• fda onayı çok da matah bir şey değilmiş : )
    (bkz: #52872856)

    efdiey ağbü... onayladı ağbü !
  • silikon vadisi'nin en büyük dolandırıcılık vakasıdır. ceo'su elizabeth holmes ise şuan oldukça rezil durumda. venture capitalleri sadece hype satarak dolandırmış, vaad ettiği bilimsel yeniliği yapamamıştır.

    tahminim elizabeth holmes iyi bir pazarlamacı idi, o kadar vc'yi kendisine inandırmak kolay değil. kişisel geçmişine bakınca oldukça zengin ve nüfuzlu bir aileden geliyor. (babası eski enroncuymuş, abd tarihinin en büyük dolandırıcılığı). bu sayede bir şekilde stanford'a girip orada vc'ler ile tanışmış. ailesi'nin nüfuzu ve/veya bölgedeki bağlantıları sayesinde öğrenci iken bir şekilde ortada hiç varken şirketi kurmuş ve büyük paralar toplamış. eğer işe aldığı gerçekten zeki ve yetenekli bilim adamları vaad ettiği şeyi tesadüfen bulabilseydi zengin olup tarihe geçecekti.

    rezil olarak ibretlik bir hikaye ortaya çıkardı o da olumlu.
  • bugün `bad blood secrets and lies in a silicon valley startup` adlı kitabı bitirdim. kurulu oldukları süre boyunca vaat ettikleri ürünün yanına bile yaklaşamadıkları halde, sırf kurucusunun background'ı, çevresi ve hikayesi sayesinde milyar dolara yakın para toplamış bu efsane startup'ı anlatıyor. dot.com boom'un ikinci aşamasının en süper temsilcilerinden desek yeridir.

    ben yine de olayın en başından scam olarak planlandığını düşünmüyorum, yani çiftlikbank'ın aksine kadın gerçekten böyle bir şeyin mümkün olabileceğini düşünmüş, ancak bakmış ki işler beklediğinden zor çıktı, mümkün olabildiğince bu hikayeyi devam ettirip, çalışanların hayal ettiği bu cihazı "icat etmesi" için zaman kazanmaya çalışmış. arkadaşın gencecik bir kız olduğunu da hesaba katarsak, şirket içi diplomasideki abuk subuk hatalarına ve triplerine de şaşırmamak gerekiyor.

    asıl problem, milyarlarca dolarlık biotech endüstrisinde, yine milyarlarca dolar yatırım yapan, en başarılı bilim adamlarını çalıştıran siemens gibi büyük abilerin yapamadığı bu parmaktan bi damla kanla her türlü testi yapma olayını, gidip de üniversite terk gencecik bir kızın başarabileceğine inanan yatırımcılarda diye düşünüyorum. yani hikaye gerçekten zenginlerin para saçmasından farklı bir şey değil. hakikaten ilginç bir kollektif akıl tutulması.

    benzer (ama teknik olarak daha sıkıcı) bir startup hikayesi isterseniz (bkz: wework)'ü inceleyebilirsiniz.
  • butun laboratuarlarini kapatiyorlar. neden? cunku center for medicare and medicaid services elizabeth holmes'un herhangi bir kan testi laboratuari isletmesini yasakladi. bildigin ban'lendi kari. zamaninda demistim, yine diyorum. ve ben bundan cok keyif aliyorum. bu karidan bi bok olmaz. silikon vadisindeki unlu karilarin cogu sarlatan. siz bana daha kadin dusmani deyin. marissa mayer kovuldu kovulacak, yahoo'nun icine etti. yakinda sherryl sandberg de bir sonraki venture'i icin mark zuckerberg'i sattigi zaman orioner demisti dersiniz. oyle kadinlar soyle basarili boyle bikbik diyerek olmaz o isler.

    bu karilar en cok silikon vadisindeki diger elinden is gelen akilli muhendis veya girisimci kadinlara zarar veriyolar. yikmaya calistiklari kadinlara karsi yapilan haksiz onyarginin neden bizzat kendileri.

    https://news.theranos.com/…letter-elizabeth-holmes/

    bunu da okuyun amk cahilleri:

    http://www.npr.org/…when-women-ceos-in-tech-stumble

    http://fortune.com/…izabeth-holmes-sexism-theranos/

    unlu sair, filozof, dusunur ve bilimadami bill burr'un dedigi gibi "women keep patting themselves on the back and no one says anything to them cause they wanna fuck 'em!"

    silikon vadisinde sexism basarisiz kadinin bahanesi, basarili kadinin ise yil sonu ikramiyesidir.
  • bugün ipliğini pazara çıkartan john carreyrou’nun hakkında yazdığı “kötü kan” kitabını bitirdiğim şirket. kitap baya iyi yazılmış, sürükleyici bir anlatıma sahip. sadece çevirisinde ufak tefek hatalar ile dipnot kısmında sorun var.

    kitaptan çıkarttığım birkaç kişisel tespite gelirsek;

    - theranos bir şirkette işlerin yolunda olmadığının ve oturmayan bir şeyler olduğunun nasıl anlaşılabileceğine, nelere bakılması gerektiğine dair iyi bir emsal örnek. bu yönüyle kitap bir rehber niteliğinde. yoğun işçi giriş çıkışı, aşırı gizlilik takıntısı, gerçek olmayacak kadar iyi gelişmeler vs.

    - theranos’un böyle büyük bir balona dönüşmesini sağlayan kesinlikle elizabeth holmes’un pakistanlı sevgilisi ve theranos’un başkan yardımcısı sunny balwani. yazar kitabın son kısmında elizabeth sunny theranos’da işe başlamadan önce de ilaç şirketlerine şaibeli beyanlarda bulunuyordu diye yazmış ama theranos’un devasa bir balona dönmesini sağlayan kesinlikle bu adam.

    - thranos’da şaibeli işleri yapanların çoğu sunny’nin altında çalışan hintli ve asyalı çalışanlar. siemens’in makinelerini az miktarda kanla sonuç vermesi için tadil edenler falan hep bunlar. yazar sunny’nin h-2b vizesini bu çalışanlar üzerinde bir itaat aracı olarak kullandığını söylemiş.

    - theranos sağlık ve ilaç sektöründen kimseyi kafalayamamış, amerikan ordusu sağlık birimi de dahil. vurgunu iki büyük perakende şirketi ile risk sermayesi yatırımcılarından yapıyor. bu arada elizabeth holmes’un etkilediği ya da kaldırıldığı iddia edilen kissinger gibi eski politikacı ve bakanların çoğu asında hisse karşılığı yönetime girmiş adamlar.

    - theranos iki büyük vurgun yapıyor. ilkinde iki büyük perakendeciyi (biri eczacı) kafalıyor. burada bu iki şirkette de theranos’a dair şüpheleri bulunan insanlar olsa da üst düzey yöneticiler “vazgeçersek büyük bir şey kaçırırız mıyız” (bkz: fomo) korkusuyla theranos’a istediklerini veriyor. ikincide ise elizabeth holmes’un stanford çevresini kullanarak theranos yönetimine yukarıda bahsettiğim gibi hisse karşılığı aldığı önemli kişileri gören pek çok yatırımcı “bu kadar önemli adam buraya toplandığına göre burada gerçekten değerli bir şey var” hissine kapılarak theranos’a para yatırıyor.

    - elizabeth’in yönetim kurulunu kendisini görevden almamaya ikna etmesi dışında sürekli söz edilen etkileyiciliğinin theranos’un büyümesinde çok bir yönü yok. kitapta ismi geçen çalışanların bariz bir şekilde belirttiği gibi kendisiyle biraz vakit geçirildiğinde steve jobs özentisi kibirli ve zorba biri olduğu hemen anlaşılıyor.

    - theranos elizabeth’in iddia ettiği kadar olmasa da kısıtlı olarak başarlı olabilirmiş aslında. ama elizabet’in ve özellikle de sunny balwani’nin hatalı kararları bunu önlemiş gibi. beceriksiz ve yetersiz laboratuvar çalışanları, elizabeth’in sadece birkaç damla kan kullanılması ile bu kanın parmaktan alınması konusundaki ısrarı, sunny’e dalkavukluk yapan hintliler, diğer başka yanlış kararlar vs. az miktardaki potansiyeli de harcamış bence.
  • theranos vakasının başarısız olmasındaki en büyük etken neydi?

    theranos, elizabeth holmes kuruculuğunda silikon vadisinde bir çok yatırımcı tarafından desteklenen bir şirketti. elizabeth 19 yaşında stanford'u bırakıp theranos'u kurdu. peki 19 yaşındaki bir kız, nasıl oluyorda silikon vadisinin orta yerinde, deyim yerindeyse vadinin göz bebeği haline gelen bir şirket kurmayı başarıyor? elizabeth'in aile geçmişine bakıldığında ailesinin oldukça nüfuslu ve network'u geniş olduğunu görebilirsiniz. annesi ve babası ülke adına önemli görevlerde yer almış, insanların güvenini kazanmış kişilerdi. buna ek olarak elizabeth'in satış politikası, kendini pazarlaması oldukça etkileyiciydi.bu sayede yatırımcılar, destekleyiciler ve iş birlikçileri sayesinde milyar dolarlar toplamıştı.

    bana kalırsa böyle bir vakanın yaşanmasının en büyük nedeni yatırımcılar. medikal teknoloji alanında yapılan yatırımlarda, belki de en az önem arz eden şey paradır arkadaşlar. yatırımcıların eksik olduğu nokta 'critical thinking' ve 'due diligence' kavramlarını irdelememesiydi.

    due diligence, medikal teknoloji alanında sadece finansı değil, çalışılan bilimsel teknolojinin gerçekleştirilebileceğini de kanıtlamalıdır. finans alanında nasıl konunun uzmanları tarafından detaylı araştırmalar yapılıyorsa, projenin fizibilitesini inceleyen, alanında uzman ekipler olmalıdır. hedeflenen projenin risk analizleri en erken aşamda belirlenmeli, kilometre taşları hazırlanmalıdır

    yatırımcıların dikkat etmediği bir diğer nokta ise, medikal teknolojide kurulan şirketler ile girişimci şirketleri karıştırılmaması gerekliliğiydi. girişimcilikte genelde ön planda bir adam gözükür, her şeyi onun başardığı inanılır, arkasındaki ekipten pek bahsedilmez. (bkz: elon musk). medikal teknolojide ise, ekip uyumu önemlidir. yuvarlak bir masa etrafında birden fazla araştırmacı, bilim insanının söz sahibi olması gerekir.ancak theranos elizabeth'in baskınlığı altında yürütülen bir firmaydı. elizabeth'in istekleri doğrultusunda başarı sağlanmayacak bir çalışmaya devam edildi. bilim insanlarına konuşma hakkı tanınmadı.kısaca, medikal teknoloji=ekip işi.

    sonuç, elizabeth dolandırıcı, milyar dolar çöp, yatırımcılar işsiz.
  • şırınga ve damar yolu kullanmak yerine kan şekeri testi yapar gibi parmakta açılan küçük delikten minik bir kartuş yardımıyla minicik tüplere alınan azıcık kanla yapılabilen ve bu az numuneye rağmen içinde kanser tanı testlerininde olduğu 289 analizin "edison" isimli minyatür ve kompakt bir test cihazıyla hızlıca yerel eczanelerde ve hatta evlerde yapılabilinmesini amaçlayan şirkettir.

    bu teknolojiyle şirket şunları amaçlamışıtr:
    - şırınga kullanılmadığı ve damardan kan alınmadığından damarları zarar görmüş hastalar, yaşlılar veya küçük çocuklar için kan alımının bir problem olmasının önüne geçmek
    - testlerin normal makinelere kıyasla çok daha ucuza mal edilebilmesi ( 10da 1 gibi oranlardan bahsediliyor)
    - hızlı ve ucuz olup, kolay ulaşılabilir yerlerde olması, doktorun istemesine ihtiyaç duyulmaması yüzünden erken tanıda çok büyük artış.

    ne kadar kulağa hoş gelse de bazı soruları ve sorunları da beraberinde akla getirmiştir:
    - alınan örnek miktarının bütün bu testlere yetmesi pek mümkün değil
    - örnek alırken kişi kendisi alacaksa veya yeterli eğiitimi almayan kişiler örnek alırsa örneklerin kontamine olması durumu var.
    - "edison" isimli makine bir veya iki ayakkabı kutusu büyüklüğünde birşey. bütün bu ölçümler için kimyasal, biyolojik, spektrofotometrik bir sürü yöntem kullanılması gerekiyor. bu makineye bu ölçüm yöntemlerinin gerektirdiği düzeneklerin hepsini sığdırmak pek olası gözükmüyor. üstelik ölçüm yöntemlerinde kullanılan kimyasalların ve aletlerin birbirleriyle etkileşime girme durumu söz konusu.
    - doktor yönlendirmesine ihtiyaç duymadan yapılan testler sonuçlarıyla insanları yanıltabilir, paniğe sürükleyebilir ya da tam tersine olmaması gereken bir güven duygusu yaratabilir. örneğin; bazı semptomlarını internette aratan ve şu hastalık olup olmadığını anlamak için bu testler yapılmalıdır yazan bir yazı sonucu testleri yaptıran kişi sonuçları normal çıktığı durumda doktora gitmeyebilir ve hastalığının ilerlemesine sebep olabilir. üstelik sözde test sonuçlarının bile doğruluğunun çok tartışmalıydı.

    theranos walgreens'le anlaşmıştı. walgreens'ler gratis, watsons gibi dükkanlar aslında ama bünyesinde eczane de bulunduruyorlar. bu eczane kısmından reçetelerinizi yaptırıp, teslim alabiliyorsunuz. planlandığı gibi olsaydı bu kısımlarda "edison"'la kan testleri de yapılacaktı. theranos safeway isimli bir şirketle anlaştı ve onların bazı deneysel çalışmalarında ölçümler yaptılar. ölçüm sonuçları hatalı çıkıyordu, üstelik sonradan bu testlerin edisonla dahi yapılmadığı (nasıl yapılsın öyle bir makine yok ki daha) standart kullanılan cihazlarla geleneksel metotlara göre theranos'un laboratuvarlarında yapıldığı ortaya çıktı. sürekli çıkış tarihleri ileri bir tarihe erteleniyor, ortaya net bir şey çıkarılamıyordu. 2018'de hakemli olmayan bir dergide ilk ve tek yayınlarını yaptılar. yayında kendi cihazlarını bile kullanmamışlardı.

    şirket 2018 yılında iflasını açıkladı.
  • ürettikleri kan testi teknolojileri ciddi şüphe altındadır.
    parmak kanı ile birçok alışıldık kan testini hızlı ve ucuz yapabileceklerini iddia etmiş, daha sonra ise şirketin geliştirdiği söz konusu parmak kanı test cihazının ticaretinin henüz yapılmadığı, yani şirkete gelen test isteklerinin çok azında bu testi denediklerini belirtmişlerdir.

    iddia:
    http://www.nytimes.com/…-up-faces-fda-scrutiny.html

    savunma:
    http://www.nytimes.com/…ranos-elizabeth-holmes.html

    bir şekilde mevcut metodlara kıyasla ilerleme kaydetmiş oldukları doğru olabilir (fda onayı alan hsv-1 testi gibi) fakat bu ilerlemenin, şirketin değerini artırmak amaçlı olarak yanlış lanse edilmesi gibi bir durum söz konusu benim çözebildiğim kadarıyla.
  • paradan baska seye deger vermeyen silikon vadisi kulturunun ne kadar tehlikeli ve ne kadar kolay manipule edilebilecegini gosteren, muhtemelen psikopatiden muzdarip bir kadinin bombasi. babasinin da enron olaylarinda parmagi oldugunu duyunca insan daha iyi anliyor neden ve nasil bu islerin bu kadar ilerledigini.

    sesini bilerek derinlestirerek konusmak, yanlis yaptigini soyleyen her calisanini kovmak, ortagiyla sevgili olup bu bilgiyi - ki conflict of interest demektir - ona milyon dolarlar verenlerden saklamak, sahte testleri dogru gibi satmak, surekli yalan soylemek... korkunc.

    fraud ve scam uzerine ders verilirken ornek gosterilmeli.
  • disney plus'ta izlenebilecek the dropout dizisinde hikayesi gercekci bir sekilde islenen bugune kadarki en buyuk teknoloji dolandiriciligidir.

    bu hikayenin en basindaki "fake it till you make it" aslinda tum girisimler icin gecerlidir. steve jobs'in ilk iphone sunumu mesela bunun en unlu orneklerindendir. ama linkteki yazinin basliginda bile "genius" denmis, cunku tarihi kazananlar yazar. elon musk'in da ozellikle tesla'nin ilk zamanlarinda bunu bol bol yapmisligi vardir.

    eger theranos bu isi gercekten becerebilseydi su an dunyayi gercekten degistirmisti. ama bir yerden sonra "olmuyor" demek yerine isin ucunu kacirip dolandirici oldular.
hesabın var mı? giriş yap