türkiye'nin il il deprem haritası
-
gereksiz gelebilir ama hazır elimin altındayken belki bi şeye faydası dokunur ya da meraklısı olup da araştırmaya üşenenler olur diye burada da olsun dediğim haritalardır.
en başta bunun için türkiye'de depremsellikten bahsetmek lazım. temel başlıklar altında toplayabiliriz. temel bilgiler
fay nedir?
yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun bazı bölümlerinde yüzyıllar boyunca enerji biriktirir. bu enerjiler zaman zaman ortaya çıkar. yer kabuğundaki bu hareketli kesimlere fay adı verilir. başka bir deyişle yeryüzündeki enerji barındıran kırıklar bütünüdür.
türkiye' de 3 temel fay kırığı ve bu kırıklardan beslenen yüzlerce küçük fay kırıkları vardır.
1-kuzey anadolu fay hattı. batıda saroz körfezi'nden başlayan ve varto'ya kadar uzanan bir alandır. bu hatta sık sık büyük meydana gelmiştir. 17 ağustos 1999 düzce depremleri bunların en yakın ve en büyük örneklerindendir.
2- doğu anadolu fay hattı. doğudan antakya kahramanmaraş olduğundan varto'ya kadar uzanır ve burada kuzey anadolu fay hattı ile birleşir. bu hatta da şiddetli depremler gerçekleşmiştir.
3- batı anadolu faylar kuşağı. saruhan - menteşe masifi gerilmelere uğraması sonucu batı anadolu'da kırıklı yapının yaygın olduğu, çoğunun da düşey atımlı faylarla horst ve graben dizileri oluşmuştur. 20 haziran 2012 tarihinde deprem üretilebilecek 176 yeni fay bulunmuştur. ancak maden tetkik ve arama enstitüsü'nün hazırladığı haritaya göre aktif fay sayısının 226 olduğu tespit edilmiştir.
türkiye genel fay hatları haritası
burada da bulunduğunuz bölgenin güncellenmiş diri fay hatlarına ulaşabilirsiniz.
peki ya bu faylar nasıl oluşuyor?
bildiğiniz gibi dünyamız sabit değil kendi etrafında ve güneşin etrafında dönüyor. bu dönüşü neticesinde ( tabii ki tek etken bu değil) levhalar sürekli olarak hareket ediyor. bu hareketler düzenli hareketler değildir. yani bazı levhalar birbirine yaklaşırken bazı levhalar birbirinden uzaklaşır, bazı levhalar ise birbirine paralel şekilde hareket eder. bu levha hareketlerine yer kabuğu bir yerden sonra dayanamaz ve levha hareketine bağlı olarak yer kabuğunda yırtılma ve kırılmalar gerçekleşir. işte fay böyle oluşur. her levha hareketi farklı fayları oluşturur bunları da gruplandırabiliriz.
1- normal fay: gerilmeli bölgelerde, eğik bir fay düzlemi üzerinde kalan bloğun, düzlemin altında kalan bloğa göre aşağı doğru hareket etmesi yani kayması sonucu gelişen faylara eğik atımlı normal faylar adı verilir. yani normal fay birbirinden uzaklaşan levhalar sonucu oluşur diyebiliriz. batı anadolu fay hattı bu tür bir faydır.
normal fay'ın görsele dökülmüş hali.
2- ters fay: sıkışmalı bölgelerde gelişen ters faylar, eğik bir fay düzlemi üzerinde kalan bloğun, düzlemin altında kalan bloğa göre yukarı doğru hareket etmesi, yani yükselmesi sonucu gelişirler. yani ters fay birbirine yaklaşan birbirini sıkıştıran ve alp-himalaya dağları gibi dağları oluşturan hareketler sonucu oluşur.
ters fay'ın görsele dökülmüş hali.
3- doğru atımlı faylar ( yırtılma fayları-yanal atımlı faylar): son derece ölümcül faylardır. fay düzlemi boyunca blokların birbirine oranla yanal yönde hareket etmesi sonucu oluşurlar. bu tür faylarda bloklar birbirlerine göre sağa veya sola doğru hareket ederler. fayın hareket yönü, dere, yol, duvar gibi daha önce ötelenmemiş olan bir doğrusal hattın, faylanma sonrası göreceli olarak hangi tarafa doğru ötelenmiş olduğunun belirlenmesi yoluyla bulunur. kuzey ve doğu anadolu fay hatları yanal atımlı faylardır.
bu tür fayların görsele dökülmüş hali.
son olarak deprem nasıl oluşur?
depremler, kayalık bir alanda oluşan gerilmenin ani bir harekete yol açacak kadar yükselmesiyle olur. bu hareket, kayanın en zayıf noktasında kırılmasıyla yeni bir fay oluşturabilir yada kaya var olan fay boyunca kayar. bunun sonucunda, gerilmenin boşalmasıyla olağanüstü büyük boyutta enerji açığa çıkar. bu enerjinin çevredeki kaya kütlelerinde oluşturduğu titreşim depremi yaratır. depreme yol açan kayalardaki kırılma yada kaymanın başladığı noktaya deprem odağı, bu noktanın tam üzerine rastlayan alana da deprem merkezi denir.
türkiyede depremsellik:
türkiye topraklarının %98'i aktif ve farklı deprem kuşakları içerisindedir. bu %98'in %72'i tehlikeli kuşak olarak tanımlanır.
deprem bölgelerine geçmeden önce görsellerde göreceğiniz bazı terimlerden bahsetmek gerek nedir bu 1. derece 2. derece 3. derece
türkiye deprem bölgeleri haritası’na göre deprem risk alanları 5’e ayrılıyor. en sık depremlerin görüldüğü alan 1. derece olarak değerlendirilirken, 5. derece deprem risk alanı depremin az görüldüğü bölgeyi temsil ediyor. deprem risk alanları il-ilçe bazında değişkenlik gösterebiliyor. örneğin; adıyaman’ın merkez ilçesi 2. derece deprem bölgesiyken, adıyaman’ın yaylakonak ilçesi 1. derece deprem bölgesi olabiliyor.
il il deprem haritası.
1- adana
2- adıyaman
3- afyon
4- ağrı
5- amasya
6- ankara
7- antalya
8- artvin
9- aydın
10- balıkesir
11- bilecik
12- bingöl
13- bitlis
14- bolu
15- burdur
16- bursa
17- çanakkale
18- çankırı
19- çorum
20- denizli
21- diyarbakır
22- edirne
23- elazığ
24- erzincan
25- erzurum
26- eskişehir
27- gaziantep
28- giresun
29- gümüşhane
30- hakkari
31- hatay
32- ısparta
33- içel(mersin)
34- istanbul
35- izmir
36- kars
37- kastamonu
38- kayseri
39- kırklareli
40- kırşehir
41- kocaeli
42- konya
43- kütahya
44- malatya
45- manisa
46- kahramanmaraş
47- mardin
48- muğla
49- muş
50- nevşehir
51- niğde
52- ordu
53- rize
54- sakarya
55- samsun
56- siirt
57- sinop
58- sivas
59- tekirdağ
60- tokat
61- trabzon
62- tunceli
63- uşak
64- uşak
65- van
66- yozgat
67- zonguldak
68- aksaray
69- bayburt
70- karaman
71- kırıkkale
72- batman
73- şırnak
74- bartın
75- ardahan
76- ığdır
77- yalova
78- karabük
79- kilis
80- osmaniye
81- düzce
türkiye'nin deprem bakımından en tehlikeli yeri 3 fayın birleştiği yer olan hatay iken en güvenli yeri %96'sı 5. derece deprem bölgesi olan karaman'dır. -
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap