• yer çekimi denen şey aslında her parçanın atomsal düzeyde birbirine olan çekim kuvvetleridır. aslında uzay istasyonu da atomlardan oluşan bir yapıdır ve kendi bir çekim gücü vardır fakat gezegenlerin yer çekim ivmesiyle kütlesi arasındaki bağıntı doğru orantılı olarak bu araç içinde geçerlidir yani evet bir çekim var ama hissedebilecegimiz düzeyde değil.
  • (bkz: siktin formatı eyledin viran)
  • şimdi özetler: merkezkaç kuvveti istasyonu ve içindeki astronotları dünyanın dışına doğru savururken dünyanın çekim kuvveti ise dünyaya doğru çekiyor. bu iki kuvvet birbirine eşit olduğundan yerçekimi etkisiz kalıyor ve koca koca adamlar boyundan posundan utanmadan havada uçuyor, takla falan atıyor.

    not: doğru anladığımdan emin değilim.
  • bir soru cümlesi. ben yine de kendime göre cevaplayayım:
    çünkü uzay istasyonu uzayda serbest düşüştedir. yer çekimi ile uzay istasyonunun dönme momenti birbirini dengelemektedir. biri birinden fazla olsaydı, uzay istasyonu ya yörüngeden dışarı çıkardı, ya da dünyaya düşerdi.
  • (bkz: anlamadım bıbıcım)

    yine de sallıyorum yazının bir yerinde geçiyor da olabilir. dünyanın yörüngesinde dönmesinden kaynaklı merkez kaç kuvveti nedeniyle uzaya gitmeyi arzularken tam zıt yönde yer çekimi tarafından dengelendiği için yörüngede sabit dönüyor.

    yani hem yer çekimine maruz kalıyor hem de bu kuvvet merkez kaç kuvveti tarafından sıfırlandığından etkisi astronatlarda gözlemlenmiyor.
  • --- düz mantık mode on ---
    (bkz: serbest düşüş)

    astronotların yer çekimsiz ortamı uzaya gitmeden deneyimleyebilmesi için, uçak ile yüksek irtifaya çıkarılır akabinde yüksek hızlar ile alçalmaya başlanır ve uçağında içinde yerçekimsiz ortam oluşur.

    uzay istasyonlarıda sürekli olarak uzayda düşüş hallindedir bu neden ile yer çekimi olmaz.
    --- düz mantık mode off ---
  • (bkz: hesaplayan adamlar)
    (bkz: mahmut tuncer ile fizik öğreniyorum)

    fg: yerçekimi kuvveti (newton)
    gc: yerçekimi sabiti (6.674e-11 m³/kg.s)
    ge: yerküre üzerindeki yerçekimi ivmesi (m/s²)
    gs: uluslararası uzay istasyonu uzaklığında yerçekimi ivmesi (m/s²)
    ms: uluslararası uzay istasyonunun kütlesi (kg)
    me: yerkürenin kütlesi (5.972e+24 kg)
    vs: uluslararası uzay istasyonunun yörünge hızı (27,600 km/sa)
    { birimleri dönüştürürsek 7.67e+3 m/s eder; yani 24 saat içinde yaklaşık 16 tur atıyor yerküre çevresinde }
    as: merkezcil ivme
    re: yerkürenin yarıçapı (6.371e+6 m)
    ds: uluslararası uzay istasyonunun yerküreden yüksekliği (4.08e+5 m)
    rs: uluslararası uzay istasyonunun yerküre merkezine uzaklığı (m)
    { rs = re + ds = 6.779e+6 m }

    olmak üzere, kütlesi ms olan uluslararası uzay istasyonuna etki eden yerçekimi kuvveti şöyle hesaplanır:

    fg = gc * me * ms / rs²

    yukarıdaki formülde ms değerini dışarıda bırakır ve rs yerine de re koyarsak (yerküre yüzeyinin merkezden uzaklığı), genellikle 9.81 m/s² olarak kabul ettiğimiz yerçekimi ivmesini (ge) hesaplamış oluruz:

    ge = gc * me / re²
    ge = 6.674e-11 * 5.972e+24 / (6.371e+6)² = ~ 9.81 m/s²

    bu yerçekimi ivmesi, uluslararası uzay istasyonunun bulunduğu uzaklıkta ne olur (gs), ona bakalım... yukarıdaki formülde re yerine rs koyuyoruz ve ... :

    gs = gc * me / rs²
    gs = 6.674e-11 * 5.972e+24 / (6.779e+6)² = ~ 8.67 m/s²

    çok da fazla bir değişiklik yok gibi... sadece %11.62'lik bir azalma var. yani bu hesaba göre, 100 kg kütlesi olan bir adam yerküre üzerinde 981 newton yerçekimi kuvveti hissediyorsa, uluslararası uzay istasyonunda da 867 newton yerçekimi kuvveti hissetmeli, öyle değil mi?

    öyle değil işte!!! zira uzay istasyonunun, yerküre çevresindeki dönüş hızı sebebiyle maruz kaldığı merkezkaç kuvvetini hesaba katmadık henüz.

    oturup bu merkezkaç kuvvetini hesaplamadan önce olayı mantık çerçevesinde değerlendirelim:

    (1) uzay istasyonunun dönüş hızının yarattığı merkezkaç kuvveti, yerkürenin uyguladığı çekim kuvvetinden küçük olursa ne olur? istasyon yerküreye doğru düşmeye başlar, değil mi? (hoş, istasyon içindekiler, böyle bir durumda dahi yerkürenin gerçek çekim kuvvetini hissedemez —ta ki yer küreye çarpıncaya kadar; zira istasyon içindekiler de, onlar için referans düzlemi olan uzay istasyonu ile aynı ivmede yerküreye doğru hızlanarak düşmektedir.)

    (2) peki, uzay istasyonunun dönüş hızının yarattığı merkezkaç kuvveti, yerkürenin uyguladığı çekim kuvvetinden büyük olursa ne olur? bu durumda da istasyonun zaman içinde yerküreden uzaklaşması gerek.

    geldik mi zurnanın zırt dediği yere... demek ki neymiş: uzay istasyonunun, yerküre yüzeyinden ortalama 408 km (4.08e+5 m) yukarıda, sabit bir yörüngede, sürekli dönebilmesi için, yerküre çevresinde dönüş hızının yarattığı merkezkaç kuvveti ile yerkürenin istasyona uyguladığı çekim kuvveti birbirine eşit olmalı, öyle değil mi? e, o zaman bu iki kuvvet birbirine eşit ise, yer çekimi kuvvetini de hissetmemek gayet normal. öyle hesap falan bile yapmadan uluslararası uzay istasyonunda yerçekimi neden yok sorusunun cevabına ulaşabiliyoruz aslında.

    inanmadın mı? oturup hesap yapalım... uzay istasyonunun bulunduğu yükseklikte merkezkaç kuvvetinin sebep olduğu merkezcil ivme:
    as = vs² / rs
    as = (7.67e+3)² / 6.779e+6 = ~ 8.68 m/s²

    bu yükseklikteki yerçekimi ivmesini de (gs) 8.67 m/s² bulmuştuk yukarıda zaten (bu kadar yuvarlama hatası normal, bütün değerleri yaklaşık aldık zira).
  • basitçe anlatmak gerekirse serbest düşüşte olduğu için. istasyon sürekli dünyaya doğru çekiliyor ama dik bir açıda kendi hızına sahip olduğu için istasyon sürekli dünyaya düşüyor ama onu ıskalıyor. dünyanın etrafındaki yörüngesi bu şekilde işliyor.
    neredeyse sabit hızla serbest düşen bir asansörde de aynı şeyi deneyimlersiniz. bu yüzden istasyonda yer çekimi yokmuş gibidir.
  • aşağıdaki linkte yer alan yazıda önce bilale anlatır gibi sözel olarak, sonra da sayısalcılar için işin matematiğiyle birlikte açıklanıyor:

    https://www.kozmikanafor.com/…-nicin-yercekimi-yok/
  • merkezkaç kuvvetiyle merkezcil kuvvetin aynı büyüklükte ve zıt yönlü olmasından değildir. serbest düşme doğru cevap. ekşi şeyler'e geçirilen yazı hatalı.
hesabın var mı? giriş yap