuz, güherçile^* , çay ve haşhaş gibi ürünlerin ticaretini yapmış ve piyasaları türlü yollarla domine ederek muazzam bir monopole dönüşmüştür. kendi askeri, madeni parası, mahkemesi vs. olan.
  britanya, hindistanı bu şirket üzerinden 1874 e kadar 250 sene sömürmüş, şirket tasfiye olduktan sonra da gandhi gelene kadar 75 yıl doğrudan yönetip sömürmüştür. hindistan halkı ve gandhi' nin çabalarıyla 1947 de britanya'nın hindistan'daki hakimiyeti son bulmuştur.
  karayip korsanları filminde şirketin ismi sıkça geçer ve gerçekte olduğu şekilde filmde de kötü karakterlerin toplandığı bir deniz şirketidir.
• hollanda, fransa, danimarka ve hatta isveç gibi çoğu ülkenin o zamanlar doğu hindistan şirketi adıyla kurulmuş şirketi vardı ancak, en iz bırakan the british east india company olmuştur. halk arasında john company olarak bilinir, kendileri ise, yaptıkları aşağılık işleri gizlemek için olsa gerek, isimlerinin önüne honourable sıfatını koyarlar. ''akarı yok kokarı yok'' denilebilecek o zamanların en temel ticari emtiaları pamuk, ipek, indigo boyası, tuz, güherçile^* , çay ve haşhaş gibi ürünlerin ticaretini yapmış ve piyasaları türlü yollarla domine ederek muazzam bir monopole dönüşmüştür. kendi askeri, madeni parası, mahkemesi vs. olan.
  britanya, hindistanı bu şirket üzerinden 1874 e kadar 250 sene sömürmüş, şirket tasfiye olduktan sonra da gandhi gelene kadar 75 yıl doğrudan yönetip sömürmüştür. hindistan halkı ve gandhi' nin çabalarıyla 1947 de britanya'nın hindistan'daki hakimiyeti son bulmuştur.
  karayip korsanları filminde şirketin ismi sıkça geçer ve gerçekte olduğu şekilde filmde de kötü karakterlerin toplandığı bir deniz şirketidir.
• kurulması ile birlikte ozamanki en büyük kumpanya olan flemenklerin (bkz: voc)'unu ortadan kaldırmıştır. ayrıca ingilizlerin osmanlı topraklarında da buna benzer bir kumpanyası vardır (bkz: levant company).
• 1602 yılında hollandalılar tarafından sömürge faaliyetlerini yürütmek için kurulan dünyanın ilk çok uluslu şirketidir. hollanda dilindeki karşılığı ise vereenigde oost-ındische compagnie ya da kısaca voc'tur.