viop

• öncelikle viop hissenin, endeksin ve ya emtianın düşeceğine ya da yükseleceğine öngörüde bulunarak long (yükselmesine) ya da short (düşmesine) pozisyonlar açmaktır.
  
  viop'u daha anlaşılır şekilde anlatalım.
  
  mesela bir araba alacaksınız ve araba bayisine gidip 150.000 tl lik bir aracı almak istediniz (02.2020) fakat arabanın mayıs ayında geleceği söylendi ve sizden bir miktar teminat istendi. sizde 1.000 tl verdiniz ve şu an siz 1.000 tl ye 150.000 tl lik arabayı almaya hak kazandınız 150x kaldıraç kullandınız. yani arabanın fiyatına long açmış oldunuz. tarihler nisanı gösterdiğinde araç 180.000 tl oldu ve bayi sizi arayarak isterseniz 180.000 tl olan aracı şu an isteyen var satabiliriz dedi. siz de tamam dediniz.
  
  böylece siz 1.000 tl lik teminat ile 180.000-150.000=30.000 tl kazanmış oldunuz.
  
  işte viop böyle bir şey. viopta 1kontrat 100 hisseyi temsil eder. ayrıca siz viopta işlem yaparsanız aynı zamanda vade sonu için faizi de satın almış olursunuz.
  
  gelelim ne zaman viop'a girmeliyiz.
  
  1- spottaki hisselerinizi hedge yapmak için mesela elinizde hisse senetleriniz var fakat ülkenin gidişatından ya da kırılgan ekonomiden korkuyorsunuz o zaman endeks short (endeksin düşmesine) pozisyon açarsınız. böylece endeks artarsa hisse kazancından endeks düşerse vioptan kazanç sağlarsınız.
  
  2- nakitte kalmak için mesela hisseniz var daha fazla hisse almak istiyorsunuz ama yakın vade de karşınıza çıkabilecek fırsatları da değerlendirmek için nakitinizin de olmasını istiyorsunuz. o zaman hissenizi vioptan alarak daha az parayla daha çok hisseyi vioptan alabilirsiniz.
  
  viopta kaldıracı ayarlayabildiğiniz için makul kaldıraçlarla işlem yapmak kazanç getirirken yüksek kaldıraçlı işlemler de yüksek kayıplar da yaşayabilirsiniz. 1x, 1,5x ler makul kaldıraç oranlarıdır bana göre.
  
  olayı keşke yaparak yaşayarak anlayabilsem diyenler için metatrader5 uygulamasında demo hesap açarak sanal para ile işlem yapabilirsiniz. yatırım tavsiyesi değildir.
• vadeli işlem ve opsiyon piyasası’nın (viop) baş harflerinden oluşan kısaltmasıdır. viop piyasasının tanımı ise borsa istanbul bünyesinde işlem gören sermaye piyasası araçları üzerine düzenlenmiş vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile diğer türev araçlarının elektronik ortamda alım ve satımının yapıldığı piyasaların kısa adıdır.
  
  viop piyasası, günümüz sermaye piyasalarına ve yatırım ihtiyaçlarına daha az miktarlarla yatırım çözümleri sunmakta ve son yıllarda ivmelenme göstererek ve yatırımcı tabanı önemli bir genişleme içerisine girmiştir.
  
  viop piyasası işlem esasları
  
  viop’ta oluşan potansiyel getiri fırsatlarından faydalanmak isteyen yatırımcıların türev piyasa olan viop’un ve işlem gören türev ürünlerin özelliklerini kısaca viop piyasası işlem esaslarını bilmesi gerekmektedir çünkü spot piyasalardan türev piyasalar önemli farklılıklara sahiptir.
  
  viop piyasası ve piyasada işlem gören türev ürünler sermaye piyasaları kanunları ile tanımlanarak global standartlar ile uyumlu hale getirilmiştir.
  
  vadeli işlem sözleşmeleri, sermaye piyasalarında işlem gören ekonomik veya finansal ürünü, dövizi ya da kıymetli madeni önceden belirlenmiş belirli bir vadede, belirli fiyattan ve belirli miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir.
  
  vadeli işlem sözleşmelerinin tanımından da anlaşılacağı üzere vade, miktar, ,nitelik ve fiyat unsurları standarttır. vadeli işlem sözleşmelerinde dayanak varlık grubu ne olursa olsun bu unsuralar standarttır.
  
  viop’ta işlem gören ürünler nelerdir?
  
  viop’ta işlem gören ürünler, borsa istanbul piyasasında işlem gören finansal enstrümanlar ve diğer türev ürünledir. bu ürün grupları içinde bist 30 endeksi, bist 30 endeks hisseleri, dövizler, kıymetli madenler, faiz, enerji dahil olmak üzere çok geniş yelpazede varlıklar yer almaktadır. bu çeşitlilik spekülatif kazanç, portföy yönetimi ve risk yönetimi açısından spot piyasanın popüler dayanak varlıklarında işlem imkanı vermektedir.
  
  en çok işlem gören enstrümanlar arasında bist yakın vade payları, bıst 30, dolar/tl, euro/tl, eur/usd, altın (tl/gr) altın (usd/ons) varlıkları sayılabilir.
  
  viop’un avantaj ve dezavantajları nelerdir?
  
  viop avantajlarından bazıları şunlardır;
  
  -viop, sermaye piyasası kanunlarına göre borsa istanbul bünyesinde faaliyet gösteren güvenilir ve şeffaf bir piyasadır.
  
  -spot piyasa varlıklarına daha az miktarla yatırım imkanı sağlayan kaldıraç sistemi
  
  -spot piyasa varlıklarının daha düşük maliyetlerle risk yönetimi
  
  -portföy yönetimi ve çeşitlendirilmesi
  
  -nakit teminatlar ile birlikte tüm tl pozisyonların nema (faiz) geliri elde etmesi
  
  -spot piyasa enstrümanlarına düşük maliyetlerle yatırım imkanı
  
  -fiyatların yükselişine ve düşüşüne yatırım imkânı veren çift yönlü piyasa özelliği
  
  -aynı işlem platformundan geniş yelpazede finansal ürüne yatırım olanağı.
  
  viop’un dezavantajları arasında ise;
  
  -viop’ta küçük teminatlarla yüksek hacimli işlem imkanı tanıyan kaldıraç sisteminde kazanç ve kayıp riski oranı aynıdır. kaldıraç sisteminde yüksek kazanç potansiyeli kadar kayıp riski de olduğu unutulmamalıdır.
  
  -viop’ta işlem yapılmasına olanak tanıyan teminat sistemi etkin teminat yönetimi yapılmadığında riske dönüşebilir. yatırımcı açmış olduğu pozisyonu taşıyabilmesi için teminatının başlangıç teminatının altına düşülmemelidir. başlangıç teminatının altına düşen pozisyonlar, margincall alırlar. teminat tamamlama çağrısına çağrı alındıktan sonraki gün saat 14.00 a kadar teminat tamamlanmazsa mevzuat gereği sistem tarafından otomatik olarak kapatılır. dolayısıyla yatırımcı işlem stratejini gerçekleşmeden pozisyonunu kaybedebilir. bu durumlara mahal vermemek için bakiyenin tamamı ile pozisyon açılmaması, başlangıç teminatının üstünde bakiye hesapta bulundurarak pozisyonun korunması sağlanabilir.
  
  -viop’ta işlem gören tüm sözleşmeler aynı likiditeye sahip değildir, oynaklığın arttığı zamanlarda bu varlıklarda her fiyat kademesinde fiyat oluşmama riski olabilir.
  
  viop’ta açık pozisyon nedir?
  
  viop’ta açık pozisyon; bir sözleşmede, ters işlemle kapatılmamış uzun veya kısa pozisyon sayısıdır (her uzun pozisyon karşısında bir kısa pozisyon olduğundan, uzun veya kısa pozisyonların birini hesaplanması yeterlidir).
  
  viop’ta açık pozisyon sayısı nasıl hesaplanır?
  
  viop’ta açık pozisyon sayısı, piyasadaki uzun veya kısa pozisyon sayısının ayrı ayrı toplamlarına eşittir (toplam uzun pozisyon sayısı veya toplam kısa pozisyon sayısı).
  
  her alım pozisyonunun karşısında bir satım pozisyonu ya da her satım pozisyonu karşısında bir alım pozisyonu vardır. dolayısıyla açık pozisyon sayısı 1 olarak kabul edilir. çünkü a yatırımcının alım pozisyonu kapandığında otomatik olarak a yatırımcının pozisyonu ile eşleşen b yatırımcının da satım pozisyonunu kapanır. böylece açık pozisyon sayısı sıfırlanmış olur.
  
  kaldıraç nedir?
  
  finans piyasalarında kaldıraç (leverage), kurumsal veya bireysel yatırımcının daha az sermayeyle daha büyük hacimli işlemler yapılmasına imkan sağlayan sisteme denir.
  
  kaldıraç sisteminin olmadığı bir piyasada 1:1 oranında işlem yapılabilir; şöyle ki 1.000 tl ile 1.000 tl’lik alım pozisyonu açıldığında ve yüzde 1 değer artışı olduğunda en fazla 10 tl kazanılabilir.
  
  kaldıraçlı bir piyasa olan viop’ta kaldıraç oranları ürün gruplarına ve ürünlere göre değişmekle birlikte ortalama 10:1’dir. bu kaldıraç oranı üzerinden hareket edersek 1.000 tl’lik bir sözleşmede 100’tl başlangıç sermayesi olduğunu farz ettiğimizde yüzde 1’lik artışta 10 tl kazanılmış olur. 10 tl kazancı başlangıç sermayesine orantılandığımızda yüzde 10’luk getiriye denk gelir. bu durum kaldıracın avantajlı özelliğidir diğer taraftan yanlış stratejide aynı oranda kayıp riski de vardır. dolayısıyla kaldıraç sisteminin avantajından faydalanmak için başarılı işlem stratejisi üretebilmek ve teminat yönetimi yapabilmek çok önemlidir.
  
  kaldıraç nasıl hesaplanır?
  
  finans piyasalarında kaldıraç oranı genellikle aynı formül üzerinden hesaplanır.
  
  kaldıraç=sözleşme büyüklüğü : başlangıç teminatı
  
  viop kaldıraç oranları ürün gruplarına ve ürünlere göre değişiklik gösterir. genelde viop’ta kaldıraç oranları ortalama 10 ile 20 arasındadır fakat fiyat değişimlerine bağlı olarak bu oran 30:1’e yaklaştığı durumlarda olmaktadır.
  
  viop’ta kaldıraç oranları ürün ve ürün gruplarına göre ortalama şu şekildedir;
  
  viop’ta teminat yönetimi ve kaldıraç etkisi
  
  viop’ta da kaldıraç etkisi küçük yatırımlarla büyük hacimli işlem imkanı sunması açısından önemlidir fakat piyasalarda oynaklığın fazla olduğu ve ters pozisyonda kalındığı durumlarda ciddi kayıpların oluşmasına neden olmaktadır.
  
  viop emirleri zamana ve fiyata göre çeşitlilik göstermektedir.
  
  fiyat belirleme yöntemlerine göre viop emirleri
  
  fiyata göre viop emirleri dört tipte uygulanmaktadır.
  
  -piyasa emirleri; fiyat sınırlamasının yapılmadığı piyasada emrin verildiği anda işlem gören en iyi fiyatlı emirlerin eşleşmesine imkan veren emir tipidir. bu emir tipinde sadece miktar bilgisi girilir, fiyat bilgisi girilmez.
  
  -limitli emirler; hem fiyat hem miktar bilgisinin girildiği viop emirleridir. limitli emirlerde yatırımcı alım veya satım yapmak istediği fiyat bilgisini ve miktar bilgisini aynı anda girer. sistemde pasif olarak bekleyen bu emir tipinde tanımlı fiyattan emrin gerçekleşmesi için beklenir.
  
  -piyasadan limitle; çok büyük miktarlı emirlerde kullanılır. emrin karşılanmayan miktarı için gerçekleşen son fiyat limit emir olarak kabul edilir ve emrin geri kalan kısmı son fiyattan gerçekleşir. sürekli işlem esnasında gerçekleşmez ise emir otomatik olarak iptal edilir. bu emir tipinde genellikle fiyat bilgisi girilmez.
  
  –şarta bağlı (sar); belirlenen fiyattan piyasada fiyat oluştuğunda verilen emrin aktifleşmesi amacıyla verilen emir tipidir. alış emirleri için daha yüksek ve satış emirleri için daha düşük fiyatlardan piyasada işlem olması durumunda, emir aktif hale gelir. şarta bağlı emirlerde aktivasyon fiyatının belirtilmesi zorunludur.
  
  viop’ta emir tipleri ve geçerlilik süreleri
  
  viop’ta emir verilirken yatırı fiyat belirleme yöntemlerini seçerken aynı zamanda emrin geçerlilik süresi de seçilmelidir.
  
  viop emri verirken emir geçerlilik süresi olarak aşağıdaki 5 süreden biri seçilmek zorundadır.
  
  -günlük emir (gun); verildiği gün için geçerli olan emirlerdir. günlük olarak alım veya satım emirlerinin gerçekleşmesi amacıyla verilir gün sonunda gerçekleşmeyince iptal edilir.
  
  -kalanı iptal et; sisteme girildiği anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının veya bir kısmının gerçekleşmesi, aksi takdirde gerçekleşmeyen kısmının iptal edilmesi için kullanılan emir tipidir.
  
  -gerçekleşmezse iptal et; sisteme girildiği anda, pasifte karşı tarafta bekleyen emirlerin durumuna göre emrin tamamının gerçekleşmesi, tamamının gerçekleşmediği durumlarda tüm emrin iptal edilmesi için kullanılan emir türüdür.
  
  -iptale kadar geçerli; halka arzların gerçekleştirildiği birincil piyasada kullanılan emir tipidir. emir, girildiği seanstan itibaren iptal edilene kadar geçerlidir. bu emir süresi seçildiğinde, emrin iptal edilmediği ve eşleşmediği durumda, emir sözleşmenin vade sonuna kadar geçerlidir.
  
  -tarihli emir; tanımlı tarihe kadar geçerli olan emirlerdir. belirtilen tarihe kadar eşleşmezse ya da iptal edilmezse, bu tarihte gün sonunda işlem sistemi tarafından otomatik olarak iptal edilir.
  
  viop akşam seansı: #100627157
• çok tehlikeli bir araçtır.
  
  elinizde 50bin tl gibi bir para var misal dün herhangi bir bankaya long(artar) girdiniz ve bugün bankalar tavan. elinizdeki 50bin tl bugün 100bin tl olmuş olacaktı.
  
  bunun tadını bir kez alırsanız spot piyasa size amele işi gelir. çünkü spotta olsaydınız bir bankada paranız 55bin tl olacaktı.
  
  ama sorun şurada başlıyor artık elinizde 100bin tl var bu sefer onunla bu işi yapıp 200bin tl yapmak istiyorsunuz. tekrar bir tavan tutturdunuz diyelim. evet paranız 200bin tl oldu. spottaki adamın 50bini 61bin tl olmuşken vioptaki adam 200binleri geçti.
  
  şimdi bu eroin gibi bağımlılık yapan bir şey. artık 200bini 400bin yapmak istiyeceksiniz. maldasınız artıyor diyorsunuz. öğlen bir deprem oluyor, biri siyasi yasak yiyor ne bileyim faizlerle ilgili bir şey çıkıyor ve terste kalıyorsunuz. 200binle girdiğüniz pozisyon terste kaldığınız an bitiyor arkadaşlar. para yok oluyor. %-9 luk terste kalışınız yatırdığınız parayı sıfırlıyor.
  
  işte o gün 61k olan adamın elinde 54bin tl lik spot hisse varken sizin ortada bir paranız kalmıyor.
  
  ben çok para kazandım bu şekilde, kazandıkça kazandığımla devam ettirdim bir iki günde tüm kazandığım yok oldu. tövbe ettim bir kere daha bu sefer kriptoda vadeliye bulaştım yine aynı son oldu. neyse ki düşük miktarlar ile yapmıştım.
  
  intihar bile ettirebilir bu araç, çok dikkatli kullanın. spotta 100birim para malınız varsa viopta maksimum 10birim paranız olsun. ve tersi işlem açarak ana paranızı koruma amaçlı kullanın.
  
  misal yaz geliyor turizm artacak mantıken havayolu hisseleri uçar. 100bin liranız bu hisselerde ise 10bin liranız da xu30 shortta yani endeks düşerde olmalı.
  
  böylece sizin şirketiniz iyi iş çıkarsa bile endeks düşmesi halinde(kriz, döviz, siyaset) elinizdeki spot hisse de düşecektir. fakat güvendiğiniz şirket diğerlerine göre daha az düşecektir analiziniz doğru ise. spotta kaybettiğiniz miktardan daha fazlasını vioptan kazanmış olacaksınız.
  
  böylece doğru hisse seçen kişi isterse savaş çıksın karda olabilir. viop sadece bu şekilde kullanılmalı diyor ve ayrılıyorum.
• basit bir kazanç hesabı anlatayım.
  mesela ekgyo (örnek olarak 7. ay kontratlı) pandemi kriz zamanında 1.20 değerinde işlem görüyordu ve bir ayda 2 civarına çıktı, malum hükumet hastalığı inşaat satarak çözmeye karar verdi.
  
  karmaşık bir kazanç sistemi var hesaplaması şöyle
  mesela 50 bin tl yatırım yaptınız bu miktar ile 2500 sözleşme satın alabilirsiniz.
  
  1.20 ile alıp 2 ile sattınız diyelim
  hes
  (2 - 1,2) *100 * 2500 = 200.000
  
  50 bin liranız 250 bin oldu hemde 1 ayda ne güzel değil mi.
  
  hisselerin geneli kriz sonrası bu miktara yakın kazandırdı.
• bugün ilk kez 1 adet xu030 long açarak deneyimlediğim enstrüman.
  
  1. komisyon oranları çok yüksek.
  2. bazı sözleşmelerde %10 stopaj var.
  3. günü zararla kapattığınızda (bende öyle oldu), teminatınız varsa zarar miktarı hesabınızdan anında düşüyor. zarar ettiğiniz her gün paranız gidiyor.
  4. günün zararla kapatıyorsanız ve teminatınız yoksa pozlarınız kapatılıyor ve zararı sineye çekiyorsunuz.
  5. şayet kar ederseniz (henüz görmedim) t+1 gün sonra hesaba geçiyormuş
  
  edit: editlerim sürecek
• viop u kaldıraç için kumar amacıyla da kullanabilirsiniz, pozisyonlara vadeli girip nakdinizi spotta kullanmak için de kullanabilirsiniz, ters pozisyonla portföyünü korumak (hedge) için de kullanabilirsiniz.
  
  giriş seviyesinde bir entry olacak. her yerde yazan şayleri değil de pratiğini yazmak istiyorum. jargon kullanmadan bazı ufak tefek püf noktalarından bahsedeceğim. hepsinden değil bazılarından. viop piyasası zor piyasadır, zor derken dinamikleri farklıdır, spotta pişmeden dalarsanız elinizdekini kaybetmekle kalmaz borçlu çıkarsınız. o yüzden iki satır yazı okuyup bam güm dalmayın. dalacaksanız da başlangıç teminatları düşük kontratlarla biraz işlem yapın önce.
  
  öncelikle belki bilmeyenler vardır diye spot piyasa nedir söylersek kitabi tanımını bilmiyorum ama örneğin hisse senedi için hisse senedinin nakit ödeyerek sahibi olunan piyasadır. 1 pay (hisse) senedi alırsanız artık siz o şirketin en küçük ortaklarından biri olursunuz. hisse senedi de zaten bu ortaklığın belgesidir. ortak olduğunuz şirketin değerine göre (spekülatif) alınır satılır bu belge. işte spot piyasa da parayı verirsin kağıdı alırsın.
  
  vadeli piyasa da örneğin 3 ay sonra alacam dersin. başka biri de ben de 3 ay sonra satacam der. ikinizden de kapora (başlangıç teminatı) alır bist. satacam diyen in de elinde olması şart değildir. hisse artarsa satacam diyen alacam diyene borçlanır. bu borçlar da kaporalardan karşılanır. borç kaporayı geçerse margin call dediğimiz hadise olur. kapora ekle derler. eklemezsen kontratını yırtarlar. artık hisse geri düşse bile hak talep edemezsin. sadece hisse de değil vadeli piyasa da buğday, pamuk, altın, petrol vs bir sürü zımbırtı için kontratlar bulabilirsiniz.
  
  şimdi bu viop dediğimiz hadiseye yapılabilecek bazı şeylerden bahsedeceğim. kaldıraç dediğimiz mevzuyu artık herkesin bildiğini düşünüyorum. viopta şöyle çalışır, örneğin 3 ay vadeli 150 tl den 100 adet thy hissesi 15000 lira. deklare edilen başlangıç teminatı %20. bu durumda sizin 100 adet hisse için kontrata ödemeniz gereken teminat 3000 liradır. kaldıraç 5 olur bu durumda. yani 3000 lirayla 15000 lirayı kontrol edersiniz. karı da zararı da sizin 3000 e yazar ama. işin güzel tarafı o 3000 lirayı da vermek zorunda olmamanızdır. mesela gidip 5000 liraya tofaş hissesi alıp. bunun 3000 liradan biraz fazlalık kısmını ipotek ettirip kontratı öyle de edinebilirsiniz. ya da daha önce aldığınız bir yatırım fonu da koyabilirsiniz ipotek olarak. zaten çalışan paranın bir çarkın daha içinde çalışmasını sağlayabilirsiniz.
  
  hedge ile ilgili ben fazla yazmayacağım, zira nasıl yapılacağı ile ilgili zilyon yazı ve kaynak var. viop, varant vs. hedge mevzunu öğrenmelisiniz. rastgele seçim değilse bir şekilde portföy zaten büyür sizin yapmanız gereken küçülmesini engellemek.
  
  bir başka konu da viop da uzlaşma vardır. zararda da karda da bekleyemezsiniz. akşam kar zarar hesaplanır mahsuplaşılır. ne demek daha açık olarak. mesela spotta bir abcde hissesi aldınız. akşama kadar %7 düştü. bir kaç gün bekleyip aldığınız fiyatı geçmesini bekleyebilirsiniz. neydi meşhur söz. satmadıkça zarar da değilsin. işte viop da işler öyle yürümüyor. zarardaysa akşam o zarar tahsil edilir. tüm kontratlarınızın toplam karı zararı hesaplanır. size ödenir ya da sizden tahsil edilir. bu sebeple viop takip gerektirir. borsa da da saçma bulsam da viop'da al unut yapmak size ciddi zarar ettirebilir.
  
  bir de viop da kademeli girilir. yani hars diye 100 kontrat girilmez. neden. pozisyonda terste kalırsanız çıkamazsınız. terste kalmamak için örneğin düşen fiyat burdan dönebilir dediğiniz ilk fiyattan long(alım kontratı) , sonra daha da düşerse bir kademe daha. düştükçe eklersiniz. trend döndüğünde de yine kademeli olarak çıkarsınız. ya da döndükten sonra giriş çıkışta yapılabilir. önemli olan girişte de çıkışta da bir stratejiniz olsun. yani öyle en dipte her şeyi gir, en tepede her şeyi sat yapmaya çalışmamalısınız. bu ayağına gelen tüm topları çatala atmaya çalışmak gibi bir şey. amacınız gol atmak, 90 a takmak değil. yani hissedeki gibi "full malda" olunmaz. sürekli şarjörde mermi bulundurmanız lazım. burada şunu söylemek lazım. tek bir bist 30 kontratı entrynin yazıldığı tarihte 10.000 lira üzerindedir.
  
  bir de viop'ta temerrüte düşme hadisesi var. bunu iyice bir araştırın. kaldıraç var diye 7 sülalenizin bir arada göremeyeceği büyüklükte pozisyon açmayın. götünüzden kan alırlar. bir hafta sonu naci ağbal'ı görevden alırlar. pazartesi günü elinizdekiler dahil her şey düşebileceği kadar düşer. öyle bir düşer ki zararı durdurma şansınız olmaz. çünkü taban fiyattan da satsanız kimse almaz. düşer düşer, sizin viop kontratları başlangıç teminatını zaten kaybederler bir de eksiye düşerler. zran zran aracı kurum arar. alırız biz parayı hacı der. alır. dikkat edin. çocuk oyuncağı değil bu. insanın yılları.
• burada yazılanların kafamı karıştırdığı piyasa.
  şimdi bende thyao var diyelim 100 lot.
  her şey iyi güzel giderken thy yeni boeing uçaklarının geç teslim alacağını beyan etti.
  ama ben kağıtlarımı satmak da istemiyorum.
  viop tan 1 kontrat (sanırım 100 lot oluyor) thyao sattığım zaman o günkü düşüşten etkilenmiyorum.
  buraya kadar sanırım doğru.
  viop kontratından elde ettiğim karla düşen fiyatından tekrar thyao alırsam elimdeki kağıdı da bedavadan artırmış olmuyor muyum?
  
  bu viop un günlük ne kadar maliyeti var ki elimizdeki kar kuşa dönüyor?
  bilmeden işlem yapıp göte gelmek istemiyorum.
  cevabını öğrenirsem burayı düzenlerim.
  
  ekleme (2020): gcm nin hazırladığı bu youtube listesinde viop hakkında birçok şeye değinilmiş kısa videolar halinde. merakınızı rahatça giderir.
  
  ekleme (2022): pay vadelilerde fiziki teslimat yapılıyor. yani vade sonunda eğer kontratları elden cikarmadiysaniz elinizde yeterli paranız varsa fiziki olarak hisseler oluyor. yani kontratları satayım da eldeki kar ile spotta mal alırım demenize gerek yok.
  
  ama her şey göründüğü gibi kağıt üstünde ideal şartlarda gitmiyor. pay vadelilerde spot piyasada olmayan oynakliklar (grafikte kısa sureli uzun bir gölge) olabiliyor. yeterli teminatınız yoksa teminat tamamlama çağrısı yiyebilirsiniz. böyle bir durumda eğer kenarda da para yoksa pozisyonunuzu zararla kapatabilirler. mesela şu anda karsan bir kontrat teminatı 75 tl iken, ford oto'nun bir kontrat başlangıç teminatı 5210 tl. eldeki paraya göre kontratları ayarlayın.
  1 kuruş 1 lira fark yaratıyor kar zarar hesabında. 10.000 tl niz var ve bir lot froto aldınız 100*301=30100 tl pozisyon açtınız. eğer froto 251 tl ye düşerse 301-251=50 tl(5000 kuruş)
  pozisyonunuzdaki 5000 kuruşluk bir düşüş portföyünüzde 5000 tl zarar demek. elimizde 10.000 tl vardı, froto 5210 tl baslangic teminat olduğu için pozisyonunuzu taşıyabilmek için 5000 zarara ek olarak 210 tl de teminat tamamlama çağrısı (margin call) alırsınız. elde 210 tl yoksa pozisyonunuz kapanır. eğer bu hareket çok hızlı olursa aracı kuruma borçlu bile çıkabilirsiniz. aman dikkat.
  pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın.
  ayağınızı yorganınıza göre uzatın.
  saygılarımla
• spekulasyon amacli degil, hedge amacli kullanildiginda dunya'nin en faydali yatirim enstrumanidir.
  
  ornegin birinden 1000 dolar borc aldiniz ve 1000 dolar olarak geri odeyeceksiniz. siz 1000 dolari aldiginizda kur 27 liraydi, 1000 dolari bozdurdunuz ve cebinize 27.000 lirayi koydunuz.
  
  borcunuz dolar uzerinden, yani 1000 dolar geri odeyeceksiniz ama kur farki odemek istemiyorsunuz. cunku dolar 28 liraya cikarsa, sizin 1000 lira daha bulmaniz lazim ki 1000 dolar borcunuzu odeyebilesiniz.
  
  bu noktada vadeli islemler piyasasinda cok dusuk bir tutari teminat gostererek (prim odemiyorsunuz, opsiyonlarla karistirmayin, bir teminat yatiriyorsunuz geri almak uzere) dolar kontrati satin aliyorsunuz.
  
  boylelikle;
  
  1. dolar duserse sizin elinizde zaten lira oldugu icin 27.000 lira ile 1000 dolarlik alim yapabileceksiniz, hatta daha fazla alabileceksiniz ama viop'da actiginiz long islemi icin yazacaginiz zarar ile mahsuplasmis olacaksiniz.
  
  2. dolar yukselirse elinizdeki 27.000 lira, dolar almaya yeterli olmayacak ama viop'da actiginiz long pozisyon kar yazacagi icin oradan elde ettiginiz kar ile 1000 dolari yerine koyabileceksiniz.
  
  yani ezcumle viop'da actiginiz pozisyon, efektif pozisyonunuzun tersine oldugu andan itibaren elinizdeki urunun sizin icin fiyati artik sabitlenmis demektir. kiyamet de kopsa o fiyat sabittir.
  
  bir ornek daha vereyim; borsadan 100 adet thy hissesi aldiniz ve hisse basi 120 lira odediniz, thy cok kisa bir sure icinde 230 liraya yukseldi ve siz artik dusebileceginden endise ediyorsunuz ama bilancoyu da gormek istiyorsunuz ve hisseyi satmak istemiyorsunuz.
  
  vadeli islemlerde 1 kontrat thy sozlesmesini 235 liradan (teorik fiyat) satarak kisa pozisyon aliyorsunuz.
  
  sizin icin bu dakikadan sonra kiyamet de kopsa thy'nin fiyati 235 liradir. ne kar edersiniz ne de zarar.
  
  simdi soru su; thy'ye vadeli islemlerde kisa pozisyon acmak yerine neden spot hissemi satmiyorum?
  
  bunun bir cok cevabi olabilir, mesela vade olabilir, o hisseyi uzun vadeli tutuyorsunuzdur ve o gun bir haber akisi ya da belirsizlik vardir ve siz risk almak istemiyorsunuzdur.
  
  arbitraj imkani gormus olabilirsiniz, thy spot piyasada 230 lira iken vadeli islemler piyasasinda fiyati bir anda 245 liraya cikmis olabilir, vade sonunda spot ve viop fiyati ayni olmak zorunda oldugu icin aradaki 15 lirayi kesinlesmis kar olarak alabilirsiniz.
  
  maliyet sebebiyle de yapabilirsiniz. viop komisyon oranlari arac kurumlarda spota gore daha dusuktur ve teminatiniz nemalaniyor, bu ayricaliklar vadeli islemler piyasasini daha avantajli kiliyor.
  
  basa donuyorum, hedge ya da arbitraj amacli kullanildiginda viop bir mucizedir ama spekulasyon amacli kazanc elde etmek icin kullanirsaniz kaldiracli bir piyasa olmasindan oturu sizi uzebilirler cunku kisa vadede piyasanin yonunu tahmin etmek imkansizdir.
• ks. vadeli işlem ve opsiyon piyasası
• xu030 kontratı ile borsa istanbulun x3 heyecanlı platformu :)
  
  genelde büyük haberler öncesinde pozisyona girildiğinde insanı zengin yapar, diğer türlü sermayenizi eritir... spot piyasalara gelen sert satışlar neticesinde hedge ile kullanılabilir...
  
  ör: gezi eylemleri, 15 temmuz, rahip brunson olayı, swap krizi, yerel seçim iptal kararı, barış pınarı harekâtı, covid19 gibi ulusal ve global olaylarda short pozisyonları çok kazandırmıştır. hatta bu tür olaylar yaşanıp tepkinin gelmeye başlanıldığı zamanda açılan long pozisyonlarıyla x2 kazanç oluşturmuştur... her krizin biteceği, her coşkunun ardından sönüş yaşanılacağı gibi.. buralardan gelen tepkileri de tahmin etmek çok zor değil... önemli olan haberlerin piyasaya etkisini tahmin edebilmek ve pozisyona diğerlerinden biraz daha önce girebilmek..
  
  bunun haricinde teknik analizle yapılan günlük viop hesaplamalarında; aşılmayan dirençler, kırılmayan destekler yoktur. herşey bir habere bakar. stop olmayıp biraz daha bekleyim düsturu ile tüm kazancınızı eritebilirsiniz... hisse tarafında beklerim ederine gelir dersiniz ama viop böyle değil insanın psikolojisiyle oynar.
  
  velhasıl kelam çok bulaşılmaması gereken bir platform. hayır sen yine oynamak istiyorsan oyna ama harçlık için oyna. ya da büyük haberler neticesinde ki analizlerinle pozisyona gir.
  
  borsa istanbul spot piyasada tahta kapanmadığı müddetçe para sıfırlanmaz ama burada para sıfırlanıyor. çok riskli... psikolojisini iyi yönetemeyen hiç kimseye tavsiye etmem.