kıskanmak (film)

• --- spoiler ---
  
  klasik hollywood dönem filmlerinin ötesinde, biraz orson welles tadını dahi verebilecek kadar kameranın müdahil olduğu bir zeki demirkubuz filmi. 1 milyon dolar bütçe ve dönem filmi gibi şeyler duyunca demirkubuz kokmayacak bu film demiştim, lakin buram buram demirkubuz bu film. sanırım sırtını dayadığı klasik damar, ister istemez onu modernizmin içine gömmüş. bu iyi de olmuş aslında. zira açılış sahnesinden de görüleceği üzere, "cumhuriyet türkiyesi" içerisinde bir sınıf meselesidir anlatılan.
  
  bu açıdan, filmin tamamının zonguldak'ta çekilmesi çok hoşuma gitti. zira bizim "küçük burjuva" filmlerimiz ve romanlarımız pek azdır. bu bakımdan mükerrem'de bir madam bovary, halit'te bir charles bovary silüeti görmek sevindirici. filmin tanıtımlarında ve afişlerinde kullanılan "kıskanmak" teması ile bence anlatılan şey farklı bir de. afişte, mükerrem'le seniha arasında bir kıskançlık mevzubahis gibi algılanıyor. lakin asıl kıskançlık, seniha ile halit arasında. öz abisinin yanında "sığıntı" gibi yaşayan seniha, eski fotoğraflara baktığı sahnede bunu açık ediyor.
  
  seniha'nın asıl maksadı, abisinin hayatını mahvetmek; ve mükerrem sadece bir figüran. zeki demirkubuz, seniha'ya "suç ve ceza" okutturarak da (kitapta geçiyor mu bilmiyorum) muazzam bir referans veriyor. bir ara demirkubuz'un "suç ve ceza"yı çekmek istediğini duymuştum. sanırım bu filmde ya onun müjdesini/kara haberini veriyor, ya da bu film işte raskolnikov'un ruh portresinin bir yansımasıdır, mesajıdır.
  
  yalnız sinema dili açısından da ayrıca güzel filmdir. ağır makyaja rağmen yakın çekimlerde mimikler harika verilmiş. ışık ve kasvetli hava oldukça kararında kullanılmış. maden sahneleri, pastoral betimlemeler göze sokulmadan devrin havasını yansıtmış. genç cumhuriyet'in fransız mühendislerin elinde yükselen bir maden ocağındaki hali pür melali politik okumalara kapı aralamış. başta da dediğim gibi küçük burjuva meselesi iyi işlenmiş. bu bakımdan karakterler, özellikle de hizmetçi rolleri iyi beslenmiş. her şeyin başında pişmanlığı betimleyen ateş gösterileri tam yerinde olmuş. evlerin ocaklarla ısınıyor olmasının avantajını çok iyi kullanmış.
  
  ben oldu dedim filme. belki bir kez daha izleyeceğim... o zaman da artık eksiklerini gözlemleyip yazarım belki buraya.
  
  --- spoiler ---