tirsi

• dün gemlik körfezinde iskelede balık tutmaya çabalarken yanımdaki amcanın tuttuğu balık.
  bir yıldır oralara takılırım ilk defa bu balığı gördüm diğer herkes balığı ilk görüşte tanıdı ismini haykırdı, büyük eziklik hissettim ve iskeleyi terk ettim.
• ringabaliklari familyasinin alosa fallax nilotica isimli alt turudur. ulkemizi cevreleyen butun karasularda yasar. uremek icin tatlisulara gecer. ortalama 25-30 cm boyunda olup 70 cm uzunluga ulasabilir.
  
  yagli bir balik olup ticari degeri yuksektir.
  
  cok kilcikli oldugu icin her ne kadar tercih edilmese de, oldukca lezzetlidir.
  
  puf noktasi: yaprak seklinde acilir. kilcikli kisim atese bakacak sekilde izgara edilir. kilciklar erir ya da kizararak kitir kitir olur.
• clupeidae familyasından alosa fallax nilotica bilim adlı balık. ortalama 25 cm boyunda olan bol kılçıklı ve iri pullu bir balıktır. sardalyanın ringanın akrabasıdır ve kuzey denizlerinde çok bol bulunur. ülkemizde de karadenizde bol, marmarada az rastlanan bu balığın vücudu füze şeklinde ve sırtı koyu mavi, yanları gümüşidir. çevirme ağları ve çapari ile tutulur. oltaya atladığı anda tüm takımı yukarı sürükleyip oltada boşluk hissi yaratır.
  
  bir de ırmaklara yumurtlamak için giren ve yarı ırmak balığı sayılabilecek dişli tirsi vardır, boyu 50 cm civarında olup eti yavandır.
  
  normal tirsinin eti kılçıklı olmasına rağmen çok lezzetlidir.
• bu sene çapariciler için adeta çöle dönen karadeniz'de ufaktan görülmeye başlamasıyla yüzleri güldürmüştür. zamana ve mekana göre değişmekle beraber kırçıllı, keçi kılından, sarımtrak tüyle bağlanmış çapariye iyi av verir. 2011'de tarafımdan otuz santimetreye ulaşan bir bireyi yakalanmıştır. aynı sene tutulan tırsilerin hepsi de iriydi. 2012'de serme ağlarla iyi avı yapılmış olmakla beraber oltacılara tat vermedi. olta avında, oltaya takıldığı anda sert bir kafa atar ve hızla dibe dalar. ancak bir iki kulaç yukarı çektiğinizde olta birden boşalır. öyle ki kurşunun ağırlığını bile hissetmemeye başlarsınız. çünkü tırsi yukarı doğru yüzmeye başlar. çekilmekte olduğu kayığı görünce ise korkuya kapılır (acaba adı bundan mı geliyor) ve tekrar dibe dalmaya çalışarak oltayı ağırlaştırır.
  
  tırsinin çok kılçıklı bir balık olduğu doğrudur. ancak küçük bir dokunuş sonucu gönül rahatlığıyla ekmek arasına atılıp yenecek kıvama gelir. önce tırsinin kafasını alacaksınız. genelde iri balıklara yaptığınızın aksine tırsiyi karnın altından kafaya doğru yararak temizlemeyeceksiniz. tam aksine, kafa bölgesinden ve geriye, kuyruğa doğru keseceksiniz. bu işlemi yaparken bıçağın ucu karından çıkmayacak. karın bölgesi bütün kalacak. böylece balığı ikiye açtıktan sonra iç organları rahatlıkla temizlersiniz. becerebilirseniz orta kılçığı da ayırın. ardından, tercihen deniz suyuyla yıkayıp arındırın. güzel ızgaralayın. tırsi öyle yağlıdır ki közü alevlendirir ikide bir. cızır cızır mangal yaptığınızı anlarsınız. eh artık ekmek arasına atıp misler gibi yersiniz.
• çoğu zaman vatandaşa "sardalya bu" denilerek satılan, ancak lezzet olarak sardalya ile arasında dağlar kadar fark olan çok kılçıklı bir balık. yem olarak kullanıldığında (özellikle liman içlerinde) levrek avında verim alabileceğiniz bir yemdir.
• bulmacalarda da hatiri arada sirada sorulan balik
• cok kilcikli bir balik turu. karadenizde bulunur. genelde tavasi yapilir.
• alosa da denilen bir balik turu.
• kılçıkları nedeniyle yemesi zahmetli ama kuzeni sardalya'dan çok daha lezzetli bir ete sahip olan balık ve omega 3 içeriği çok yüksek.
• neresi lezzetli olduğunu anlamadığım balık. belki ben beceremedim diyeceğim ama 2 kere de deneyip hiç lezzet alamadığım için yarısını mahallenin kaplanlarına verdiğim oldu.