• üretimi sona ermiş motorlu taşıttır. iyi kötü kışlada ekmek taşıma, geçit resminde komutan gezdirme, nöbete asker götürme gibi işlerde kullanılıyordu. iş görüyordu yani. sivile ucuz satsalar, bunu alacak bir sürü avcı ve piknikçi de bulunurdu.

    4x2 ve 4x4 modelleri vardı. 4x4 modellerinde merkezi diferansiyelden ön ve arka aksa giden şaftlar birbirinin aynısıydı ve arkaya giden kırılırsa öndeki sökülüp arkaya takılabiliyordu, böylece yolda kalmıyor, 4x2 olarak göreve devam edebiliyordu. genelde ford transit* motoruyla donatılan bu araçların bakımı da rahatlıkla yapılıyordu. sesi kafa ütülese de, gösterge panelinin ve araçtaki tüm yazıların türkçe olması insana güzel hissettiriyordu.

    fabrikadan renk renk (havacılara mavi, karacılara haki ve beyaz, denizcilere beyaz ve gri, vs...) çıkan tuzla jipleri, tuzla istasyonunda trene yüklenirken görmek ilginçti. jipleri trene yükleyen görevliler, sanki çocuklarını askere uğurlayan babalar gibi gelirdi gözüme. sonra askere gittim, her gün düt düt sesiyle ekmeğimizi getirdiğinde karşılaştım bu jiplerle. komşumuzun çocuğu tertibimdi işte, aynı mahallenin çocuğuyduk biz onunla.

    fabrikasını modernize etmeyip üretimi sonlandıran her kimse allah belasını versin. şimdi fabrikasının yanı başında marina* var, fabrikanın yerini de verirler birine, ihya olurlar.
  • karlar altında öylece bekledi, brandası delik deşikti. türk askeri gibiydi, ismine aldanmayın istanbullu değildi.
  • --- spoiler ---

    türkiye otomotiv sektöründe oldukça geniş bir paya sahip. birden fazla yabancı üreticinin ülkemizde yerli olarak binek ve ticari modellerini üretmek istemesi, zamanında çeşitli otomobil fabrikalarının açılmasına sebep oldu. bu fabrikalardan toyota türkiye, oyak renault ve tofaş gibi firmalar yerli binek otomobiller üretirken, ford otosan, anadolu ısuzu ve mercedes benz türk gibi firmalar ticari araçlar üretmekte. ancak şu anda aralarında olmayan bir firma var ki, türkiye’de ki ilk otomobil fabrikası olma niteliğini taşıyor. bir dönem amerikan ordusu tarafından oldukça kullanılmış ve tasarımı ile kendi hayran kitlesini kazanmış jeep willys modelleri tuzla jeep fabrikası tarafından üretiliyordu.

    ülkemizde açılan ilk otomobil fabrikası olan türk willys overland isimli fabrika, 2006 yılında sebepsizce kapatıldı. gelin birlikte 1954’te başlayıp 2006 yılında sona eren bir maceranın detaylarına bakalım. tuzla jeep fabrikası tamamı milli üretimi ile devrim arabalarının gölgesinde kalan tuzla jeep fabrikası, kaybettiğimiz büyük yatırımlardan bir tanesi.

    serüven nasıl başladı?

    1954 yılında kurulan tuzla jeep fabrikası, amerika’dan ithal edilen parçalar ve türkiye’de üretilen parçaların montajı ile sivil ve askeri jip, kamyonet üretimi yapıyordu. daha sonrasında türk silahlı kuvvetleri’ne devredilen fabrika, 1986 yılında bir yerlileştirme projesi başlattı. ‘t model’ adı ile jipleri tamamen yerlileştirme projesi 1990 yılında tamamı yerli gt ve gtd modeller ortaya koydu. 1990’lı yıllarda üretime başlayan gt ve gtd modelleri askeri sınıf jiplerdi. 1995 yılında türk patent enstitüsü tarafından isim olarak ‘tuzla 1013’ logo olarak ise ‘t’ kullanılmasına karar verildi. buna ek olarak, sanayi ve ticaret bakanlığı sanayi genel müdürlüğü’nden alınan yetki ile, üretilen modeller ihracata hazır hale getirildi. tuzla jeep fabrikası görsel 1 başta ithal malzemeler gelse bile ,1990 yılında başlayan yerlileştirme çalışmasının sonucu olarak tamamı millileştirilen jiplerimiz olmuştu.

    tuzla jeep fabrikası ne üretiyordu?

    4 çeker yerli arazi araçları üreten fabrika, günümüze kadar 15 farklı model araç ortaya çıkardı. istenilen amaca göre komutan aracı, personel aracı, silah yüklenebilir araçlar ve ambulans jipler tuzla jeep fabrikası’nda üretiliyordu. üretilen modeller ithal modellere göre daha dik yokuşları çıkabiliyordu. üstelik ithal edilen modellerin sadece 5’te 1’i fiyatına üretimi mümkündü. otomobillerin yanında motor dahil tüm parçalar da fabrikada üretilmekteydi. motor, şanzıman, arazi dişlileri, diferansiyeller ve şaftlar, aktarma organları ve şasi tamamen yerli olarak tuzla jeep fabrikası’nda imal ediliyordu. zamanında yüz yerlilik oranına sahip fabrika, 1013. ordu donatım ana tamir fabrikası adı ile de bilinmekte. willys army bu jipler silahlandırılabildiği gibi askeri teçhizat ile de yüklenebiliyordu. tuzla jeep fabrikası neden kapatıldı? tuzla jeep fabrikası 2006 yılında ihtiyaç yok bahanesi ile kapandı. fabrikanın tam olarak neden kapandığı ile ilgili net bir açıklama yapılmazken, yıldız teknik üniversitesi makine mühendisliği bölümü öğretim üyesi prof. rahmi güçlü, fabrikada çalıştığı süre boyunca ordunun konsept değişikliğine gitmeyi planladığını ve imalatı bırakacağının ifade edildiğini belirtmiştir. imalatın zor olduğunu ve sanayicilerin bundan kaçındığını, bu yüzden ithalata sıcak bakıldığının altını çizen güçlü, devrim arabaları gibi bir çok projenin benzer sebepler ile önünün kesildiğini ve bunun mutlaka araştırılması gerektiğini savunmuştur.

    öyle ki yerli otomobil diyince devrim arabalarını düşünüyor ve benzin bittiği için projenin sonlandığını kabul ediyorsak bunun altında bir sebep mutlaka olmalıdır. günümüzde dahi tamamı milli bir otomotiv pazarı yaratmak oldukça zor iken 1990’lı yıllarda bunu yakalayan ve üretilen parça malzemelerini tamamen iç piyasadan elde eden bir markanın önünün kesilmesi kafalarda soru işareti yaratıyor. her şeyi bir kenara bırakıp hyundai’nin 1967, devrim’in 1961 yılında başlamış olması bile üzücü gerçeği ortaya koyuyor.
    --- spoiler ---

    https://www.arabam.com/…ep-fabrikasi-neden-kapandi/
  • pek bilinmeyen ve akıbeti devrim arabalarına benzeyen jiptir.

    üretime yeniden başlanması gerekmektedir. bunun için üretim sorumluluğunun bilim, sanayi ve teknoloji bakanlığına ya da türk silahlı kuvvetleri güçlendirme vakfı bünyesine alınması daha uygun olacaktır.

    üretim süreci ve başarı hikayesi hakkında doyurucu bir yazıya şuradan ulaşılabilir.
  • sıkıntılı günler geçiren ülkemizdeki, cebinde biraz parası olup da nereye saçacağını bilmeyen bazı tiplerinin paralarını saçma sapan telefon, kıyafet, ithal suv'lara vermesinin önlenmesi adına, ucuz olursa belki akılları kayar, birer tane alırlar diyerek, günümüz dizel teknolojisine uygun, ford transitlerde kullanılan dizel puma ya da uygun görülen başka bir motor ile tekrar üretilmesini ve sivillere satışınının sağlanmasını canı gönülden istediğim göz ağrımız.

    ülkede gündeme şekil verme gücüne sahip ekşi sözlük olarak, belki fabrika bile açtırırız, belli mi olur.

    http://haberdeistanbul.com/…uploads/2016/11/jip.jpg

    http://kemalkaplan.blogspot.com.tr/…patildi_13.html
  • bu projede bizzat çalışmış bir hocamızın anlattığına göre canavar gibi jiplermiş tuzla jip'ler. hatta birkaç askeri testte diğer jipleri geride bırakıp birinci gelmişler ve diğer ülkelerden talep gelmiş. dışarıdan alınan askeri jiplerin yarısından daha az bir miktara üretilmeleri de cabasıymış. devrim arabalarını, anadol'ları herkes bilir ama sadece askeri üretimle sınırlı kaldığı için maalesef tuzla jip hakkında çok fazla bilgi sahibi insan yok.
  • 2008 yılında bir tane vardı bende. toplam 20 km dağ yolu gezdim 100 tl'lik benzini içmişti dağda kaldım. telefon çekene kadar aşağıya yürümek zorunda kaldım. neyse biri geldi de yakıt getirdi. öyle inebildim dağdan. tespit biraz abartılı olsa da kısmen doğruluğu var.

    2008 benzin fiyatı ortalaması 3 tl civarıydı.
  • tsk kışlalarında bulunan, nasıl bir motoru varsa her 10 km de 1 depo boşaltan , benzin israf etme aracıdır.
  • link

    linki yukarı bırakayım da farklı pencereden bir bakış olsun, km de 20 lt abartı olmuş tabi ama eskiden yakıt bu kadar pahalı değildi, sonuçta amerikan menşeeli bir araç o kadar yakması normal, siz birde benzinli dodge kamyonları bilseniz aklınız şaşar herhalde.
  • fabrikanin kesinlikle geri acilip uretime kazandirilmasi gerekir.
hesabın var mı? giriş yap