o zaman av bitti

• tüm gün hayvan gibi çalışan insanların, kadınlar aracılığıyla sosyal hayatı, kendi benliklerini yeniden tanımalarını anlatan turgut uyar şiiri.
  
  öyle çalıştılar ki bir kadını hak ettiler şuralarda buralarda
  sıcağıyla bir kadını, elleri ayakları doğurganlığıyla tenha
  kadınlar bütün güçlerin vardığı, yeniden bir baktığımız
  dünyaya
  bütün arabaları iten bütün güneşleri getiren ahşap konaklara
  durduğu yerde besleyici, kendine yeten, haydi dedirten hep
  adamlara
  merdivenler güzel oldu, masalar pek uygun, sevgiyle baktılar
  parlayan ışıklara
  nasıl köpüren sabunlarımıza nasıl yerli yerinde aynalara
  
  eksikli penceresiz su içinde adamlar
  tükenik adamlar gecede kente başladılar
  
  güç güç dayanırlardı erkekler, kadınların kendisi olmasa
  yürekler dayanmalar, küçük küçük yumurtalar dökülürdü sokaklara
  ama ona akşam mı demeli öyle, karasız dağsız hele eşkıyalar
  inmemişse yollara
  hani dağdan inmiş herifler biri bıyıklı öbürü daha daha
  korkudan bir türlü doğal anlam katan tıkalı yaşamalara
  göğüslere kulak memelerine lavanta çiçeği kokutmakla
  akşam mı denir ara sokaklarda pis lokantalara
  
  bir otçuk olmayınca çayırdan bir göz seğirtmeyince balıktan
  akşam mı denir yükselen küflü kentli buğuya kalabalıktan
  
  ama bardaklar yıkanır daha
  gazeteler birden eskir yorgun sebzeler sulanır tabaklarda
  adamın biri dalar şarap der öbürü girer o daha
  akşam derler kadınlar erkekler doluşurlar yataklara
  
  yorgunlar tükenmezkalemleri tüketirler kaygılarından
  susarlar yazmazlar kırk odalı evlerde artık akşama
  saygılarından
  
  bunlar kimin kovaladığı sürüler böyle kaçmasız dünyalarda
  dalyanlar dolup dolup boşaldıkça dip sularıyla
  ormanları boşaltan önüne durulmaz telaşla
  en güzel şeye en yakın, birden o kadar uzak dağınık sayfalarda
  kolalı yakalarda dimdik, yağlarda kaygan bütün gün
  kuytularda
  alıp gittikleri sabun bulup döndükleri köpük ne fayda
  düzen içinde ölü, huysuz alıngan düzen dışında
  onlar yalın onlar bir örnek onlar yalnız satırbaşlarında
  kadınlar olmasa güç dayanırlar tuğlalara kâğıtlara
  deniz-gök uyumuna
  kadınları düşünmeyin, durmadan alışverişte onlar
  dayanıklı tanrılarla
  karasız dağsız hiç kimsenin aklına filistin milistin
  düşmeden daha
  akşam derler kadınlar erkekler doluşurlar yataklara
  
  su tükenir güneş bilinir el sevilir
  kaçılır yüzyıllık avcılardan evlere girilir
  
  akşam dediler gökyüzü diyenleri doğruladı
  büyük kapılı evlere koşuştuk
  o yorgun o tükenmez merdivenler saatinde
  neyimiz varsa balıktan değil neyimiz varsa tütünden
  kalabalığı silkeledik üstümüzden geceyi buyurduk
  
  o zaman sis bastı, suları durdurduk, kurtulduk.
  susamlı bitkileri, pencereleri düşündük umutlandık. iyi ki gece vardı. alıp başını gelmiş yılkıları kuytulara sürdük. bütün balıklar ürktüler.
  
  bir yabanlık vardı tüfeklerimizde. kadınlar atlarının üstünde
  şapkalarının alımlı tüylerini ellediler.
  
  dizlerimiz sulardan akıyordu. ama ne atlardı. doru donlarına am kesmesi yeleler. aynı at üstünde hem kaçıyor hem kovalıyorduk kendimizi. vurulan bir karacanın hayvansı sesi duyurdu kendini herkese. irkilmez miydik?
  
  o zaman kadınlar gizliden göğüslerini ellediler. güçlerinden gönendiler. bu yetti onlara. ağ sallandı, balık vurdu. tavşanların ot kesen ön dişleri durdu. kuşlar açıldı. torbalar kana belendi. ormanı bozduk.
  
  sağır kadınlar denize karşı konuştular.
  köşebaşlarında bakışlar kaldı. adamlar kaçıştı heryerlerden.
  
  av bitti. ormanı boşalttılar. gelip dinlendiler.
  uzun parklarda tükenmemiş geyik yoktu bugünlük.
  
  adamların bakmasiyle birden dirildi, güzelleşti, güçlendi kadınların saçları. kadın kadın ısındılar, güvendiler, yörelerine bakıp gülümsediler hatta. kimi “ha evet” dediler. gerektiklerini bilmektendi onların güçleri.
  
  sonradan en güzel unuttukları olacak anları dolduruyorlardı.
  
  sözlerin sözlerin dayanılmaz kösnüsü idi artık bizi buraya
  çekip getiren, konuşmak konuşmak…
  
  avdan ve ateşten…
  ve her şeyden…
• öyle çalıştılar ki bir kadını hak ettiler şuralarda buralarda
  sıcağıyla bir kadını, elleri ayakları doğurganlığıyla tenha
  kadınlar bütün güçlerin vardığı, yeniden bir baktığımız
  dünyaya
  bütün arabaları iten bütün güneşleri getiren ahşap konaklara
  durduğu yerde besleyici, kendine yeten, haydi dedirten hep
  adamlara
  merdivenler güzel oldu, masalar pek uygun, sevgiyle baktılar
  parlayan ışıklara
  nasıl köpüren sabunlarımıza nasıl yerli yerinde aynalara
  
  eksikli penceresiz su içinde adamlar
  tükenik adamlar gecede kente başladılar
  
  güç güç dayanırlardı erkekler, kadınların kendisi olmasa
  yürekler dayanmalar, küçük küçük yumurtalar dökülürdü sokaklara
  ama ona akşam mı demeli öyle, karasız dağsız hele eşkıyalar
  inmemişse yollara
  hani dağdan inmiş herifler biri bıyıklı öbürü daha daha
  korkudan bir türlü doğal anlam katan tıkalı yaşamalara
  göğüslere kulak memelerine lavanta çiçeği kokutmakla
  akşam mı denir ara sokaklarda pis lokantalara
  
  bir otçuk olmayınca çayırdan bir göz seğirtmeyince balıktan
  akşam mı denir yükselen küflü kentli buğuya kalabalıktan
  
  ama bardaklar yıkanır daha
  gazeteler birden eskir yorgun sebzeler sulanır tabaklarda
  adamın biri dalar şarap der öbürü girer o daha
  akşam derler kadınlar erkekler doluşurlar yataklara
  
  yorgunlar tükenmezkalemleri tüketirler kaygılarından
  susarlar yazmazlar kırk odalı evlerde artık akşama
  saygılarından
  
  bunlar kimin kovaladığı sürüler böyle kaçmasız dünyalarda
  dalyanlar dolup dolup boşaldıkça dip sularıyla
  ormanları boşaltan önüne durulmaz telaşla
  en güzel şeye en yakın, birden o kadar uzak dağınık sayfalarda
  kolalı yakalarda dimdik, yağlarda kaygan bütün gün
  kuytularda
  alıp gittikleri sabun bulup döndükleri köpük ne fayda
  düzen içinde ölü, huysuz alıngan düzen dışında
  onlar yalın onlar bir örnek onlar yalnız satırbaşlarında
  kadınlar olmasa güç dayanırlar tuğlalara kâğıtlara
  deniz-gök uyumuna
  kadınları düşünmeyin, durmadan alışverişte onlar
  dayanıklı tanrılarla
  karasız dağsız hiç kimsenin aklına filistin milistin
  düşmeden daha
  akşam derler kadınlar erkekler doluşurlar yataklara
  
  su tükenir güneş bilinir el sevilir
  kaçılır yüzyıllık avcılardan evlere girilir
  
  akşam dediler gökyüzü diyenleri doğruladı
  büyük kapılı evlere koşuştuk
  o yorgun o tükenmez merdivenler saatinde
  neyimiz varsa balıktan değil neyimiz varsa tütünden
  kalabalığı silkeledik üstümüzden geceyi buyurduk
  
  o zaman sis bastı, suları durdurduk, kurtulduk.
  susamlı bitkileri, pencereleri düşündük umutlandık. iyi ki gece vardı. alıp başını gelmiş yılkıları kuytulara sürdük. bütün balıklar ürktüler.
  
  bir yabanlık vardı tüfeklerimizde. kadınlar atlarının üstünde
  şapkalarının alımlı tüylerini ellediler.
  
  dizlerimiz sulardan akıyordu. ama ne atlardı. doru donlarına am kesmesi yeleler. aynı at üstünde hem kaçıyor hem kovalıyorduk kendimizi. vurulan bir karacanın hayvansı sesi duyurdu kendini herkese. irkilmez miydik?
  
  o zaman kadınlar gizliden göğüslerini ellediler. güçlerinden gönendiler. bu yetti onlara. ağ sallandı, balık vurdu. tavşanların ot kesen ön dişleri durdu. kuşlar açıldı. torbalar kana belendi. ormanı bozduk.
  
  sağır kadınlar denize karşı konuştular.
  köşebaşlarında bakışlar kaldı. adamlar kaçıştı heryerlerden.
  av bitti. ormanı boşalttılar. gelip dinlendiler.
  uzun parklarda tükenmemiş geyik yoktu bugünlük.
  
  adamların bakmasiyle birden dirildi, güzelleşti, güçlendi kadınların saçları. kadın kadın ısındılar, güvendiler, yörelerine bakıp gülümsediler hatta. kimi “ha evet” dediler. gerektiklerini bilmektendi onların güçleri.
  
  sonradan en güzel unuttukları olacak anları dolduruyorlardı.
  
  sözlerin sözlerin dayanılmaz kösnüsü idi artık bizi buraya
  çekip getiren, konuşmak konuşmak…
  
  avdan ve ateşten…
  ve her şeyden…
  
  turgut uyar
  (bkz: dünyanın en güzel arabistanı)
• 1960 senesi itibarı ile, edip cansever'e göre, en iyi 10 türkçe şiir'den biridir bu şiir.
• turgut uyar'ın son zamanlarda beni oldukça etkileyen şiiri. sözlükte üzerine yazılmaması beni şaşırttı açıkçası. içime bir çok şey doğuruyor bu şiir ancak şiirin büyüklüğünü değerlendirebilecek takatim yok şimdilik. telefona da sarılmıyorum. belki başka bir zaman.
  
  bu arada bir uyarı: ilk entrideki metinde yazım hataları mevcut. buraya gördüğüm kadarıyla hatasız metninin linkini bırakıyorum. tekrar tekrar okuyalım :)
  
  o zaman av bitti