usuli

• halk ozanı. rumeli'de yenicevardar'da doğmuştur. doğum yılı bilinmiyor. 1534'te öldüğü anlaşılıyor. yaşamıyla ilgili ayrıntılı bilgi yok. uzun yıllar "gurbet"te kaldığını şiirlerinden anlıyoruz. mısır'a gittiği kesin. mısır'da şeyh ibrahim gülşeni'nin, mevlevilik, bektaşilik, melamilik kurallarından yararlanarak kurduğu tarikata girmiş onun "mürid"i olmuştur.
  şiirlerini aruzla da heceyle de yazmıştır. nesimi'nin etkisinde kaldığı ileri sürülüyor. aruz ölçüleriyle "klasik edebiyat dili" ile yazdığı şiirleri bakımından usuli'yi, bir bakıma, bir divan ozanı sayanlar da vardır.
  ancak, heceyle, halk diliyle yazdığı gizemci şiirlerle, usuli'yi gizemci halk ozanları arasında gösterenler de az değildir.
• dîvân'ını prof.dr. mustafa isen 1990 yılında transkripsiyonlu olarak neşretmiştir.
• "nazar kıl nev-i insana kimi zehr ü kimi şekker
  aceb hikmet bir agaçdan olur dürlü semer peyda"
  
  beyitinde; bu dünya bağının bahçıvanı da suyu da aynı olsa bile, binlerce çeşit farklı ağaç (insan)ortaya çıkar der.
• "usule ilişkin" demektir.
• üst perdeden uçarmış rahmetli. ilk beyite çok takılmamak lazım, kalanlara da çok takılmak lazım.
  
  vücud-i mutlak'ın bahri ne mevcud kim eder peyda
  enelhak sırrını söyler eğer mahfi eğer peyda
  
  meadindir kamu eşya eder öz kendi zatından
  kimisi sim üzer zahir kimiseng ü meden peyda
  
  bu bağın ger hakikatta suyu bir bağ-banı bir
  veli olmuş hakayıktan nice yüzbin şecer peyda
  
  nazar kıl nev'i insana kimi zehir ü kimi sükker
  aceb hikmet bir ağaçtan olur türlü semer peyda
  
  bu dokuz kubbe vü şeş-su içinde geldün ü gittin
  negeldiğin kapı zahir ne gittiğin memer peyda
  
  yolumuz bir beyabana erişdi na-gehan k'ana
  girer bin kar-ban olmaz birinden bir eser peyda
  
  şu serverler ki dağlar gibi baş eğmezdi eflaka
  yatarlar yerde phest olmuş ne tiğ u teber peyda
  
  nice şuride aşıklar gezerler cümle tayihler
  bu tih-i bi-nihayette ne rah nerah-ber peyda
  
  nice günler gece oldu nice bin ay u yıl geldi
  diriğa olmadı kaldı şeb-i kadre seher peyda
  
  nice zahmet çeker kesb-i kemal edince arif
  beli çokkan yutar kan eyleyince bir güher peyda
  
  nice bin adem oğlanı helak olmak gerek ta kim
  yalancı kahbe dünyadan ola bir gerçek er peyda
  
  kamu nezzare ekbar-ı mani muntazırdırlar
  usuli gibi ta kim ola bir sahib-i nazar peyda
• hayalî beyle hemşehridir. 1660'da vefât etmiştir. müstearı gibi usûl sahibi bir şairdir.
• caferi mezhebinin bir koludur. ahbarilerin aksine kendilerine özgün bir fıkıh usulü kabul ederler.