• (bkz: #26236272)
  • rte yorumu oldugundan uzay-zaman ciddi bicimde bukuldu, orasi kesin. hem bu yuzden, hem pek cok kisinin ifade ozgurlugu hakkindaki temel kavramlari icsellestirmemis olmasindan oturu, derinlemesine analizlere useniyorum. onun yerine yorumlari taradim, yanlis buldugum fikirlere ikiser ornekle saldirdim, hakaretler esliginde dovdum:

    1)
    "hangi ulusal veya ulusalüstü metinde gördün hakaret etmenin serbest olduğunu? "
    "hakaret etmek dünyanın neresinde ve hangi canlıya olursa olsun ifade özgürlüğü dışındadır."

    yalaaan soyluyorsun. fikrine destek olsun diye butun dunyadaki anayasalari hatmetmis gibi davranmanin geregi yok. bireylere hakaret yasak ama ingiltere'de dine hakarete en son hapis cezasi 1921 yilinda verilmis. norvec'te kanun var ama en son 80 sene once kullanilmis. danimarkada 75 sene. bunlari wikipedia'dan buldum.

    yasadigim yer oldugu icin abd'deki durumu daha iyi biliyorum, burada oyle bir yasa bile yok. her dinden 320 milyon insanin (2.5 milyonu musluman) hicbirinin kutsalini koruyan bir yasa olmadigi gibi, atiyorum yuzde 99'u koyu hristiyan bir guney eyaletinde bir eyalet savcisi cikar da sunun icin dava acarsa, federal anayasayi cignediginden (first amendment kismini) adamin defterini durerler, bir daha da hukukla mukukla ugrasamaz. cunku burada anayasanin gorevi yuzde 99'un hassasiyetinden ziyade yuzde 1'in hakkini savunmaktir. daha da muhimi halk bu anlayisi icsellestirmistir, yani tepeden inme yasalarla zorla dayatilan bir duzen de degil bu.

    simdi bu amerikan bakis acisini sevsem de, her ulkeye cart diye oturmayacagi asikar. zaten buradaki konu amerikan sisteminin norvec sisteminden, onun da turkiyeden, onun da pakistandan iyi olup olmamasi da degil (ama iyi mi, iyi). konu, bunca ornek dururken, "dunyada yok boyle sey" diye oldu bittiye getirmenin yanlisligi. mars'ta mi yasiyoruz biz?

    2) "ananla bacınla ilgili kuracağım sinkaflı cümleler seni rahatsız etmez o zaman. hakaret de serbest olmalı ya!"

    oncelikle sinkaf lafina bayiliyorum, insallah moda olur. sonralikla....efendim, kavramlara/inanclara hakaret, yuzyillar once olmus insanlara hakaret, topluluklara din/dil/irk bazinda yapilan hakaret, hayattaki bireylere yapilan hakaret..bunlarin hepsi ahlaken de, hukuken de farkli. yani bunlari bir tutunca beyinde daha mi az hafiza kapliyorlar, daha mi cok uygulama calistirabiliyoruz?

    bir de rahatsiz olmak baska sey, ceza verip hapse atmak baska. gaylere evlilik hakkini savunan birine "senin babani da tayyip'e siktirsek rahatsiz olmazsin o zaman" demek gibi birsey. (olmam ulan, size inat olmam, koseye gecer tempo tutarim)

    3)
    "peygamberi falan gectim herhangi bir insana, bir inanisa, adete, nesneye hakaret etmek bile ifade ozgurlugu adi altinda mesrulastirilmamali"
    "hakaret etmek, ifade özgürlüğüne girmez. ama sadece peygambere değil, herhangi bir insana/kuruma/kuruluşa/şeye/hayvana/bitkiye"

    bakiniz madde 2, bunlar ayni seyler degil. lakin bunun otesinde, bu ne kadar gercekdisi bir prensiptir yahu! mesela:

    -ispanyol fasist gelenegi, tum dusunsel altyapisi ve inanclariyla tam bir hayvanliktir.
    -stalin katil psikopatin tekiydi
    -mormonlarin peygamber dedigi joseph smith tescilli yalan dolanlarla milleti kandirip yoktan din yaratmistir.
    -dunyanin 6000 yasinda olduguna inanacak kadar dangalaksaniz, yani radyoaktif cozunmelere dini nedenlerden oturu karsiysaniz, rontgen de cektirmeyin.
    -kadinlara zorla sunnet yaptirma adetini savunanlardan uc tanesini sallandiracaksin pipilerinden taksim meydaninda
    -wall streetin de, finans piyasalarinin da, spekulatorlerin de amina koyayim.
    -zehirli sarmasiklardan nefret ediyorum, allah bahcedekinin belasini versin

    daha gider boyle. atladigimiz bir sey var mi? yani bayagi dikkat ettim, bitkilere, kurumlara, adetlere, inanislara, dinlere, kitleleri pesinden suruklemis liderlerin hepsine hakaret edeyim diye. mesru degil mi bunlar? yasak mi olmalilarr? yozgat'ta mesela adam cikip yerel radyoda wall street'e, joseph smith'e hakaret edemesin mi? evetse bu kadar kati kurallara riayet edecek 100 kisilik bir topluluk bulun, engin ardicin yapamadigini yapar, taksimde esekler gibi aniririm. hayirsa zaten genellemeniz yanlislanmis oluyor. akabinde merak ediyor insan, siniri kime gore neye gore cekiyoruz? scientologye turkiyede yuz degil de yuz bin kisi inaninca mi bu hak kisitlaniyor?

    4)
    "ancak bu iğrenç film de kabul edilebilir değildir. en az libya'daki canilerin yaptığı ile eşdeğerdir."

    yok devenin nalı. film cekip kufur eden adamin yaptigi, linc grubuyla ev basip silahsiz insanlari oldurenlerin yaptigiyla esdeger ha? hem de en az. yani bir ihtimal daha bile kotu kufur etmek. tamam, biz de ceza kanunumuzu oyle yazalim o zaman, isa'ya musa'ya muhammed'e kufur etmenin cezasi 20 yil hapis, adam oldurenin 10 yil. (bu arada ceza kanunumuz hakkaten boyle olabilir ha, hic haberim yok). nasil bir ahlak pusulasi bu yahu.

    edit:
    "meseleyi oyle norvece liechtensteina falan baglamayin arkadasim"
    > "norvec'te boyle, libya'da niye olmasin" diyen yok. baskasinin yanlis genellemesine bakarken, ote yandan okudugunu yanlis anlayip gururu incinenlerden darbe yedik iyi mi. kesin bunu abd ovgusunden ibaret goren birileri cikar diye de oraya ayri uyari koymustum halbuki.

    "cok ovdugunuz ozgurlukler ulkesi amerikada soyle uluorta fuckin nigger diye haykirin bakalim ne olacak"
    >bakiniz madde iki. adamin suratina fucking nigger demek kisisel hakaret ama sokak ortasinda ortaliga fucking nigger diye haykirmak suc degil. bariz bicimde degil. gettonun ortasinda degilseniz dayak da yemezsiniz, polis de gelirse bagirip cagirdiginiz icin gelir.

    "veya onu gectim israil terorist bir devlettir zaten [deyin]"
    >gosterilerde, canli tv'de ve tabii internette adi bilinmeyen binlerce insanin bunlari mutemadiyen soylemesi neyse de koskoca noam chomsky kariyerinin/kitaplarinin yarisini israil'in ve abd'nin dunyanin en buyuk terorist orgutleri oldugu savi uzerine kurmus, halen mit'de hoca. istedigini soylersin, yahudi lobisi de seni protesto eder, boykot duzenlenir en kotusu ama kimse cezai yaptirimda bulunamaz. beyaz saray'in onunde yillardir cadirda yatip kalkan gostericilerin pankartlarinda da benzer seyler var. beyaz saray onu yahu, bir adim otesi obama'nin gardrobunda saklanip dustan ciktiginda onune pankartla atlamak.

    "veya pis yahudiler soykirimi da haketmislerdir falan diyin"
    >e cus artik, onu da demeyiverin. ama bunun bile suc olup olmamasi baglama gore degisir. pis yahudiler kismi sorun cikartir cikartsa, hani belli bir gruba direkt irkci bir hakarette bulundugunuz icin. ikinci kisim suc olmaz. ben dedim oradan biliyorum. haha saka len, kapamayin isvicredeki hesaplarimi. bununla peygamberlere hakareti benzestirmek de yanlis: "iyi ki 6 milyonunuz olduruldu"yu diyen adamin ahlakiyla, "a peygamberi pedofildir" diyenin ahlaki arasinda dunyalar kadar fark var. bu ahlak islerini de benim gibi ateistlerden dinlemek ne acayip.

    [bu arada su sozlukte yillardir kim "amerikada sunu yap da gorelim" dese yanlis cikiyor. muhtemelen baska yerlerde bu islerin temelden degisik isledigine ikna olmak yerine, sadece hassasiyetlerin farkli oldugunu dusunmek (ona gore de muadil ornekler secmek) daha kolay geliyor. bu yanlisligi gosterince de baskasi, tipki burada oldugu gibi, basliyor "amma amerikan hayranisin" diye. ona laf anlatirken daha cok batiyorsun. boyle sacma bir dongu. en sonunda kestirip atiyorum: hayranim abicim first amendmenta ve halkin en cahil kesiminin bile bunu icsellestirmis olmasina. buyuk basari. hayran olup olmamamin da surada dediklerime bir etkisi yok zaten]
  • mesele hayatını hangi değerler üzerine kurduğuna bağlı. müslüman değilsen bu adamların yaptıkları seni etkilemez. anlayamazsın, hissedemezsin, tahayyül edemezsin. mesela ben kim jong-il'in arkasından neden o kadar ağladılar, bilmiyorum. basın hepsi ayak diyor, korku imparatorluğu diyor ama emin olamıyor insan. anlamaya da çalışmıyorum. bir tanesi yanımda ağlasa teselli etmeye çalışırdım herhalde.

    kısacası, amatör olarak dinle ilgileniyorsan bu gibi durumlarda "auuv neden bu kadar tepki veriyorsunuz. ne var ki bunda" kafasında yaşarsın ve sen beni anlamasan da ben seni anlarım.

    ayrıca konu tabii ki "batıda negzel isa'ya küfrediyorlar hiçbir şey olmuyo" noktasına gelecekti.

    (bkz: dini tartışma düzeyinde south park eşiği)
  • peygamberlerin perdede, gazete sayfasında veya ekranda görünmesini bile hakaret sayan malların bolca bulunduğu yerlerde birileri tarafından kullanılabilecek olsa bile....
    ifade özgürlüğü diye bir kavramdan haberdar olan "insanlar"ın bulunduğu bir ortam için yanlış bir cümledir...

    eğer modern bir ülke iseniz.. bir dinin emir ve yasaklar getirmesine... bunların ülkedeki küçük beyinlileri korkutmasına... korkulacak bir otorite fikrini kitlelerin beyinlerine nakşederek ülkenin yönetim organlarından da korkulmasına izin veremezsiniz...
    bu emir ve yasakları yaymış olan organize din temsilcisine de ister bir takvimin başlangıcı olmuş olsun isterse olmasın saygı duyulmasını bekleyemezsiniz...

    not: buradaki modern ülke tanımı günümüz veya geçmişteki hiçbir ülkeyi kapsamamaktadır...
  • meseleyi oyle norvece liechtensteina falan baglamayin arkadasim. bir toplumun cogunlugu bundan rahatsiz oluyorsa daha da onemlisi bu rahatsizlik onune gecilmesi guc gerginliklere sebep olacaksa veya en azindan gecmisten gelen bir bamteline basiyorsa pekala peygambere veya kutsal herhangi bir seye hakaret etmenin hukuki yaptirimlari olabilir.

    cok ovdugunuz ozgurlukler ulkesi amerikada soyle uluorta fuckin nigger diye haykirin bakalim ne olacak. veya onu gectim israil terorist bir devlettir zaten bu pis yahudiler soykirimi da haketmislerdir falan deyin. ve hep beraber gorelim kirk katira mi verirler kirk satira mi koyarlar.

    meraklisina not: benim acimdan dunyada en cok gormek istemedigim sey gerizekaliliktir, buna her gun organize bir bicimde butun kanallardan maruz kaliyorum. ancak simdiye kadar hicbir vukuatim olmadi. mevzubahis olay da boyle gerizekali olaylarin icinde nokta kadar bir seydir. lafi cok uzatmak failin isine yarar baska da bir halta yaramaz.
  • peygamberler, varlıkları kutsal kitaplar dışında hiçbir kaynakta geçmeyen kişiler olduklarından, teoride yoklardır. dolayısıyla tanım: bilimsel veya hukuksal temellere dayanmayan, sadece kişisel görüş ifade ettiğinden dolayı global manada geçersiz olan ifadedir.

    mesela ben gerçekten çok ciddi bir şekilde dünya'nın bizim göremeyeceğimiz bir yerlerinde kocaman bir çaydanlık olduğuna inansam ve inandığım o çaydanlığa tapıyor olsam? birisi çıkıp "sikerim çaydanlığı" dediğinde beni kin ve düşmanlığa mı teşvik ediyor? etmiyor, çünkü o çaydanlığa, "inanan" kişiden başkası inanmak zorunda değil, varlığını sırf başkaları inanıyor diye kabul etmek zorunda değil. dolayısıyla birisi "sikerim çaydanlığı" dese bile ya başka çaydanlıktan bahsediyor, ya da zaten varlığı sadece bir kesim tarafından kabul edilen, global olarak var olmayan bir şeye küfretmiş oluyor.

    bir "inanmayan"ın çıkıp muhammed'e küfretmesi başlı başına mantıksız zaten. var olmadığına inanıyorsan, niye küfrediyorsun. var olduğuna inanıyorsan, herhangi bir insana küfretmiş gibi olmalısın teknik olarak. mesela geçen gün bir haber okudum, duruşmada ifade verilirken birisi "şeftali" diyor, ifade veren adam tikliymiş, şekilden şekle giriyor, resmen acı çekiyor adam. yani bir adamın tiki var diye şeftaliyi mi yasaklayacağız? biraz gerçekçi olalım.

    bilimsel olarak ispatı olmayan şeyleri toplumu yönlendirmek için mi kullanacağız?
  • her şeyi geçelim, bu yalnızca bir film, kaç dakikalık olduğunu, kimlerin oynadığını, içeriğinin tam olarak ne olduğunu bilmiyorum. anlaşılan sahneleri peygamberlere hakaret içeriyormuş. falan filan.

    benim anlamadığım kocaman bir ülkenin başbakanının (bu ülke laik bir ülke) hakarete tabi olan dinleri ve peygamberleri sahiplenerek filme karşı savunmaya çalışması. böyle bir filmi büyük bir tehdit olarak görmesi ve bunun üzerinden ifade özgürlüğü hakkında konuşması.

    sanıyorum yavaş yavaş filmlerin yasaklandığı iran gibi ülkelere dönüşeceğiz, filmleri tehdit olarak görmeye başlamışız çünkü.

    zamanın ötesinden: beni taşlamanız beni sevindirir.
  • bu vesileyle şu epey eski ve eğlenceli eşitlik de kurulmuş yine. peygambere veya islam'a saygı gösterilmeyen varsayımsal bir durumda, müslümanların da "o zaman" ve haliyle saygı göstermek gibi bir zorunluluğunun kalmayacağı, bu bir kez gerçeklik kazanırsa da müslümanların kendi peygamberlerine saygısızlık yapanı öldürmek hakkını kendilerinde pekala görebileceği açık edilmiş. dayanağı da müslümanların tanrısının buna cevaz vermesi.

    bir islam'ın ne kadar barış dolu olduğundan bahsederken "o zaman sokakta da söylesene bunu, yiyorsa söyle bakalım" diyen, bir de dinine saygı gösterilmediğinden bahsederken meselenin ucunu "o zaman müslümanlar sizi kesince ağlamayacaksınız"a bağlayan, bu ikisini düğüm yapıp muhakeme yeteneğini haiz olana kadar güneşte bırakacaksın. belki bir faydası olur.
  • herhangi bir taraf değilim de takıldığım nokta, neden her zaman önce 'hakaret' masaya yatırılırken bir kere de 'övgü-methiye' konusu tartışılmıyor acaba?
    karşıt görüştesin anladık, adam en ufak bir övgüyle geldi mi sosyal ortamında iş ortamında tavır-mesafe koymasını, kafadan bağnaz-tayyib diye giydirmesini, hiçbir şey yapmasan bilinçaltında etiketlemesini çok güzel biliyorsun. kendi çapında ambargo koyuyorsun bir nevi. e karşındaki adam senden fanatik, doğal olarak senin 1 tepkine o 5 'le cevap verecek, bu sansür olur başka bir şey olur.

    aynı olay diğer saf için de geçerli. neden herhangi bir milli mevzunun bir kez olsun takdir edilmesi değil de tabulaştırılması masaya yatırılıyor her zaman karşı cephede?
    illa önce bok atacaz, aşağılayacaz. bilen bilir bir sandviç metodu vardır..
  • ramazanda oruç tutmayanlara yemek yedirmeme özgürlüğü ve gerekli yerlerde dövme özgürlüğü olur diye devam etmesi gereken haklı cümledir.
hesabın var mı? giriş yap