• --- spoiler ---
    esasında efsanevi film se7en'ın çocuklara uyarlanmış hali... çocuklar için ölümcül günah gibi olan zaaflarına yenilmesinin öyküsü
    --- spoiler ---
  • bu hikayeyi hepimiz biliyoruz. bir şekilde internette falan denk geldik yada çocukken izledik. yeni nesil de tim burton'ın yarattığı garabetten öğrendi. ancak 1971 tarihli bu filmin de gariplik konusunda yeni filmden aşağı kalır yanı yok. çocukken bu filmi izlediğimde acayip tırsmıştım. ancak son izleyişimde sorunun nerede yattığını çözdüm. hikayenin bir çocuk filminden çok korku filmine benzemesinin asıl sebebi başrolde yer alan willy wonka'nın ta kendisiydi.

    peki ben bu durumu nasıl fark ettim? çocukken bu wonka'da bir sorun olduğunu anlamıştım ama adını koyamıyordum. zaman içinde her türk genci gibi psikolojiye ilgi duymaya başladım. psikolojiye puanım yetmedi ama wonka'ya teşhis koymak için de matematik netine ihtiyacınız yok. çünkü kendisi anti-sosyal kişilik bozukluğuna dair çoğu belirtiye uyuyor. daha bilinen adıyla söylemek gerekirse willy wonka bir sosyopat.

    filmin ana görüntüsü şu willy wonka dünyanın en ünlü çikolata üreticilerinden biri ve fabrikasındaki sırları kimseyle paylaşmak istemiyor. hatta o kadar büyük gizlilik içinde yaşıyor ki üç senedir kimse kendisini görmemiş. wonka fabrikayı devredecek bir varis bulmak için çikolataların içine beş tane bilet yerleştirip bütün dünyaya gönderiyor. olayların raydan çıkması da bu noktadan sonra oluyor. şimdi wonka'nın yaptıklarını anti-sosyal kişilik bozukluğunun belirtileriyle karşılaştırarak ilerleyelim.

    bir sosyopatın en belirgin özelliği manipülatif olması ve sürekli yalan söylemesidir. filmin başından itibaren wonka da insanları maniple edip onların tepkilerini ölçüyor. ayrıca şirketi yönetecek doğru düzgün bir yönetici yerine bir çocuk aradığını söylüyor bunun da nedeni çocuğu kendi kuklasına çevirmek istemesi. yoksa açarsın ilanını cv'lere bakıp bir tane yönetici seçersin değil mi? ne gerek var milleti çikolata içinde boğmaya?

    sosyopatların diğer bir özelliği de genelde toplumda sevilen ve öne çıkan kişiler olmasıdır. biraz önce dediğim gibi wonka dünyanın en ünlü çikolata yapımcılarından biri. ayrıca ilginç bir karaktere sahip. örneğini de burada görebilirsiniz. zamanın johnny depp'i gibi takılıyormuş ortamda.

    https://www.youtube.com/watch?v=sz9jc5blzrm

    sosyopatinin bir belirtisi de bencilliktir. wonka film boyunca resmen bencilliğin kitabını yazmış. fabrikanın işlemesi için yapılmış yüzlerce icat var. muhtemelen çoğunu da oompa lumpa'lar yaptı. ancak wonka kardeşimiz bu zavallıların zaafından faydalanıp hepsinin patentini kendi üstüne almış.

    filmin ana meselesine de geri dönersek wonka çocuklara asla hayallerini sormuyor. hikayedeki tek önemli şey "kendi" çikolata fabrikası ve bu fabrikanın geleceği. bir de öyle bir çalışma sistemi kurmuş ki wonka'nın yerine geçecek çocuğun hiçbir kişiliği kalmayacak sadece wonka'nın istediği şekilde davranacak. bunu da şuradaki konuşmadan anlayabilirsiniz.

    https://www.youtube.com/…atch?v=cmkmgb1w-9s&t=2m21s

    sosyopatlar bencil oldukları gibi yaptıklarından da pişmanlık duymazlar. wonka beş tane çikolata meraklısı çocuğu fabrikasına davet ediyor. bu çocukların aslında fabrikanın başına geçmek gibi bir dertleri yok. onlar sadece meraktan burada. dünyada kime deseniz gel seni çikolata fabrikasına götüreceğim herkes balıklama atlar. wonka ise bu çocukları istemedikleri testlere tabi tutuyor ve sonucunda başlarına gelenlere karşı hiçbir şey yapmıyor. mesela şu videonun sonundaki yüz ifadesine bakın. çocuk ölmüş mü kalmış mı hiç umurunda değil wonka'nın.

    https://www.youtube.com/watch?v=y2gh2b2wcgi

    sosyopatlar hayatlarında sürekli olarak uyarıcı ararlar. yani hayatın hiçbir anında sıkılmaya gelemezler. wonka da büyük bir uyarıcı olan çikolatanın içinde yaşıyor resmen. ayrıca ortam bir fabrikada olamayacak kadar renkli. bunun da sebebi wonka'nın sıradanı kabul edememesi. bir şekilde bu durum filmdeki olayların başlangıcını da yol açıyor. çünkü kendisine oyunlar arayan wonka sonunda dünyayı ayağa kaldıracak ve bütün ilgiyi üzerinde toplayacak bu oyunu tasarlıyor. ayrıca şu sahne de var. normal bir insanın elinde neden böyle görüntüler olsun ki?

    https://www.youtube.com/watch?v=2zail7gdqro

    son olarak da sosyopatların modu çok çabuk değişir. bir an sakin görünürken öbür anda patlayabilirler. film boyunca sakin görünen hatta çocuklar giderken sırıtan adamın film sonunda patlaması da buna işaret. ahanda kanıtı da burada. adım adım nasıl kontrolden çıktığını izleyebilirsiniz burada.

    https://www.youtube.com/watch?v=haoysoglz_u

    gördüğünüz üzere benim değil ama sanırım iki üç önceki neslin hayranı olduğu adam sosyopatinin çoğu belirtisini taşıyor. bunu fark etmemden sonra çocuklar fırına düşerken sırıtması falan çok daha anlamlı geldi. siz de filmi bir dahaki izleyişinizde bunları düşünün ve çikolatadan uzak durun.
  • 1971 yapimi bir warner bros filmi. fakir bir cocugun, bir takim kibirli zengin cocuklarla beraber, gezmeye hak kazandiklari wonka cikolata fabrikasini, fabrika sahibinin onderliginde gezmesini konu alan film, fabrikanin fazlasiyla fantastik olmasi, icen kisiyi ucuran suruplar, maviye cevirip sisiren* karisimlar, cikolatadan olusan bir nehir ve bunun gibi seyler icermesi ve film boyunca gulunecek bir etken olarak orada bulunan, oompa loompa adi verilen yaratiklar barindirmasi ile ve tabii ki fazlasiyla pembe bir sona sahip olmasiyla kult filmler kategorisine girmis.
  • filmde, cocuklarin her birinin basina birsey geldikce, kucuk adamlar (bkz: oompa loompa)

    "oom-pa, loom-pa, dum padi du
    i've got another puzzle for you
    oom-pa, loom-pa, dum pada li
    if you're wise enough, listen to me" diye baslayan ve her seferinde gerisi farkli bir sekilde devam eden bir sarki soyleyerek, akil, fikir, iman verirler.. daha dogrusu icin (bkz: the oompa loompa song)

    *: tv manyagi olan, tv'ye kacinca, soyle bir ders cikar ortaya: "oom-pa loom-pa, dum padi la, if you're not reading, you won't go far" [okusaydim kitabini, bu entry'yi otuzbesinci kez editliyor olmazdim tabii..]
  • --- spoiler ---
    lahana çorbası ve patates yerken yıllardır hep aklıma gelen ve yutkunduğum kitap.
    devamı niteliğindeki charlinin cam asansörüyle boy ölçümez eser.artık zannetmiyorum ki çağımız çocukları günlerce lahana çorbası yiyen çarlinin ardından ağlasınlar yada çarlinin bulduğu parayı eve götürmek yada kendisi için harcamak konusundaki teredüttünü anlasınlar.

    bir çikolata paketini kenarından yırtmadan açıp,her gün çok az miktarlarda hatta tadımlık derecesinde sırf bu haz bir kaç gün daha sürsün hemen bitmesin diye tüketsinler.

    kaybettiğimiz onca değerin yanında artık tek bir çikolatanın biliorum lafı olmaz.ama belkide ronald dahlın anlatmak istediği de buydu.
    değerleri aslında değer vermezdiğimiz için kaybettiğimiz..
    --- spoiler ---
  • --- spoiler ---
    zengin ve simarik olan kiz altin yumurtlayan tavuklardan bir tane almaya calisirken yumurtalarin kalitesinin test edildigi yerden yuvarlanir (tartida kötü yumurta olarak ciktigi icin) ve sonra willy wonka "she was a bad egg" der. cidden süper bir espridir; söyle ki ingilizcede "he is a good egg" "o iyi bir heriftir" anlamina gelir.
    --- spoiler ---
  • marilyn mansonı aşırı etkilemiş film. filmde gerçekleşen ve willy wonkanın bütün gondola binenleri korkutan bot sefası mm'in dope hat klibine esin kaynağı olmuştur. tabii ki gezi boyunca arka planda görünen görüntüler ve oompa loompalar da klipte vardır. (hatta klipte bu cici cüceler kadınlara şeker döküp yalamaktadır). ayrıca willy wonka'nın bu gondol gezisinde söylediği şiirin daha değişik bir versiyonu da portrait of an american family albümünün intosu prelude (the family trip)'te bulunabilir.

    filminde tamamını izledikten sonra çok beğendiğimi söylemeliyim. film küçük kahramanımız charlieyi konuk alıyor ancak film ilerledikçe ana kahramanımız willy wonkaya dönüyor. zaten filmin başı da gerçek bir öykü gibi ilerlerken fabrikaya girdikten itibaren bir masala dönüyor. zaten willy wonka da girişte "burası düşlerin gerçek, gerçeklerin de düş olduğu yer" diyor. müzikleri çok iyi şeçilmiş. oompa loompa'ların şarkısı gerçekten çok iyi. filmde dikkatimi çeken başka bir şey de kendini beğenmiş küçük kızın çok iyi rol yapması. filmdeki ayrıntılar da muhteşem. örneğin kocası kaçırılan kadın "kocam için her şeyimi veririm" demesine rağmen, fidyeciler ondan wonka çikolatarıın isteyince, düşünmek için zaman istiyor. ayrıca paraguay'lı dolandırıcı ve televizyonu çok seven mike'in soyadının teevee olması hoş ayrıntılar.

    bu arada prime max hakkında bir şey söylemek istiyorum. ilk önce türkçe dublaj sonra da altyazılı izledim filmi. büyükbaba joe türkçe'de "bu kız hanımefendiyse bıyıklarımı keserim" derken alt yazıda "ben de kanatlı yılanım" diyor. en ilginci ise türkçe dublajda willy wonka "herhausen divanen (nasıl yazıldığı konusunda ufak bir fikrim yok) deutschland überalles şiş kebab schön" demektedir. bunu almanca sözleri ve özellikle şiş kebabı duyunca altyazılı versiyonuna baktım. ancak orada bu kelimelere benzeyen hiçbir şey yoktu. willy wonka almanca doğru dürüst "benim odama giriyorsunuz" tarzı şeyler söylemiştir. bu çevirmenlerin düzgün çevirmek yerine niye böyle sadece bildikleri almanca kelimeleri salladıklarını ben pek anlamadım. neyse yine de eğlenceli, ders verici, renkli çok hoş bir film izlemiş oldum.
  • seyrederken insanin cikolata, seker, sakiz - ya da herhangi tatli bir sey istemeden duramadigi, televizyon reklamlarinin da bu onlenemez istege yoneltilmesi nedeni ile biter bitmez kosarak ve hatta kasinarak* cikolata almaya gittigi film... alinan cikolata paketinin icinden altin bir bilet cikar mi acaba diye dusundurtuyor ayni zamanda da...
    bu yan etkinin farkina varan cin nestle, willy wonka adi ile karamelli bir cikolata yapiyor ve icine 10 tane altin bilet koyuyor - aile tatil icin, nerde, oompa loompa land de...
  • ilk yarim saatinin pek kasvetli gecmesine ve arada bir karakterlerin soyledigi - allah gene ba$liyoruz- dedirten $arkilara ragmen; dev mantalari, yalanasi duvarlari, cukulata $elaleleri, turuncu suratli oompaloopmalari, bir de wonka'nin oturtan laflariyla donemine gore cok ba$arili bir disney filmidir kanimca.
  • gilmore girls dizisinde bahsi gecen film..
hesabın var mı? giriş yap