tour de nesle skandalı

• skandalı yaşayan hanedan fransa'yı aralıksız 805 yıl(987-1792) yöneten capet hanedanıdır.(capet ve alt kolları olan: valois, bourbon hanedanları) esasen fransa'yı 805 yıldan daha fazla yönetmişlerdir ama sanıyorum o kısım bizi ilgilendirmiyor.^*
  
  bahsettiğim zamanlarda tahtta fransa kralı yakışıklı/demir lakaplı iv. philip tahtta bulunuyor. tatlı mı tatlı şöyle bir ailesi var: görsel philip'in kızı isabella, ingiltere kralı ii. edward'ın eşi. yani kendisi ingiltere kraliçesi. philip'in oğlu charles, burgonyalı blanche ile diğer oğlu veliaht prens louis ise burgonyalı margaret ile evli.
  
  1313'te ingiltere kraliçesi isabella kocasıyla birlikte fransa'ya ziyarete gelir. louis ve charles konukları için kukla gösterisi düzenler. gösteriden sonra isabella hem kardeşlerine, hem de kardeşlerinin eşlerine işlemeli cüzdanlar hediye eder.
  
  aynı yılın aralık ayında çift ingiltere'ye döner. isabella, aunaylı gautier ve aunaylı philip(kardeşler) adlı iki norman şövalyenin eltilerine hediye ettiği cüzdanları taşıdığını fark etmiştir. eşeğin aklına karpuz kabuğu düştü bir kere, 1314'te fransa'yı tekrar ziyarete giden isabella mevzuyu babasına anlatır.
  
  iv. philip derhal aunaylı kardeşleri tutuklattı ve bir süre sonra skandal ortaya çıktı. tour de nesle kulesi'nde philip'in gelinleri blanche ve margaret zamanlarının bir bölümünü norman şövalyelere ayırmıştı.^** dedikodular ortaya çıkmaya başladı, philip'in üçüncü gelini joan'ın olaydan haberdar olduğu hatta onun da tour de nesle'de yaşananlara katıldığı söylendi.(v. philip'in eşi)
  
  norman kardeşler işkence gördü, zina suçlamalarını kabul etti. olaya karışan blanche ve margaret'in saçları kazıtıldı ve hapsedildiler. işler norman kardeşler için daha kötü bitti, onların hapsedilmesi yetmezdi. öyle şeyler yapılmalıydı ki, bir daha kimse kraliyet ailesine göz dikemesin. önce hadım edildiler ardından ünlü ingiliz cezası "drawn and quartered" yapıldı.(bkz: hung drawn and quartered /@bunubenyazdim) yani önce canlı canlı iç organlarını çıkardılar daha sonraysa vücudunu birkaç parçaya böldüler veya başka bir kaynağa göre yine hadım edildiler daha sonra tekerlek yardımıyla kolları ve bacakları kırıldı ve son olarak asıldılar.
  
  edit: dönem kroniklerinden birinde d'aunay kardeşlerin ölümü şöyle resmedilmiş: görsel
  credit: (bkz: convallaria maialis)
• ilk entry'de olay gayet iyi anlatılmış ancak neticelerinden bahsedilmemiştir. olayın devamı fransa ve hatta avrupa tarihi için büyük bir dönüm noktası olduğından izah edelim.
  
  bu olaydan bir kaç ay sonra güzel philippe hayatını kaybeder. olayın yarattığı şokla açıklanması düşünülebilir. philippe'in ölümü üzerine tahta louis çıkar. bilindiği üzere katolik inancında boşanma diye bir müessese yoktur ancak evlilik geçersiz olan ettirilebilir. ancak louis tahta çıktığında papa v. clement de tanrıya kavuşmuş ve yeni papa henüz seçilmemiş olduğundan bu işlem gercekleştirilememektedir. tam bu esnada louis'nin karısı margaret ölür. tesadüf olduğuna inanmak güçtür. louis macaristan prensesi clemencia ile evlenip yeni karısını hamile bırakır ancak çocuğu doğmadan hayatını kaybeder. çocuk erkek olur ancak "jean le posthume" (posthume: doğuştan yetim) yalnızca 5 gün yaşar. ölümünün niteliği tartışmalı olup amcası philippe le long tarafından zehirlendiği de iddia edilebilir.
  
  jean'ın ölümüyle taht için iki aday ortaya çıkar. birincisi amcası philippe, ikincisi ise margaret'in louis'den olma(?) kızı jeanne. kadınların toprak sahibi olamayacağı ve dolayısıyla monark da olamayacaklarını hüküm altına alan eski bir kanuna dayanılarak philippe kral ilan edilir. olay hukuki bir tartışmadan ziyade bir güç kavgasıdır. mezkur kanun elanor d'aquitaine fransa'nın 4'te 1'ini tevarüs ederken pek kimselerin aklına gelmemiştir.
  
  evliliği hiç değilse kardeşlerininkinden daha başarılı olan philippe le long tahtta 5 yıl kalır ancak erkek çocuk yapamadan ölür. yerine kardeşi charles le bel çıkar. charles tam üç kez evlenir ancak o da erkek çocuk yapamadan ölür. philippe le bel'in üç oğlu da erkek çocuk yapamadan hayatini kaybetmiş capet hanedanı sona etmiştir.
  
  taht için iki aday vardır. ya philippe le bel'in kızı isabella'nın ingiltere kralı ii. edward'dan, muhtemelen pek de kolay olmayan bir süreçle yaptığı, oğlu iii. edward ya da philippe le bel'in kuzeni philippe de valois. yine aynı kanuna dayanılarak philippe de valois tahta çıkar ve fransa da valois hanedanı başlar. edward o tarihlerde annesi ve annesinin sevgilisi roger mortimer'ın kuklası niteliğinde ve henüz fazla genç olduğundan çok bir tepki veremez. ancak önce 1330'da ülke yönetimini ele alır, müteakip yıllarda fransa ile sorunlar yaşar ve 1337'de tahtta hak iddia edip fransa'ya savaş açar. evet, yüz yıl savaşları esasen bir orgy nedeniyle yaşanmıştır.
  
  bu işin tarihi boyutu, bir de bu olaya matuf yarı-mitik bir hikaye mevcuttur. şimdi efendim, isabella'nın babasına çantalardan bahsetmek için paris'e vardığı gün jacques de molay'in yakılmasının ertesi günüdür. philippe le bel'in kaynak yaratma politikalarından biri de belirli grupları sürmek, kesmek ve mal ve haklarına el koymaktır. bunu önce yahudiler üzerinde uygular daha sonra ise gözüne tapınak şövalyelerini kestirir. papa'yı da kendi tarafına çeker/zorlar ve tapınak şövalyelerini, yani o dönemin sayılı bankerlerini, her çeşit günaha suçlayıp şehir meydanlarına yaktırır. jacques de molay tapınakçıların büyük ustasıdır. rivayet/dedikodudur ki idamindan önce philippe'in soyunu lanetlemiş, papa ve kral ile çok kısa zamanda tanrının huzurunda karşılaşacaklarını söylemiştir. bu tabi dedikodudur ancak hem hanedanı felakete sürükleyecek haberin idamın ertesi günü gelmesi, hem papa hem de kral'ın aylar içinde ölmesi ve philippe'in üç oğlunun da erkek çocuk yapamadan ölmeleriyle capet hanedanının son bulması, hakikaten güçlü ve böyle yakıştırmalara yol açacak cinsten bir hikayedir.
  
  edit: posthume'un türkçe karşılığı.