tümülüs

• ülkemizde genelde orta anadolu'da rastlanır.
  bir çoğu açılmış ve yağmalanmıştır.anadolu'nun yerel indiana jones'ları tarafından "tümürüs, tümünüs, tülümüs" gibi yanlış kullanımları mevcuttur.
  gören bir göz, bir tümülüsü farkedebilir. dikkatlice bakıldığında çevrenin yapısından farklıdır.düz bir çayırlıkta aniden yükselen bir tepecik şüphelidir.genelde nehir kumlarıyla yükseltildiği için, mevcut yer yapısına ait olmadığı bariz belli olan nehir taşlarını görürseniz neyin üzerinde durduğunuz konusunda bir daha düşünürsünüz.
  ancak bir çok tümülüs açılmıştır,dediğim gibi.henüz keşfedilemeyenler ise zamanla çevreye muhteşem uyum sağlamış ve farkedilmesi zor yapılardır.
  memlekette senelerce define,gömü işleriyle uğraşmış bir amca vardı.bir tepeyi gösterip hep "aha şora tümülüks" derdi,allah rahmet eylesin.
  hayatta olsaydı haklı çıkmanın gururunu yaşayacaktı
  (bkz: ben demiştim demeyi sevmem ama ben demiştim)
• trakya'da marmara denizinden bulgar sınırına kadar her yerde binlercesini görebileceğiniz, dümdüz ovalarda küçük çapta bir yanardağ hesabı fışkırmış küçük tepecikler. doğal görünüşlü bir tür piramit olarak da tanımlanabilirler. tamamı trak krallarının anıt-mezarları olarak inşa edilmiştir. (bkz: traklar) pek çoğu 1900'lerin başındaki bulgar işgali sırasında açılmış, içindeki hazineler yağmalanmış; bir kısmı da define avcıları tarafından eşelenip mahvedilmiş; açılmayan pek azı ise arkeologlarca açılmakta. hatta 1997'de açılan bir tanesinin, ki adı harekettepe tümülüsü'dür, içinden çıkan kral naaşı, o ana kadar hiç bozulmayıp binlerce yıl sonra havayla teması sonucunda rengi değişen giysisiyle beraber tekirdağ arkeoloji ve etnografya müzesi'nde sergilenmekteydi (bi ara çalındı ceset müzeden!), hala orada mı bilmiyorum...
• en bilinenlerdinden biri ankara/polatlı civarında bulunan gordion antik kenti yakınındaki kral midasa ait olan, toprağın yığılmasıyla oluşturulan mezar türüdür. bunun yanı sıra ankara'da şehrin içinde, emek, atatürk orman çiftliği ve demetevler civarında da üç adet bulunmaktadır.
• dümdüz ovada bir tepe görürseniz orası tümülüstür.
  
  daha önce keşfedilmiş fakat henüz kazılmamış ise o bölgede 20 dakikadan fazla durursanız helikopter gelip sizi alır.
  
  (bkz: frig yolu)
• anadolu'da bulunan mezar çeşitlerinden bir tanesidir. en yoğun şekilde ankara ve çevresinde bulunduğu için ve bu mezarların açılanların çoğu frig krallığı'nın hüküm sürdüğü yıllara tarihlendiği, içlerinden frig krallarının naaşları çıkarıldığı için "frig mezar stili" olarak adlandırılır.
  
  gömülen kişi için ilk başta bir odacık yapılır. ve bu odacığın içine cesedi yerleştirilir. çoğu zaman yanına eşyaları ile birlikte gömü işlemi gerçekleştirilir. (ölümden sonraki yaşam inancı gereği). hatta hizmetçisi veya karısının da öldürüp beraber gömüldüğü örneklerine rastlanılmıştır. daha sonra bu odanın üstü kum ve çakıl taşları ile örtülür. ne kadar yüksek ise; içinde yatan kral o kadar önemli bir kraldır.
  
  anadolu'daki; en önemli ve en büyük tümülüsler;
  * nemrut dağı'ndaki antiokhos tümülüsü,
  * (manisa) bintepe'deki alyattes tümülüsü,
  * (ankara) polatlı'daki midas tümülüsü'dür.
  
  polatlı yakınlarındaki gordion (frigler'in başkenti) tümülüs bakımından en yoğun bölgedir. ayrıca ankara'nın birçok yerinde tümülüsler var olup bugün birçok mahalleye/semte adını vermiştir. örneğin; ankara emek'teki "beştepe" mahallesi adını burada bulunan beş adet tümülüsten almıştır.
• balıkesir'in bandırma ilçesi'nde de mevcut olan mezar türüdür.
• antik dönem mezar tepesine verilen isim.
• antik çağda mezarların üstüne kurulan, taştan koni biçiminde yapı.
  (bkz: kurgan)
• manisa salihli civarlarinda orneklerini gorebilecegimiz kral mezarlari. salihli de bulunanlara ayni zamanda bin tepeler adida veriliyor. o donemlerde yasam sonrasi hayat inanci oldugu icin genelde krallar degerli esyalari ile gomulurmus ve orada rahat olsunlar diye mezarlarinin ustune toprak yigilirmis. boylelikle kucuk tepe benzeri anit mezarlar olusmus. malesef tarihi eser kacakcilari ve define avcilari bu mezarlarin coguna girmis ve talan etmis.
• adıyaman da bulunana karakuş tümülüsü.