• bela tarr hakkında 2013 basım tarihli ve columbia university press baskısı bir sinema(cı) eleştirisi kitabı the cinema of bela tarr the circle closes'ı yazmış bulunan, bela tarr'ı meslek yaşamı boyunca iyi izlemiş, onun yurttaşı macar sinema eleştirmeni. kitap türkçe'de bela tarr sineması başlığı çember kapanır alt başlığıyla ekim 2015'te yayınlandı. hayalperest yayınevi hizmeti.

    bir cümlesi: "tarr, insanın çaresizlik durumunu değiştirmesinin olanaksızlığına karşılık genel bir ümitsizlik duygusunu anlatmanın daha da güçlü bir yolunu arıyormuş gibidir."

    başkaları:
    "karakterlerin, karşısında çaresiz olduğu (doğal, toplumsal veya politik) güçlü bir kuvvet değildir. şeylerin ve insan ilişkilerinin, karşısında ilerlemeyi olanaksız kıldığı tanımlanamaz bir "düzen"idir. bu ağ benzeri yapı satantango'da apaçıktır."

    "bu daha önce tarr'ın anlatı sanatının en önemli unsuru dediğim şeydir: gerçeği saklamaksızın yanılsamaya inancı teşvik."

    "sonunda anlarız ki her şey başta zannettiğimiz gibiymiş."

    "oysa tarr biçeminin diyarında ve tarr'ın ahlaki tutumu bakımından bu film (torino atı), en zorunlu içeriğinin minimuma indirilenidir. çekimler tüm tarr filmlerinin en uzunlarıdır. satantango en uzun tarr filmiydi ama onun ortalama çekim süreleri ilk çok uzun çekim tarr filmi karhozat'tan çok uzun değildi. fakat torino atı'ndaki ortalama çekim uzunluğu karhozat'ınkinden iki kat ve ilk tarr filmi aile yuvası'ndakinden sekiz kat uzundur. (...) bu daha çok meteorolojik, insani ve toplumsal felaketin kıyametimsi görüsü, bu olayı izleyerek dünyanın tümden yıkılmasıdır."

    "karakterlere merhamet duyuyorsak bunun nedeni soylu insani niteliklere sahip olmaları değildir, bir atın, adamın ve kadının yaşamlarının kararmak üzere olmasıdır."

    "tarr, günahkarların çilesi hakkında öyküler anlatan modernist sinemacılardandır. bunların bir kısmı bresson ve tarkovski gibi dindarken, bir kısmı da fassbinder ve tarr gibi dindar değildir. hepsinin en dindarı bresson, aynı zamanda en soğuk ve mesafeli yönetmendir. (...) tarkovski yarı dindar bir sinemacıdır; günahkar karakterleri sadece kendi farkındalıklarının bakış açısından günahkardır. (...) fassbinder dindar değildir ancak en duygusal filmler onunkilerdir. (...) fassbinder gibi tarr da dışavurumcudur ve bazen radikal işitsel-görsel duygusal efektlerle yabancılaştırıcı efektleri birbiri ardına kullanır."

    "tarr ne zaman çiftleri ele alsa ilişkileri soğuk, yabancılaşmış, kaba ve saldırgandır demek mümkündür. (...) onlarda aşk, sevecenlik, merhamet, merak ve güven eksiktir. en fazla sevecenlik içeren ilişki bay eszter ile valuska'ninkidir."

    "tarr'a göre dünya adil bir yer değildir, çünkü alt sınıfların dünyası jiyerarşide en üstte olanlarınki kadar zengindir. (...) fakir olma, kimsesiz ve dışlanmış olma tarr için kişisel sorundur; sadece toplumsal bir durum olmaktan çok, her türden durumun sonucu olabilecek ruhsal bir durumdur."

    "ifadesiz oyunculuk ve yarı dinsel diyaloglar: bresson; yavaşlık ve kısmen durağan kompozisyonlar: ozu, bresson ve tarkovski; uzun çekimler: antonioni, jancso ve angelopoulos; özgönderimsel anlatılar: godard; ruhsal olmadan gaddar insan ilişkileri anlatımı: fassbinder."

    (bkz: mehmet ibiş)
hesabın var mı? giriş yap