meritokrasi

• tarihin başından beri varolan bir kavram olmasına rağmen somut ve metodik bir şekilde ortaya koyulması napoleon bonaparteın meşhur code de napoleon'a (code civil des français eğer çok lösvijömapel hissediyorsanız kendinizi) nasip olmuştur.
  
  fransız devrimine değin sadece aristokrasinin keyfini sürdüğü hakların halka da açılmasını öngören bu kanunlar bütünü "işi bilene verecen ağa, öyle topun tüfeğin başına sadece yukarı ildöfranz kontu onsekizinci janpol geçerse halimiz harap, arada orleyanlısı (delikanlının harman olduğu yer) ne bileyim kaley'lisi falan da geçsin" şeklindeki yaklaşımını getirmiştir.
  
  elbette eksiksiz değildir ama ana fikri güzel oturtmuştur. sonuçta aynı napolyön bonapart der ki "fırsat olmadan yetenek hiçbir şeydir" (impossible is nothing değil olm cahil gibi konuşmayın). işte bu gerçeğin ışığında, ülkenizin (ya da kurumunuzun, işletmenizin vs.) çıkarını düşünüyorsanız işin başına geçecek ehil insanlara bu fırsatıı sunmanız gerektiği savunulur.
  
  tek başına "ben bu işin ustasıyım hemen müdür yapın beni fikrini" savunmaz meritokrasi. hatta ehil (merit) sahibi kişilerden çok imkan sağlayıcıların yani yöneticilerin içselleştirmesi gereken bir düşünce tarzıdır bu yüzden biraz elitist olduğunu düşünürüm hep. yine de torpil (friends in high places, wasda vs.) sistemine (!) karşı en ideal seçimdir.