• sultan'a karşı ayaklanma, (bkz: huruç). tüm feodal dönem toplumları gibi islam ve hristiyanlık dinlerince en büyük cürümler cümlesinden kabul edilir, monarkın iradesine ve hükümranlığına baş kaldırmak, bu isyan ve ayaklanma sırasında yapılanlardan çok daha önemli bir cinayet kabul edilir ve failleri basit ölüm cezaları ile kurtulamazlar. elebaşılarını işkenceli saatlerin sonunda çabuk gelmeyen bir ölüm merasimi bekler. (bkz: hapishanenin doğuşu)

    "o halde, celâliği, geniş anlamda, devlete isyan yani bağy veya hurûc ales-sultân diye de isimlendirebiliriz" *
  • milli mücadele esnasında hükümet tarafından anadolu'ya dağıtılan bir fetvadır.milli mücadelenin aleyhinedir.
  • padisaha karsi gelmek manasina gelir. cerkez ethem’in (sonradan 150’lik listeye dahil olmustur) elinde bulundurdugu 3000 kisilik orduyla, akhisar’a karsi yuruyuse gecen takriben 20.000 kisilik yunan kuvvetlerine karsi mukavemet gostermesinden sonra donemin seyhulislami durrizade abdullah tarafindan cikartilmis fetvadir. galip devletlerin ucaklariyla anadolu’nun dort bir yanina atilmistir.
  • galiba en doğru tabir "sultan'a karşı çıkış" olabilir. en son bu tabiri dile getiren padişah ise (bkz: ikinci abdülhamit) olmuştur. (bkz: resneli niyazi) gibi isimler dağa çıkınca eşraf ve bürokrasiden bilgi alır. ilk etapta "bu hareketi huruc alessultan sayarım" şeklinde bir ifade kullanır. ancak ittihatçıları bastırmak için gönderdiği (bkz: şemsi paşa), (bkz: atıf kamçıl) tarafından öldürülünce (bkz: hüseyin hilmi paşa) 'ya "kimdir bu ittihatçılar?" mealinde bir soru sorar. hüseyim hilmi paşa ise "kulunuzdan gayrısı ittihatçıdır" cevabını verir. böylece tam olarak huruç alessultan olarak nitelendiremeden süreç biter ve askıda olan kanun-i esasi tekrar yürürlüğe girer. böylece de (bkz: devr-i abdülhamid) fiilen sona erer. ancak kendisinin hal edilmesi bir süre daha - (bkz: 31 mart vakası) - beklenir.
  • tarık buğra, küçük ağa romanında şöyle der: "halife ordusu adını alan topluluğun geyve boğazına yaptığı saldırış gibi; 'huruç alessultan' fetvası da sonuç vermemişti."
hesabın var mı? giriş yap