vaaz

• vaizlerin yaptığı eylem, belirli bir konu hakkında konuşma, tartışmadan farklı olarak tek yönlüdür.
• dini içerikli konuşma, monolog.
• yanlış olabilme olasılığı hesaba katılmadığı için doğruluğu tartışılarak değil, beyne enjekte edilerek verilen, dogmatik olabilme olasılığı taşıyan bilgiler. sorgulamadan kabul etmenin yaygın olduğu dinsel öğretilerde sık sık tıklatılan kapı, en "tartışılamaz" olan konular için bile reddedilmesi gereken yapı.
  
  çok daha hafif, ancak yine de gerekliliği,geçerliliği sorgulanması gerekeni için:
  (bkz: nasihat)
• vaaz ve papaz kavramlarının hümanizmle ilgisini sorgulayan bir bakış açısı için: grapes of wrath
• bm istatistiklerine gore entelektuellerin en yuksek duzeyde tatmine erdigi eylemleriymis vaaz.
  die'nin tuketici endeksine baktigimizda da antik ibranilerden beri her okumusun en buyuk arayisinin, vaazlarini, ilgisini belirtmek disinda itirazsiz bir hayranlikla dinleyecek sessiz ve itaatkar bir yigin bulabilmek oldugunu apacik gorebiliriz. vaiz bu yil sonu amacina ulasabilmek icin sozcuklerin sihrine ve kendi dusuncelerini mistik duvarlarla kutsallastirmaya siginmaktan bile kacinmaz. cunku entelektuel zekasinin ve bilgisinin surekli takdir edilmesine hava kadar su kadar muhtactir. bunun icin ihtiyac duydugu tek sey bir kursudur. vaizi kursusuz dusunemeyiz cunku kursu tek yanli bir kanaat(bilgi degil) aktarimini tazammun eder. her entelektuel(vaiz) sesine kulak verecek yiginlarin oldugu yere "vatanim", olusuma "davam" der. kendisine kursu bahsetmeyen her iktidarin en buyuk muhalifi vaizlerdir, butun tarih sahit... "bugunku asya'ya rengini veren" agzi alabildigine laf yapan bu turden her muhalif vaizin kendisine iktidar tarafindan bir kursu bahsedildiginde bir istikrar diregi olup ciktigi gercegini idrak edebilmek icinse 100 yil yasamanin gerekmedigi bir kulturel iklimin cocuguyuz.
  
  vaazimi fazla uzatmadan baglayayim. insanlik tarihinin dolambacli yollarindaki acili bir cok deneyimden sonra sekuler vaizlerin dinsel vaizlerden daha cok kursu buldugu caglara erdik. hic uzulmeyelim. cunku dinsel vaizler kendilerine inanmayanlara, dinsiz ya da kafir gibi bir ateisti kisisel olarak bunalima sokup yasama sevincini ve ahiretteki mutluluk hayallerini karartacak agir tanimlamalara basvururken, neyse ki sekuler vaizler, kendilerine inanmadiginizda ya da kanaatlerini benimsemediginizi belli ettiginizde sizi, akilsiz, dusunce melekesini yitirmis, cahil, gerizekali, haymatlos, toplumun ahengini bozan anarsist mikrop, hain, masa ilan etmekle yetinirler.
• vaiz-cemaat monologları.
• vaaz : dini gaz
• diyanetin kontrol altında tutması gerekendir. camilerde bugüne kadar nice vaazlar duydum hakikaten akla mantığa yatmayan, hep de kontrolsüzlüğe verdim. içimden diyanetin belirleyeceği görevlilerin cuma günleri camileri dolaşıp vaazları dinlemeleri ve cahilce vaaz verenlerin uyarılmaları gerektiğini düşündüm. bugün anladım ki eğer bu dediğim yapılmaz, diyanet vaazları kontrol altına alamamaya devam ederse sonuçları gerçekten çok kötü olacak.
  işte muhteşem vaazdan kısımlar:
  
  "putperestlik sadece bir tupa tapmak değildir. sizin için imanınızı gölgeleyen her şey puttur. eğer işyerinde patronunuz namaz kılma diyor ve siz patronumdur deyip kılmıyorsanız siz patronunuza tapıyorsunuz demektir. annesi babası oruç tutma diyor diye oruç tutmayan putpersttir."
  
  "başka dinlerin adetlerini yerine getirmek insanı dinden çıkartır. şimdi yılbaşı geldi, kendini mümin zannedenler süsleyecekler ağaçları. böyle müslümanlık olmaz. bunu yapan bizden değildir."
  
  keskin söylemleriyle, hoşgörüsüzlükleriyle insanları dinden korkutan, soğutan, uzaklaştıran bu tip insanlar toplumun her kesimi için son derece zararlıdır. islam bir hoşgörü dinidir ve bunu en başta camilerde vaaz verenlerin bilmeleri gerekir. bu sebeple diyanetin bu vaaz işinin üzerine eğilmesi, en azından vaaz verecek kişileri belirli bir psikoloji, bilgi ve kültür testinden geçirmesi gerekmektedir. zira artık vaazlarda duyduğum bazı şeylere kulaklarım inanamamaya başladı.
• kelime anlamını inceleyecek olursak iki anlam ortaya çıkıyor.birincisivaaz; cami, mescit gibi yerlerde yapılan dinsel konuşma. ikinci anlam ise bir kimseye kalbini yumuşatacak, kendisini iyiliğe götürecek biçimde söz söyleme olarak açıklanabilir.
  
  2 gün önce cuma namazında duyduklarım ne bu tanıma giriyor, ne de bağdaşıyor. kim olduğunu zaten çoğunluğun bilmediği bu cuma namazı öncesi vaazı veren kişileri denetleyen herhangi bir mekanizma yok mudur merak ediyorum. konuşmanın yüzde 90' ı beddua şeklinde geçmiştir. ikinci anlamda ön plana çıkan kendisini iyiliğe götürecek biçimde söz söylemek bu vaazların çoğunun neresindedir bu da ayrıca bir tartışma konusudur. hele ki bir yerinde bu topraklarda nice abdülhamit' ler, nice hz ömer' ler görmemizi ihsan eyle yarabbi şeklinde bir ifade duymuşumdur ki. inanmanın bu kadar körü körüne olanı olur mu diye düşündürmüştür. hadi hz.ömer' i bir kenara bırakalım. abdülhamit diyor yani resmen, düşünce özgürlüğünün,sansürlerin ve istibdatın bu topraklarda tavan yaptığı bir dönemin yeniden gelmesi adına dua etmek ne kadar akıllıca garip gerçekten. hee şöyle de bir şey var sen neden karşı çıkmadın derseniz, öyle bir topluluk arasında bu görüşe karşı çıkıp zındık veya kafir olmak istemediğimdendir. herkesin de bildiği gibi kalabalık her zaman haklıdır. hele ki şöyle bir dua vardı ki, bazısı otomatiğe bağlamış durumdaydı. dua tamamlanmadan amin diyenler vardı ki kimler arasında yaşadığımızı bilelim gerçekten. kabaca şöyleydi:
  
  - sen nice hz. ömer'ler
  - amin
  - bu topraklarda
  - amin
  - manisa
  - amin
  
  nerde yukarıda verilen tanımlar, nerde herşeyin suyunu çıkaran benim yurdum insanım.. hey gidi hey
• densizlik. sen kimsin ulan bana neye inanacağımı, neyi düşüneceğimi, nasıl davranacağımı anlatmak yetkisini kendinde görebiliyorsun?
  
  peki diyeceksiniz ki neden camiye gidiyorsun da bu adamların dediklerini dinlemek zorunda kalıyorsun? yok efendim. benim camiye filan gittiğim yok. ankara'da yaşıyorum ben. metro'ya binmek için kızılay metro durağına gidince her yer otomatikman avaz avaz vaaz yayını...