the riddler

• şöyle ki nasıl heath ledger joker'e çizgi-romanlara alternatif ve tutarlı bir karakter vermişse, aslında jim carrey de bunu zamanında the riddler'a yapmıştır.
  
  riddler'ın spandex giysisi çizgi-romanlarda ilk göründüğü hali. ekim 1948. o zamanlar ciddi bir kötü değildi, harcanabilir ve geleceği çok da beklenmeyen geçmiş hikayesi dandik bir villain görünümündeydi. aile sorunları yaşamış.
  
  ama sonradan işin rengi değişiyor. çünkü dc comics yarasasının süper ninja özelliklerinin yanına ona asıl derinliğini veren dedektifliğini getiriyor. (dc comics evreninde batman dünyanın en iyi dedektifi sıfatındadır.)
  
  işte batman'in zekileşmeye başladığı dönemde onun karşısına getirilen "kas" gücü anlamsızlaşıyordu. batman'in en azılı düşmanının the joker olmasının bir nedeni de budur. riddler ve joker "deha" derecesindeki zekaları ile batman'e onun kulvarında rakip olmuşlardır. riddler spandex'i çıkarıp yeşil takım elbiseye geçer ki yazının ilerisinde buna değineceğim. (knightfall'a kadar batman'e karşı kaba kuvvetle karşılık verebilen çok yoktur)
  
  riddler dehasını bilmecelerine serpiştirir, "hayat sorularla dolu değil mi batman? ben onlara bilmece demeyi tercih ederim." diyerek felsefesini de açık eder. edward nashton ismini geride bırakıp edward e. nygma (veya nigma) ismiyle yeniden doğmuştur.
  
  sadece bilmeceleri değil, riddler aynı zamanda "kaçış uzmanı" olmasıyla da batman'i çok zorlamıştır. joker'i senelerce içeride tutan arkham, riddler'ı haftalarca bile tutmaz. üstelik riddler kaçarken joker veya diğerleri gibi dışarıdan da yardım almaz, tek başına kaçabilir.
  
  bir servete sahiptir, hem suç yoluyla hem de yasal yollarla servetini durmadan büyütmektedir. aynı zamanda bu serveti diğer suçluları finanse etmek için kullanmıştır.
  
  geldik can alıcı kısma...
  
  the dark knight. biliyorsunuz gelmiş geçmiş en iyi çizgi-roman filmidir. batman'i joker'le karşılaştıracak cürette ve bunun altından kalkabilecek başarıdadır. the riddler the dark knight rises filminin asıl kötüsü olacaktı, hatta dicaprio düşünülüyordu iptal edildi. yani joker'den sonra riddler ile kapışacaktı yarasa. ne oldu?
  
  peki size dark knight'ta joker'in arkasındaki büyük planın riddler'a ait olduğunu söylesem? gelelim delillere;
  
  - joker kendisinin "kuduz köpek" olduğunu ve planlardan nefret ettiğini açıkca belirtmiştir. peki filmin başındaki ayrıntılı soygun planı ile başlayan onlarca zekice plan kimindir?
  
  - filmde joker kendisi hakkında konuşmayacaksa, yani bir topluluğa konuşacaksa, planla alakalı birşeyden bahsedecekse hep bir kağıttan okuyor, ezberini hatırlamaya çalışıyor, saate bakıyor. bu da ona planların ve konuşmaların birisi tarafından verildiği fikrini doğuruyor.
  
  - joker'in nereden geldiği bilinmiyor, bir anda ortaya çıkıyor ve saldırmaya başlıyor, hakkında bir iz bulamıyorlar. hatta takım elbisesinde etiket bile yok, özel yapım, mor renk. mor renk içeren bir takım elbiseli kötü daha tanıyoruz ve o da takımlarını özel olarak yaptırıyor.
  
  - batman joker'e karşı üstün gelebilecek pozisyonlar yakaladığı bir sırada wayne holding'te çalışan coleman reese batman'in gerçek kimliğini bulduğunu söyleyerek tehdit ediyor. lucius fox ona mr. reese olarak hitap ediyor. "mysteries" diye telaffuz ediliyor. "e. nygma" ismini seçmiş biri tarafından gönderilse şaşırmayacağınız bir ayrıntı olurdu.
  
  - aynı mr. reese birden spontan bir biçimde joker'in planına dahil oluyor. hatta biraz fazla spontan değil mi?
  
  - batman joker'in neden bunları yaptığını filmin sonunda bile anlamıyor.
  
  - joker "ben kaos'un bir ajanıyım" diyor. joker ve ajanlık mı?
  
  - ilk soygunda isimsiz bir banka müdürü vardı hatırladınız mı? nedensiz yere topallıyordu. ağzına bir bomba koyan joker onu öldürmüyordu. riddler'ın baston kullandığını batman hayranları bilir, burası tesadüf diyelim. bombadan çıkan gaz yeşil renkliydi. riddler oraya soygunun gidişatını kontrol etmek için mi gelmişti? kamera görüntülerinden yakalanmamak için de joker ile böyle bir oyun yapmış olabilir miydi? mantıklı. banka müdürüne söylenen "whatever doesn't kill you simply makes you stranger." sözü joker'in riddler'a göndermesi olabilir mi?
  
  - heath ledger ölünce birden tüm rises senaryosu sıfırlanıyor, baş kötü riddler olacakken birden bane oluyor, başroller değişiyor. bunun nedeni joker - riddler ilişki değilse nedir?
  
  teoriye inanıp inanmamak size kalmış tabi. ben sadece görebildiğimi yazdım. çıkış noktam da "rises'ın baş kötüsü neden değişti?" sorusu oldu.
• eski kılıklı bir batman villian'ı. son yıllardaki hikayelerde ortalarda görünmemesinin sebebi de budur. nereden bakarsanız bakın batman'in yeni film serisinde ve knightfall sonrası serilerinin büyük çoğunluğunda hakim olan özgün ve noir hava bu karaktere gitmiyor. onu sadece zevk için bilmeceler hazırlayan takıntılı bir ahmağa dönüştürüyor. çünkü diğer kötülerin aksine bu adamın amacı sadece oyun. yeni epik üçlemedeki ra's al ghul, two face, joker ve yeni filmdeki bane gibi karakterlerinin hepsi kaosa hizmet veren çılgınlar. bilmececi ise işte bu adamların yanında çok masum ve komik kalıyor, bu nedenle de son dönemdeki hemen hiç bir çizgi roman serisinde önemli bir rolü yok. diğer karakterlerin zaman içinde evrilmesinin ve ciddileşmesinin aksine, bilmececi komik ve güdük kalmaya devam etmiştir.
  
  gerçi nolan'ın karakterlere yaptığı müdahaleler ve yorumlardan sonra karakterlerin ne hale geldiğini gördük. belki de yeni bir üçlemede nolan riddler'a da el atar ve dc evreninden silinmek üzere olan bu eski kılıklı villian, evrende yeni bir role soyunur.
• batman'in düşmanlarından, gotham city'nin belası, bulmacacı, elbisesi soru işareti, şapkası soru işareti, her edevatı soru işareti, çözülemez bir adam. hipnotize eder, kudurtur kişiyi... batman forewer'da jim carrey tarafından cana getirilmesi beni rahatsız etmez.
• batman'deki kötü karakterlerden biri. bişii yaptıktan sonra bulmacalı ipuçları da bırakır ki akıllı adam çözsün önlesin kötülüğü daha olmadan. filminde jim carrey canlandırmıştır. yeşil üzerinde soru işaretleri olan bi latex bi giysi giyer
  (bkz: süper kahramanlarda lateks saplantısı)
• jim carrey'nin sergiledigi en sahane performans. bu karakter kanimca batman'in en ilginc dusmanidir, zira kaba kuvvete basvurmadan isini gormektedir, sermayesi aklidir diyebiliriz. bu arkadasin bastonu, her turlu kilidi acabilecek sekilde dizayn edimistir, sekli soru isaretidir ve gerektiginde silah olabilir.
• en başlarda the dark knight rises'ta oynaması planlanmış, ama sonrasında vazgeçilmiştir. hatta bu rol için, leonardo di caprio ve johnny depp'in düşünüldüğü bile yazılmıştı. hatta kara şövalye'deki reese karakterinin the riddler olacağının dedikodusu bile dönmüştü. ama sonrasından bunların hiçbiri gerçekleşmedi ve bizim karşımıza bane çıktı.
  
  bana göre bu karakterden vazgeçilmesinin esas sebebi, the riddler karakterinin batman begins ve the dark knight'taki kötülere göre daha ufak çaplı planları olmasıydı. çünkü christopher nolan'ın villian tercihlerinde hep gotham city'i yozlaştırmayı veya yok etmeyi hedefleyenleri seçerken, the riddler genel amaç olarak zengin olmayı ve dolandırmayı düşünen bir suçluydu.
• edward nigma'nin dönüştüğü karakterdir... kisaltinca ne oluyor? e .nigma, bravo! bir enigmayi daha çözdünüz...
• asla joker kadar evil olmamıştır ama nedense bana marvel comics dünyasindaki , kafayi bilimle ilimle irfanla bozmuş dr otto octavius u hatirlatir.. ikisi de balatayı yakmış bilimadami modunda takilir.
• batman forever filminde üç boyutlu tv diye millete zihin okuma, akıl gücü emme makinasını yutturan bir karakterdir.
  biraz kuşkucu kimlik takınılıp, istihbaratçı tipler kılığına bürünüldüğünde(haydi paranoya yapalım modu) sözlükle bir benzerliği olduğundan şüphe edilebilinir bu zihin okuma aletinin. sözlükle bu aletin benzerliklerini bir inceleyelim:
  - ikisindede insan hoşça vakit geçirir
  - ekranın karşısında saatler saati oturulur
  - bazen çok kaptırılırsa sözlüğe, trans moduna geçilir, dışardan bakan bilgisayarın başında zombi oturuyo zannedebilir.
  - ikisindede bir tür network yardımıyla insalar zihinlerindekini aletin başındaki insana gönderirler.
  
  bu benzerliklerden yola çıkarak ssg'nin the riddler karakteriyle benzer bir kişiliğe sahip olduğu yorumu yapılabilir ama yapılmaması bir sözlük kullanıcısı olarak kalmak açısından iyi olur.
• jim carrey'nin üçüncü batman filminde canlandırdığı karakter.