• yaklaşık 65 milyon yıl önce, yine yaklaşık 10 kilometre çapındaki devasa bir göktaşının düşerek ortalığın damına koyduğu yer. bu çarpışma sonrası ortaya çıkan sülfürik asitli gazların stratosferde toplanarak, tüm dünya'da gün ışığını %10-20 seviyesinde azaltacak ve yaklaşık bir yıl boyunca sürecek bir bulut oluşturduğu, bu bulutun tam anlamıyla dağılmasının en azından 10 yıl sürdüğü ve bu süreçte asit yağmurları, çok yüksek karbondioksit ve çok düşük oksijen seviyeleri yüzünden başta dinozorlar olmak üzere büyük boyutlu tüm kara yaşamının soyunun tükendiği düşünülüyor. ayrıca bu göktaşının düşmesiyle oluşan, madagaskar büyüklüğündeki adaları bile yutabilecek 3 kilometre yüksekliğindeki megatsunaminin de bu türsel temizliğe büyük katkı sağlamış olması söz konusu.

    başka bir deyişle, acıların yarımadası.
  • maya medeniyeti'nin neşet edip geliştiği yarımada. meksika'nın güney kısımlarını kapsayan yarımada aynı zamanda belize'i ve guatemala'nın kuzey kısımlarını da içerir. yarımadanın meksika kısmı campeche, quintano roo ve yucatan eyaletleri arasında bölünmüştür. yukatan yarımadasındaki en büyük ve önemli şehirler cancunve merida'dır ama asıl önemi jeolojik ve medeni tarihinden gelir.

    önce jeolojik öneminden bahsedeyim: bundan milyonlarca yıl önce, dinozorlar çağının bitmesine sebep olduğu düşünülen göktaşı bu tarafa düşmüştür. bu göktaşı nedeniyle oluşan krater hala gözle görülebiliyor (tabii aradan geçen milyonlarca yıl nedeniyle ilk günkü kadar net değil ama havadan bakınca hala çarpışmanın izleri görülebilir) ama bence asıl ilginç olan bu çarpışma yüzünden oluşan yeraltı suları. halk arasında cenote olarak adlandırılan bu sular aslında bir çeşit yeraltı su sisteminin (akıntı ve mağaralar) görünür olduğu kesimler. yukatan yarımadasının altındaki batık mağaralar o kadar uzun ve büyük ki hala tam bir haritalandırılması yapılamamış. planet earth adlı belgeselin 4. bölümü olan mağaralar'da kısaca da olsa değiniyorlar).

    bu su sisteminin görünür olduğu bazı mağaralar var yarımada boyunca. mayalar bu jeolojik oluşumları gayet işlevsel olarak kullanmışlar. tropikal iklimin hakim olduğu bölge oldukça sıcak olabiliyor ama bu cenotelerin olduğu mağaralar gayet serinler. su ise buz gibi. bugünlerde oldukça popüler turist güzergahları olan cenoteler zamanında insan kurban edilen ritüel mekanlarıymış. bu ritüeller için bazı mağaraları düzenlemişler (merdivenler yapmışlar, bazı yerlerde rahipler ve diğer elitlerin töreni izleyebilecekleri balkonlar/localar yapmışlar ve bütün bunlar kazıyarak yapılmış. hala kullanımdalar ve gidip görebilirsiniz).

    bir zamanlar nice kurbana yataklık eden bu mağaralarda serinlemek için doğayı seyrederek yüzebilirsiniz. içeride envai çeşit kuş olabiliyor. özellikle renk renk tropikal kuş türlerini çok seviyorum. papağanlar hakikaten özel yaratıklar. mağaranın duvarları hem mineral olarak zengin olduğu hem de birçok bitkiye evsahipliği yaptığı için kuşlar gelip yuva yapıyor (hatta nefeslenip serinlemek için de geliyorlar) ama insanlar için bir tehlike arzetmiyorlar, gönül rahatlığı ile yüzebilirsiniz. sular çok derin ve sakın dalmaya kalkmayın zira yukarıda belittiğim gibi bu yeraltı sularının nerelere kadar uzandığı hala bir muamma. istediğiniz kadar profesyonel olun kaybolmanız işten bile değil ve yönünüzü kaybetmeniz demek ölüm demek.

    maya medeniyetinin bu yarımadada ortaya çıkıp yayıldığını belirtmiştim (sınırlı da olsa yarımada dışında da yerleşim yerleri var mayaların ama esas merkezleri burası). belize'de xunantunich (bkz: #62611388), altun ha, caracol, guatemala'da tikal (bkz: #62611436), el mirador ve meksika'da chichen itza, uxmal (bkz: #93471468) ve tulum (bkz: #93470223) antik kentleri en belli başlı maya yerleşimleridir (daha bir sürü şehir var ama hepsini sayamadım burada. ayrıca sadece bu üç ülkede değil el salvador ve honduras'ta da maya kalıntıları var). günübirlik turlarla bu antik kentleri ziyaret edebilirsiniz.

    son olarak; çikolatanın anavatanı da bu yarımada. uxmal antik kentinin yakınlarında bir çikolata müzesi de var. mayalar para olarak kakao çekirdeğini kullanıyorlarmış. buradaki arkeoloji ve antropoloji müzelerinde konuyla ilgili detaylı bilgi bulabilirsiniz (özellikle merida şehrindeki antropoloji ve tarih müzesi mutlaka görülesi bir yer ve meksikalılar gerçekten müzeciliği hakkını verecek kadar öğrenmişler).

    tema: (bkz: latin amerika tarihi)
  • 1000 yıllık maya sarayı keşfedilen yer.

    https://www.smithsonianmag.com/…an-state-180973866/
  • meksika'da yer alan bu adada bilindiği gibi mayalar yaşıyordu ve hala burada mayalara ait kalıntılarla ilgili çalışmalar devam ediyor. geçtiğimiz günlerde de bu adadaki bir mağarada mö 300 yılına kadar gidebilecek bir kap bulunmuş. bu kap mağarada su altında kalmış o kadar yıl. arkeologlar bu kabın çikolata içmek için kullandığını düşünüyorlar, tabii kanıtlanmış bir şey yok ama mayaların çikolatayı sıcak bir içecek olarak tükettiklerini biliyoruz. ve bu içecek üstü köpükle kaplanana kadar kaplar arasında aktarılıyordu. belki de doğru bir öngörüdür.

    mağara kuruyana kadar bunu ispatlamak zor olacak ama kuruduktan sonra belki başka kalıntılar da çıkar ve yol gösterir bizlere.

    detaylar burada

    bir an kaplarca çikolata içtiğimi düşündüm ve mutlu oldum!*
  • meksika'nin campeche, quintana roo ve yucatán eyaletleri vardir bu yarimadada, bi de guatemala'nin bi parcasi ile belize. amerikalilar'in akin akin gittigi cancun da buradadir (quintana roo'da).*
  • chichen itza, dolayısiyle muhteşem maya tapınağı kukulkan piramidinin olduğu, teoriye göre dinazorları ortadan kaldıran göktaşının, meksika körfezi açıklarına düşmesi ve okyanus tabanının yükselmesiyle oluşmuş, karstik yapıdaki yarımada.
  • (bkz: xel ha)
  • yazılışı yucatan olan meksika'nın güneyinde bir yarımada. gidilecek yerler başta ik-kill olmak üzere cenoteler, isla mujeres , chichen itza ve merida ve elbette cancun.

    merida, cancun'a 300 km mesafede otantik bir latin amerika şehri. güzel evet de diğer latin amerika eski yerleşim yerlerinden çok farklı değil.

    cancun downtown tüm popüler turistik lokasyonlar gibi güzel. meksika mutfağı zaten alışık olduğumuz bir mutfak. özellikle tavsiye edebileceğim el yapımı taş fırın mısır cipsi, margarita ve meksika usulü dip sos. daha sonra ekleme yapmak için editlerim.

    fotoğrafları ben çekmiştim. hayır, şu an meksika' da değilim.

    ekleme: tulum var bir de görülmesi gerektiği söylenen. tulum' a gitmedim.

    görsel

    görsel

    görsel

    görsel

    görsel

    görsel

    görsel

    görsel

    görsel
  • pirates oynayan yazarlarin avuclarinin ici gibi bildigi guney amerikan bolgesi. (bkz: cartagena)
  • ispanyol kaşifler yarımadaya ilk ulaştıklarında, yerlilere burasının adı ne? tarzında sorular sormuş ve karşılığında "yucatan" yanıtını almışlardır. aslında maya dilinde "yucatan" kelimesi "ne dediğini anlamıyorum" anlamına gelmektedir. bazı kaynaklarda da aztek dilinde yocatian kelimesinin "zenginlik bölgesi" anlamına geldiğini belirtiyor.
hesabın var mı? giriş yap