toplum ve kuram

• kürt meselesine ve ezilenlere dair akademik suskunluğa tepkili bir sosyal bilimler girişimidir. yaklaşık olarak 3 ayda bir çıkar. "toplum ve kuram" adına ek olarak, derginin ismi tam olarak " toplum ve kuram: lékolîn û xebatén kûrdi" dir, ki "kürlet üzerine incelemeler-çalışmalar" manasına gelir.. şu ana kadar iki sayısı çıkmıştır.
  
  internet sitesi soyledir:
  
  http://www.toplumvekuram.org/
  
  bir de e-mail adresleri var:
  
  toplumvekuram@gmail.com
• ve o gün geldi..mayıs ayı itibariyle ilk sayıları çıkmış kitap serisidir. dayanamadım hemen sipariş verdim..taa istanbullardan geldi..merakla dünden beri karıştırıyorum ve inanılmaz nitelikli bir çalışma olmuş. bilimsel yazım kurallarına uygun, yorumdan ziyade bilgi ağırlıklı ve kaynakçalı çalışmalardan oluşan bir kitaptır.
  
  toplum ve kuram başlığı ve lêkolîn u xebatên kurdî(kürt araştırma ve incelemeleri) alt başlığıyla çıkmıştır. kitabın çıkış nedeni tamamen sosyal bilimler alanında ve akademia'da kürtler'in sosyolojik, ekonomik- demografik, antropolojik özelliklerinin yani anlayacağınız kürt ve kürde özgü toplumsal konuların gözardı edildiği veya bir yalan üretiminin sürekli tekrarlandığı için böyle bir çalışma yapmak olduğu söylenmektedir.
  
  ilk kitap serilerinin konusu genel nitelikte denebilecek düzeydedir:
  kürt toplumunda değişim dinamikleri ve sınıflar
  
  kitabın içindeki çalışmalara baktığımızda tarihsel, ekonomik, jeo-uzamsal çalışmaların yanı sıra akademia'daki kürt sorunu ile ilgilenen ingiltere'deki üniversitelerde hocalık yapmış sonrasında university of kurdistan hawler'in kuruculuğunu yapmış şu anda ise boğaziçi üniversitesi'nde ders veren iranlı kürt akademisyen abbas vali ve kürt sorunu konusunda akademianın ve sosyoloji biliminin en çok bedel ödeyeni, gözükara saçı sarı çorumlusu ismail beşikçinin ropörtaj ve yazıları var.
  
  diğer çalışma başlıklarına bakacak olursak;
  
  "türkiye'de ulus devlet oluşumu, kürt direnişi ve dönüşüm dinamikleri"(harun ercan)
  
  "demografik açmazdan demokratik açmaza: türkiye'nin kürt meselesi"(nilay özok)
  
  "türkiye kürdistanı'nda kontrgerilla stratejisi olarak çevre tahribatı"(joost jongerden ve diğ.) bu çalışma tunceli özelinde pkk'nin çıktığı yıldan 90'lar boyunca türk ordusunun bir strateji olarak yarattığı doğa tahribatına odaklanan bir çalışma. çok ilgi çekici bir çalışma..özellikle harita üzerinde yıllar süresince nasıl bir değişim olduğu, tablolar aracılığıyla bu tahribatın niceliksel değerlerini de ortaya koyması açısından ilgi çekici.
  
  barış annelerine odaklanan bir çalışma " annelik ve politika: barış anneleri'nin öğrettikleri" (gözde orhan)
  
  80 sonrası doğudan batıya göçlere odaklanan bir çalışma ve bunun sonuçlarını anket verileriyle açıklamaya çalışan bir çalışma; "türkiye'de 1980'li ve 1990'lı yıllarda yaşanan zorunlu göç ve toplumsal sonuçları"(betül altıntaş)
  
  sosyo ekonomik ve güncel bir çalışma var yine bu kitapta..özellikle 80 sonrası ortaya çıkan liberal politikalar ve zorunlu göçle birlikte tuzla tersaneler bölgesi ve kürtlerin proterleşme sürecine odaklanan bir çalışma; "türkiye'de neoliberalizm, kürt meselesi ve tuzla tersaneler bölgesi"(tuzla araştırma grubu)
  
  "abbas vali ile akademi üzerine"(ropörtaj)
  
  "türkiye'de sosyal bilimler mümkün müdür?"(ismail beşikçi)
  
  kürtler üzerinde uygulanan iskan hareketlerinin tarihsel kökenlerine inen bir çalışma. özellikle ittihat ve terakki döneminin başlangıcında 1. paylaşım savaşında yapılan kimi iskan çalışmaları ve uygulamalarına belgeler ışığında odaklanmış;
  
  "20. yüzyıl kürt göç hareketlerinde birinci dalga: kürtlerin yeniden iskanı ve kürt mülteciler meselesi"(namık kemal dinç)
  
  kürt tarih yazımı üzerine bir çalışma;
  
  "erken dönem etno-politikası: şerefhan'ın şerefname'si ve kürt beyleri" (djene bejalan)
  
  diğer çalışmalar
  
  derviş aydın akkoç tarafından yazılmış "siyasal iktidar kapsamında 'edebiyat ve ulusal alıntılar': genesis
  
  çeşitli kitap eleştirileri de kitabın son bölümünde yer almaktadır.
  
  özellikle kürt sorunu, kürt toplumu ile ilgilenenlerin hemen edinmesi gereken ve yakından takip etmeleri gerektiğini düşündüğüm nitelikli bir kitap.
• ucuncu sayisi ile alakali bir duyuru metni mailbox'lara dusmus olan dergidir. soyle demisler, sunlar varmis bu sayida:
  
  ////
  türkiye’de egemen olan resmi akademik ve entelektüel sınırların içerisine hapsedilmiş olan kürt meselesi ve aynı siyasi-toplumsal rejimde ortaya çıkan diğer yakıcı meseleler üzerine yeni bir söz söyleme gayreti ile yola çıkan toplum ve kuram dergisi’nin üçüncü sayısı çıktı.
  
  türkiye’deki tekleştirme ve aynılaştırma pratiklerinin başarısızlığı sonucunda egemenler cenahında bir asra yaklaşan katılık halinin çatırdadığı bir süreçten geçilmektedir. bu çatlağın yarattığı sorunların ve esaslı çözümlerin ağırlığını gündelik siyasetin zemininin kaldırmadığı gerçeğinden hareketle, toplum ve kuram dergisi’nin üçüncü sayısının dosya konusunu “türkiye’de birlikte yaşa(yama)ma meselesi” oluşturuyor.
  
  redderek, tahakküm altına alarak ve “terörizm” söylemleriyle ötekileştirerek asimile etme siyasetine sahne olan bir ulus-devlette, toplumların rızadan ziyade zora dayalı bir zorunlu birliktelik rejimine maruz bırakıldıklarını söylemek yanlış olmaz. tarihin kapanmamış defterlerinin günümüzde ağırlığını şiddetle hissettirdiği bir süreçte çıkan üçüncü sayıda yer alan dosyanın ve diğer yazıların temel amacı, “birlikte yaşaya(ma)ma” meselesinin kaba bir milliyetçilik tartışmasından ibaret kalamayacağını ve ne kadar tarihsel ve çok yönlü bir mesele olduğunu göstermektir.
  
  bu minvalde toplum ve kuram dergisi’nin üçüncü sayısında bulunan yazılar şunlardır:
  
  • nazan üstündağ – esenyurt’da kürt ve türk cemaatleri: gündelik yaşamda hasımlık ve konukseverlik
  • zeynep çağlayan gambetti ile röportaj: “öyle bir dünya olsun ki, içine bir çok dünya sığabilsin”
  • zeynep gönen - neoliberal dönemde suçlulaştırma ve izmir asayişi’nin yeniden yapılandırılması
  • arsen yarman ile röportaj: 19.yüzyılda ermeniler ve bozulan ilişkiler üzerine
  • mehmet polatel - ittihat terakki’den kemalist döneme ermeni malları
  • ulaş güldiken - mutlak mozaik
  • deniz yükseker - sosyal bilim yöntemi olarak komplo teoriciliğinin açmazları: k. murat güney’e cevap
  • joost jongerden - türkiye’de barajlar ve siyaset: suyu istismar etmek, çatışmayı tırmandırmak
  • salih akın - guherînên di zaravayê kurmanciyê de: pirsgireka zayendê
  • adnan fırat bayar - li ser tractatus û li ser “ziman”ê wittgenstein -1-
  • bahattin demir, namık kemal dinç, ayhan işık, inci şahin - kürdistan malûmâtı
  • welat ay - bir ülkenin tarihine, kanat çırpan güvercinin acısını yerleştirmek. kitap eleştirisi: “her dağın gölgesi deniz’e düşer”, evrim alataş
  • sidar bayram - barışı tahayyül etmek
• 4. ve 5. sayısını çıkaran dergidir. 6. sayı hazırlıklarının tamamlandığı duyumları kulaktan kulağa yayılmaktadır. dergi ile ilgili girilen entrynin 2010 yılı olduğu görülüp "yoksa kapandı mı?" sorusu merak uyandırabilir. fakat kapanmamıştır. yollarına devam etmektedirler.
  
  dergi ile ilgili son bilgileri almak için şunları kullanın derim;
  
  http://www.facebook.com/toplumvekuram
  http://twitter.com/toplumvekuram
  http://www.toplumvekuram.org/
• twitter üzerinden yeni sayılarının çıktığını duyuran dergidir. buna göre 6. 7. sayıları bir arada çıkartılmış. yeni sayılarının kapak başlığı "türkiye'de ulus-devlet ve etnik-ulusal tahakküm" şeklindedir.
  
  https://twitter.com/…uram/status/199755326319366144
• işbu dergiyi bulabileceğiniz kitabevleri şöyle. (dergi dağıtımı yapıldıkça listeye yenileri de eklenecekmiş.)
  
  mephisto (beyoğlu, istanbul)
  semerkant (beyoğlu, istanbul)
  medya (beyoğlu, istanbul)
  3 deniz (kadıköy, istanbul)
  khalkedon (kadıköy, istanbul)
  mephisto (kadıköy, istanbul)
  seyhan (kadıköy, istanbul)
  
  kafka (diyarbakır)
  avesta (diyarbakır)
  don kişot sahaf (diyarbakır)
  eğitim kitabevi (diyarbakır)
  urartu kitabevi (diyarbakır)
  ensar kitabevi (diyarbakır)
  lîs kitabevi (diyarbakır)
  
  star 2000 (van)
  
  kelepir (mardin)
  leylan cafe (mardin)
  
  turhan (ankara)
  dost (ankara)
  siyasal kitapevi/cebeci (ankara)
• 6-7. sayılarını çıkardıktan sonra 8. sayı için hazırlık yapan dergidir. yeni sayı için duyuru yayınlamışlar.
  
  --- spoiler ---
  
  toplum ve kuram’ın 8. sayısı için yazarlara çağrı
  
  toplum ve kuram-lêkolîn û xebatên kurdî- “türkiye’de ulus devlet ve etnik-ulusal tahakküm” başlıklı dosya konusuyla raflardaki yerini aldı. derginin bir sonraki sayısı için belirlenen konu ise türk devletinin dönüşen ve kökleşen cezaevi, polis ve yargı politikaları. milyonlarca kürdün 1990’larla birlikte zorunlu göçe maruz bırakılmasına ve kürt hareketinin kırdan kente taşınmasına paralel olarak, tsk ve pkk arasındaki çatışmanın mekânı 2000’li yıllarda genişledi ve ağırlıklı olarak kentsel alana kaydı. bu süreç, kentlere göç eden veya ettirilen kürtler ile türk devleti arasındaki çatışmanın, legal siyasal alanda daha fazla görünürlük kazanmasına yol açtı. kürt hareketinin kentlerde ve ilçelerde kurumsallaşma çabası, kırsal alanda süren silahlı çatışmalara rağmen devam ederken, tsk’nın ve jitem’in kürtlerin siyasal taleplerini bastırma misyonu, 2000’li yılların ikinci yarısından itibaren kentlerde kademeli olarak yeniden yapılandırılan türk polis teşkilatına, yargısına ve hapishane sistemine devredildi. dolayısıyla hâlihazırda dengesini bulmamış bu yeni rejime dair analizler hayati öneme sahiptir ve söz konusu yeni iş bölümünün devletin kürtler ve diğer muhalif gruplar karşısında örgütlenişinden bağımsız olmadığı gerçeğinin akılda tutulması elzemdir. 2009 yılından 2012 nisan ayına kadar geçen süre zarfında kck operasyonları kapsamında bdp’nin, içinde avukatların, gazetecilerin, sendikacıların ve aydınların da olduğu 7000 aktif üyesi tutuklandı. gene 2012 yılı nisan ayı verilerine göre bdp’li 31 belediye başkanı ve 6 milletvekili cezaevlerine kapatıldı. akp rejiminin, siyasal talepleri ve toplumsal muhalefeti ortadan kaldırmayı amaçlayan tutuklama kampanyasından türkiye’deki muhalif gruplar ve kriminalize edilen yoksul kesimler de etkilendi. adalet bakanlığı’nın açıklamasına göre 2000 yılından 2012’e yılına kadar geçen süreçte hapishanelerdeki hükümlü sayısı dört katına çıktı. 31 aralık 2000 yılında cezaevlerindeki hükümlü ve tutuklu sayısı 49 bin 512 iken, bu sayı 2 nisan 2012 yılı verilerine göre 132 bin 60 oldu. bütün bu sayısal artış; polis, cezaevi ve gardiyan sayısındaki artışa paralel olarak gerçekleşti. 2000 yılında toplam 17 bin 750 gardiyan varken, bugün bu sayı toplam 28 bin 625’e çıktı. gene akp döneminde polis sayısında %90’a varan bir artış gözlendi; polis sayısı 122 binden 229 bin 965’e yükseldi. tüm bu nicel değişimlerin ve dönüşen ceza rejimlerinin, kadınları ve çocukları da hedef alan taciz ve tecavüz politikalarındaki hâkim eril aklı işaret ettiğinin öneminin vurgulanmasının anlamlı olduğu düşünüyoruz.
  
  yeni sayımızda; dönüşen ordu, polis, yargı ve cezaevi politikalarıyla ilişki içinde ortaya çıkan yeni ceza rejimini, bir önceki dönemin ceza rejimlerinin ürünü olan diyarbakır, mamak gibi askeri cezaevlerini ve günümüzde farklı şiddet formlarının ortaya çıktığı pozantı gibi cezaevi örneklerini inceleyen makaleler yayınlamayı planlıyoruz. ayrıca, toplum ve kuram’ın sosyal bilimcilere çağrısına sadakatle, siyasal gündemin gündelik hayattaki izlerini sürebileceğimiz kültür alanındaki tartışmaların geliştirildiği makalelere de yer vermek istiyoruz. kültürün, iktidar ve ideolojilerle ilişkisi göz önünde bulundurulduğunda, sinemadan edebiyata, gündelik hayat pratiklerinden kentsel deneyimlere, pek çok alanın araştırma önemini koruduğunu düşünüyoruz.
  
  dosya dışı makalelere de yer veren dergimizde konu sınırlaması olmamakla birlikte, yayımlanacak yazıların akademik-analitik niteliklere uygun olması hedeflenmektedir. bu bağlamda gönderilecek makalelerin özgün olması ve daha önce başka bir dergi veya kitapta yayımlanmamış olması gerekir.
  
  yazıların teslim tarihi: 1 eylül 2012
  
  yazılarınızı gönderebileceğiniz e-mail adresi: toplumvekuram@gmail.com
  
  --- spoiler ---
  
  http://www.toplumvekuram.org/…su&catid=13:yeni-sayi
• 9 aralık pazar günü saat 17:00'de ismail beşikçi vakfında söyleşi düzenleyecek dergi. toplum ve kuram dergisi söyleşileri adı altında yapılacak. ilk konu açlık grevleri ve kürt meselesi. konuk nazan üstündağ. bu söyleşilerin devamı geleceğini belirteyim. internet sitelerinde duyuru yapmışlar
  
  şöyle diyorlar;
  
  --- spoiler ---
  
  toplum ve kuram dergisi söyleşileri i:
  
  açlık grevinden önce... açlık grevinden sonra: nazan üstündağ ile kürt meselesi üzerine
  
  açlık grevi eylemlerinin bitişinin üzerinden haftalar geçti. bugünden bakıldığında, bu eylemler süreci çatışma içerisinde toplumsal barış iradesinin uğradığı bir durak gibi görünüyor. bu eylemlerin gelişimi ve 19 kasım'da sona erme şekli, kürt meselesinin çatışmalı süreçten çıkarılarak, barışı gerçekleştirmek isteyenleri -henüz yeterince gündemleştirilmemiş- bir dizi soruyla baş başa bıraktı:
  
  eylemlerin sona erme şeklini geçen haftalar sonrasında nasıl anlamalı?
  açlık grevi eylemleri çatışma sürecinin seyrini nasıl etkiledi?
  eylemlere destek veren farklı kesimlerin ortaya koyduğu mücadele nasıl sürdürülebilir?
  yakın gelecekte kürt meselesinde barışa dair imkânlar ve imkânsızlıklar nelerdir?
  
  yukarıdaki sorulara ve benzerlerine cevaplar aramak amacıyla, boğaziçi üniversitesi sosyoloji bölümü öğretim üyesi doç. dr. nazan üstündağ ile katılımcıların interaktif bir şekilde müdahil olacağı bir söyleşi düzenliyoruz. kürt meselesinin barışçıl bir şekilde çözülmesini talep eden herkesi bu söyleşiye bekliyoruz.
  
  toplum ve kuram: lêkolîn û xebatên kurdî
  
  yer: ismail beşikçi vakfı terası
  
  zaman: 9 aralık pazar- 17.00
  
  adres: kuloğlu mah. istiklal cd. ayhan işık sok. no: 21/1 beyoğlu /istanbul
  
  --- spoiler ---
  
  http://www.toplumvekuram.org/…=4:duyurular&itemid=5
  
  https://www.facebook.com/events/100649930106272/
• cezaevlerini konu alan 8. sayısıyla yeniden raflarda olan sosyal bilim dergisi.
  
  8. sayının konu başlığı "duvarlar çoğalırken: cezaevi rejimleri ve kürtler"dir.
  
  bu sayıda yayınlanan makaleler şu şekilde;
  
  --- spoiler ---
  
  cezaevi portreleri
  
  osmaanlı’dan günümüze türkiye hapishanelerinin üç dönemi
  mustafa eren
  
  imralı cezaevi’nin tarihi
  ali sipahi
  
  cezaevleri ve anayasal haklarla yok olan direniş: abd’de siyah hareketi
  güllistan yarkın
  
  büşra ersanlı ve nesrin uçarlar ile kck operasyonları, cezaevi deneyimleri ve direniş üzerine
  
  diyarbakır askeri cezaevi’nde işkence ve türkleştirme
  welat zeydanlıoğlu
  
  nazan üstündağ ile “diyarbakır cezaevi gerçeği ile yüzleşme” üzerine
  
  kirli protesto: kuzey irlanda’da etnik şiddet bağlamında sembolik çoklu belirlenim ve toplumsal cinsiyet
  begoña aretxaga
  
  gözaltında tecavüz: devletin arzusu, hazzın iktidarı ve dilin sınırları
  hazal halavut
  
  cezaevi tanıklıkları
  
  belge: hükümlü-tutuklu ve gözaltı talimatı
  
  spartina ji derve û pêkûtiya ji hundir: rewşa keçên kurd perwerdehiyê de û zimanê dayikê
  mehmet şerif derince
  
  kürdistan işçi partisi ve türkiye’de yeni sol: pkk’nin haki karer’i anma metniyle türkiye’deki devrimci hareketin analizi
  joost jongerden & ahmet hamdi akkaya
  
  muhtaç kaynakça
  gülsünay uysal
  
  --- spoiler ---
  http://www.toplumvekuram.org/…rejimleri-ve-kurtler/
• dünü ve bugünü ile kürt hareketini anlattığı kronolojik yazısında başbağlar katliamını es geçen, bir satır bile yer vermeyen dergi. temmuz ayında iki olay yazmışlar; biri sivas katliamı diğeri hep'in kapatılması.
  
  pkk'nın 33 silahsız köylüyü köyünde katletmesi konusunda üç maymunu oynamışlar.