yeni atlantis

• (bkz: nova atlantis)
• reklamlarında şifre çözücüsüyle birlikte geldiği söylenen atlantis. tek atlantis fiyatına ikisi bir aradaymış.
• francis bacon'un tasarladığı düzeni içeren eserdir, eserde bilim ve onun verileri, tek dayanak olarak düşünülür.
• amerika'nın keşfinden sonraki ilk zamanlarını konu edinen, bu yeni kıtada ingiltere tarafından kurulacak sömürgenin nasıl olması gerektiğini anlatan francis bacon kitabı.
  
  "bence bir sömürge el değmemiş topraklara, yerlileri sömürgecilere yer açmak için başka yerlere sürülmemiş topraklara kurulmalı. yoksa, yapılan iş sömürgecilik değil, başkalarını zorla bir yerden söküp atmak olur." (tabiki böyle olmamıştır, yerlileri o yerden söküp atmışlar hatta katletmişler ve hatta sokırım yapmışlardır.)
  
  "gittiğiniz yerde vahşiler varsa onları incik boncukla avutmayın, onlara hakça, arkadaşça davranın. ama gene de tetikte olmayı unutmayın."
• bir utopia. suların tam ortasında. herşey güzel, herşey kurallı herşey insana dönük... bacon'un gemisini bulup binmeli ve o mutlu diyara gitmeli. en azından kafalarda...
• bacon'ın yarım kalmış eseri. devlet ve toplum nasıl olmalıdır sorusunun cevabını aramış. bir nevi ütopya.
• bir nevi ütopya değil bildiğin ütopya
• michel foucault, the order of thing kitabında francis bacon’dan şu alıntıyı yapar: “ insan zihni, şeylerin arasında gerçekte bulunduğundan daha fazla düzen ve benzerlik olduğuna inanmaya doğal olarak eğilimlidir, ve doğa istisna ve farklılıklarla doluyken, zihin her yerde uyum, anlaşma ve benzerlik görür “.
  
  “yeni atlantis, bacon’un önemsemediği benzemezliklerin ortaya çıkarılmasının âdeta alıştırmasının yapıldığı bir ütopyadır. kitap 1624’te ilk kez latince, 1627’de ingilizce olarak basılmıştır. hikâye peru’dan dönen avrupalı denizciler tarafından keşfedilen efsanevi ada bensalem’de geçmektedir. bu adada salomon evi ya da altı günlük işler okulunu verdiği bir bilim merkezi bulunmaktadır. bu hikâye her ne kadar ayrıntıları ile betimlenemese de, bilimsel araştırmaların özgürce ve herkesin yararına yapılmasını sağlayacak ideal devletin de kurgulanması kaygısını taşımaktadır. salomon evi ile bacon ideal devletin doğayı insanoğlunun yararına nasıl kullanabileceğini somut olarak göstermeye çalışmıştır. salomon evi’nin alimi şöyle anlatır kuruluşun amacını: “ kuruluşumuzun amacı doğadaki şeylerin nedenlerini, gizli devinimlerini ve derin anlamları hakkında bilgi sahibi olmak ve insanın hakimiyet alanının sınırlarını genişleterek mümkün olan her şeyin sırrına erişmektir “.
  
  foucault da bacon’dan yola çıkarak, zihinde bulunan temsillerin dış dünyaya eksiksiz bir şekilde nasıl geçeceği üzerine çalışmalar yapar. (bkz: temsil), (bkz: rene descartes), (bkz: immanuel kant), (bkz: benzerliğin sonu).
• bundan 400 yıl önce yazılmış olduğunu düşününce kitaptan etkilenmemek mümkün değil. hele de yazarının, deney ve gözleme dayalı bilimsel metod anlayışının babası olan francis baconolduğu gözetilirse. dolayısıyla bilim kurgu ve belgesel tadında bir yolculuk yeni atlantis. kitap yarım almış ama kaldığı yere kadar bile okumaya kesinlikle değer.
• bu kitap hakkında ne zaman bilgi edinsem aklımda singapur fikri çağrışıyor. galiba düzenli olması ve boyut olarak küçüklüğünden.