• uçak kanatlarının üzerinde bulunan ve geçiş sınır tabakanın daha düşük reynolds sayısında başlamasını sağlayan çıkıntılı yapıdır.

    akış ayrılması ve stall riskini önlemek amacıyla, sınır tabakanın çalkantılı rejime geçmesi hayati önem arz eder. hız gradyanı çalkantılı sınır tabakada daha yüksek olacağından ötürü akış yüzeye daha iyi tutunur ve stall'un önüne geçilmiş olur.

    vortex generator'ın amacı akış üstünde disturbance yaratarak sınır tabakanın daha erken çalkantılı* rejime geçmesini sağlamaktır. eğer akış ayrılması laminer rejimde gerçekleşirse geçmiş olsundur.
  • uçak mühendisliği terimleri 101'e hoşgeldiniz*, bugünkü konumuz vortex generatorler, şimdi en basit şekilde bu über teknolojiyi inceleyelim. öncelikle nasıl basit bir yapı olduğunu şu görselgörsel ile görebilirsiniz, bu basit hali komik görünse de gerçek bir mühendislik ürünüdür

    peki ne işe yarar ?

    yağmurda ilerleyen bir araba düşünün üzerine gelen yağmur damlalarını ön camdan herbiriniz görmüşsünüzdür. silecekler de çalışmıyorsa yağmur damlası cama mükemmel şekilde yapışır ve arabanın hatlarını takip etmeye başlar*

    işte hava da aynı şekilde uçak yüzeyleri üzerinde uçağın hatlarını takip ederek ilerler. araba örneğinde incelediğimiz yağmur damlası bir enerji taşır, yağmur damlası aracın üzerine yapışık halde giderse maalesef bu enerjiyi çok fazla kullanamayız.

    şimdi uçak kısmına geri dönelim zira çıkarımı yapmak için yeterince örnek verdik*. yeni durumda araç=uçak, yağmur damlası=hava olacaktır.*uçaktaki hava akışını, bir yağmur damlasının aracın üzerinden akmasına benzetebiliriz.

    uçaklarda kaldırma kuvvetininin büyük çoğunluğunu kanatlar ürettiği için odaklanacağımız nokta da burası olacak. kanat üzerindeki bu yapışkan hava*, enerjisi düşük bir hava türüdür ve enerji aktarımı oldukça azdır. bu nedenle bazı uçaklarda bu havayı turbulent** haline dönüştürür. bu da kanat üzerindeki havanın verimli ve kullanılabilecek bir hale gelmesini sağlar. aynı zamanda flow seperation'u geciktirerek stall denilen havanın kanattan kopması durumunu geciktirir.

    vortex generator'lar eski bir teknoloji, mevcut olan uçaklara da entegre edilebiliyor, bu yönüyle çok yönlüdür. ancak şunu da belirtelim, bir uçak tasarlanırken vortex generator gibi eklentiler olmadan verimli olması birinci hedeftir, her eklenen özellik ekstra maliyet olduğu gibi, tasarım aşamasında hatalar olduğunun da birer kanıtıdır.
hesabın var mı? giriş yap