vajont barajı

• italya, longarone yakınlarında bir baraj.
  
  jeoloji muhendislerinin gözlem hataları sonucunda, barajın memba kısmında toprak kayması meydana gelmiş, oluşan dalga 200 metreyi aşmış ve mansap tarafındaki longarone kasabasını düz etmiştir.
  
  felaket, jeoloji muhendislerinin eksik gözlemleri sonucu, büyük kireçtaşı tabakasının altındaki ince kil katmanının tespit edilmemesi ile olmuştur. kil geçirimsiz tabaka olduğundan, tabaka altında oluşan basınçlı akiferi jeologlar fark edememiş ve buradaki basıncı ölçen piezometrenin hatalı sonuç verdiğine kanaat getirmişlerdir.
  
  bu çevre felaketi sonucu yaklaşık 2600 insan ölmüş, meslektaşlarım olan onca jeologun çabası boşa gitmiş, avrupa'nın o yıllardaki en büyük baraji kullanılamaz hale gelmiştir.
  
  bu felaketi anlatan güzel bir belgesel bulunmaktadır. seconds from disaster adlı serinin mountain tsunami adlı bölümü, bu faciayı anlatmaktadır.
• 2. dünya savaşının ardından italya ekonomisini geliştirmek adına 1950’lerin sonunda, monte toc dağına bitişik şekilde inşa ediliyor. 850 metre uzunluğunda ve 262 metre yüksekliğindeki bu baraj, yapıldığı tarihte dünyanın en yüksek barajı ünvanına sahipti ve oldukça görkemli bir yapıydı.
  günümüzde dünyanın yüksek barajları listesi için bknz
  
  fakat hiçbir risk hesaplanmadan, jeolojik raporlar ve çevresel faktörler dikkate alınmadan inşa edildiği acı bir şekilde ortaya çıkacaktı.
  
  ilk başta 1960 yılında baraj inşaatı tamamlandıktan kısa bir süre sonra küçük çaplı heyelanlar yaşanıyor. bölge halkı bu durumdan endişe duymaya başlıyor. yaşanacak büyük felaket öncesi bu küçük çaplı ilk belirtileri görmezden gelen baraj yöneticileri akıllanmıyorlar. baraj çevresindeki toprak koruma gereksinimlerini yerine getirmedikleri yetmezmiş gibi baraj gölünü de emniyet düzenlemelerinin üzerindeki seviyelere kadar suyla dolduruyorlar.
  
  nihayetinde 9 ekim 1963 günü sabah saatlerinde, monte toc dağının tepesinden yaklaşık 340 milyon metreküp ağırlığında bir kaya baraj gölüne çöküyor. 250 metre yüksekliğinde 50 milyon metreküplük korkunç bir dalga oluşuyor ve vadinin çevresindeki köyleri yok ediyor. resmi kayıtlara göre 1900 gayri resmi veriler göre 2500 kişi ölüyor.
  
  olay tarihin en büyük tsunami felaketleri arasına giriyor.
  
  böyle büyük bir felaket yaşandığı halde baraj zarar görmüyor.
  
  2001 yılında vajont - la diga del disonore isimli bir filmi bile çekiliyor.
• yaptığım her işin altına imzamı atarken aklıma gelen facia.
  
  belki de, mühendislik hayatımda beni en etkileyen olay.
• https://www.youtube.com/watch?v=74uinbb0le4