hesabın var mı? giriş yap

  • tacize uğrayan kadının hissiyatını bir erkeğin anlaması imkansız.
    normalde cevval, hakkını arayan, lafı gediğine koyan biri olarak bilinirim ve doğrudur da. yeri gelir adamın ağzına ederim, hiç çekinmem. gel gör ki taciz anında çok sessiz, çok naçar kalıyorum ben de. bunun sebebi nedir, psikolojik altyapısı nedir bilemiyorum. çok net olarak hissedilen tek şey aşağılanmışlık oluyor. adam seni durduk yere aşağılıyor ve sen karşılığını veremiyorsun. hani biri sana tokat atsa sen de atarsın ödeşirsin. ama tacizciyi nasıl cezalandıracaksın, yaptığı şeyin erkek tarafı için bir karşılığı yok. dövsen sövsen yine yetmez, karşılık gelmez.
    kızcağız belli ki zaten kapalı bir çevrede yaşıyor, korunaklı bir hayatı var. sarsılmış, dengesi bozulmuş. hani dallamanın biri çıkıp da "bir elleme ile de bayılır mıymış insan" filan derse diye söylüyorum, bayılır kardeşim. çok asap bozucu bir şey, tarifi imkansız.

  • yıl 1978 niğde'nin bor ilçesinde lise öğrencisiyim o yıllar. yaz tatilinde kendi dükkanımıza gitmeden önce bir kırtasiyeci kasetçi abimiz vardı. onun gazeteleri motosikletiyle dağıtması için ben onun dükkanını 1-2 saat kadar beklerdim. bir gün benden yaşça büyük bir abimiz dükkana geldi tommiks, teksas, kaptan swing gibi resimli romanlardan üçer tane aldı. bende bu kitapların kim için aldığını sorduğumda " benim çocuklara " alıyorum dedi. bende "bu kitapların çocuklara bir yararı yok şiddete yönlendirir bence sen red kit almalısın hem red kit amerikan toplumuyla kapitalizmle dalga geçer eğlendiricidir " gibisinden bir sürü lüzumsuz laf ettim. adam sinirlendi " sana ne kardeşim, ne kadar bunların parası" dedi aldıklarnın parasını verdi gitti. ertesi gün gene kırtasiyeciye yardım için gittiğimde " aman gelme dün ülkü derneği başkanı dernekte milliyetçi mücadele öğrensinler diye kitap almak istemiş sen dalga geçmişsin red kit önermişsin sana çok kızmışlar aman evine git ortalarda gözükme seni dövecekler" dedi. yirmi gün kadar korku ile evde geçirdim. sonra okullar açılınca bu olayı unuttum bir gün okula giderken ensemden bir yumruk yedim. arkasından karnımdan yediğim yumrukla yere düştüm. bir anda etrafımda neredeyse 20 kişi vardı. tekme tokat öyle bir dayak yedimki gözümü bor devlet hastanesinde açtım. tedavi sırasında sigara içmeye koridoro çıktığımda doktor ve hemşireler başımdan geçeni öğrenmiş elimde sigara gördükleri için adımı red kit koymuşlardı. bu olayda fecaat olan ülkü derneklerinin milliyetçi mücadelenin nasıl olacağını öğretmek için resimli roman kullanmalarıydı.

  • yer: odtu dolmusu-ankara

    minibus soforu : parasini veremeyen uzerini alamayan?
    sanssiz bir hanimefendi (yanindaki solmus amcayi gostererek): sofor bey bu adam parasini vermedi
    ms : o adam benim babam hanfendi
    sbh : ... gak
    yolcular (hep birlikte): ha-ha-ha *

  • simdi bu yabanci kurali bugun aciklandi ya bu konu hakkinda konusmalar soyle olacaktir:

    ertem: tff'nin yeni kuralina gore 14+14 kisi olacaktir. boyle bir kuralin cikmasina yardimci olan cumhurbaskanimiza, basbakanimiza, spor bakanimiza saygilarimizi gonderiyoruz.

    rok: aynen. eski turkiye yoooookkkkkkk artik. bu kohnemis kurallar eski turkiye'de kaldi.

    sinan engin: simdi erto bu yabanci kurali ne oldu tam olarak simdi?

    ertem: 28 kisilik kadroda 14 yabanci olabilecek 11 yabanci ayni anda sahada olacak.

    sinan engin: simdi bu kural. neyse ben ondan bahsetmiyorum bahsettigim baska bir sey benim. turk milli takiminda oynatabiliyor musum bu yabancilari? onemli olan o.

    abdulkerim: 11 yabanci ayni anda oynayabiliyormuymus? ben anlamadim simdi ahmet hocam'a katiliyorum. gerci konusmadi hala ama katiliyorum.

    ahmet cakar: beyler bitti mi?

  • 2018 yılında black panther en iyi film dalında oscar'a aday olduğunda bir çok kişi şaşırmıştı. ondan önce çekilmiş daha iyi çizgi roman uyarlaması filmler hep görmezden gelinmişti. kararın politik bir tarafının olduğu açıktı. büyük ihtimalle black lives matter hareketinin etkisiydi. black panther'ın adaylığı kadar the dark knight'ın aday olmamasının sebebi de politikti.

    uç noktalara varan ahlakçılığıyla batman zaten sağcı bir karakter olarak görünüyor. bu çizgi romanlarda da filmlerde de böyle. devlet kurumlarına güvenmeyip adaleti kendisi sağlar. silah kullanmaya karşı olsa da bu yalnızca çocuklara kötü örnek olmaması için yapılmış bir hareket. tabanca falan kullanmıyor olmasına rağmen adamları zaten haşat ettiğinden arada çok fark olmuyor. batman begins'ten the dark knight rises'a kadar üç filmde de polisin ve hükümetin zayıflığını görüyoruz. bu dönemde amerika'da başta genellikle demokratlar vardı. akademi de zaten yıllardır liberal kesim ağırlıklı insanlardan oluşuyor. hal böyle olunca, devleti ve ona bağlı kurumları bir yana atıp adaleti kendisi sağlayan bir kahramanın olduğu filmin zaten en iyi film dalında kazanması değil, aday bile olması imkansızdı. two-face lakaplı harvey dent'i de unutmayalım. açık biçimde liberal olan bölge savcısı, lakabını yüzünün yarısının yanmasından çok önce almıştı. amerika'nın aydınlık yüzüdür sözde, batman gibi sivil olarak değil, devleti arkasına alarak suçlularla savaşır. mahkemede kendisine silah doğrultan adamı da yumruğuyla halleder. iki yüzlü olmasının sebebi ise batman'i desteklemesidir. güven veren demokrat kimliğinin altında maskeli bir intikamcıyla iş birliği yapan, sinirlendiğinde joker'in adamının ağzına silahı dayayan ve suçlularla savaşı kaybettiğinde çıldırıp onlara katılan biridir.

    joker: yine batman gibi devlet ve kurumlarının zayıflığını gösteren sempatik bir anarşist
    harvey dent: iki yüzlü zayıf bir demokrat
    batman: her türlü fedakarlıkta bulunan kahraman bir sağcı
    işte bu üçgen filmin oscarlarda görmezden gelinmesinin sebebi.

    frank miller'ın the dark knight returns'ü de işte bu yüzden aslına sadık kalınarak sinemaya uyarlanamadı. sağcı kimliğiyle bilinen miller bu romanda batman ve superman'in gölgesinde cumhuriyetçiler ve demokratları savaştırmış, ülkedeki yozlaşmaya dayanamayıp 60 yaşından sonra kostümünü üzerine geçiren batman, amerikan hükümetinin köpeği olan demokrat superman'i ayağının altına almıştı. zack snyder kendi dc filmlerinin çekerken doğal olarak bu hikayeye sadık kalmadı. zaten en başında hollywood'daki en güçlü liberallerden ben affleck'i rol için seçmelerinden bu belliydi. snyder'in filmlerinde affleck'in batman'inin hükümet ile sorunu yok. alien olarak gördüğü, göçmen kimlikli superman'in vereceği zarardan korkuyor ama sonrasında gürültülü bir mücadelenin ardından kanka oluyorlar. göçmen sorununa bakış açıları bu olsa gerek.

    nolan'ın çoğu filmi ana kategorilerde es geçilirken obama'nın seçilisi sonrası kölelikle veya devlet kurumlarının gücüyle ilgili filmler adaylığa boğuldu mesela. aklınıza direk the hurt locker, argo, zero dark thirty, lincoln, 12 years a slave, django unchained falan gelebilir.

  • tam tadında bırakılan eylemdir. metroda da, burada da araya girenler, tadında dayak yemesini sağlamakt hep. demek ki ne kadar duyarlılar. tam tersi olsa, bir akp antipatizanı, akp'liler içerisinde kalsa ve sizin kafanıza sıkacağım diye tehdit etse, muhtemelen hastanelik olur, ya da ölür. gerçek bu.

    helal olsun diyorum.

  • dün gece yine izledim. yine kahkaha krizleri eşliğinde. korona tecritinin yarattığı sinir bozukluğu da yok değil hani. bu filmi bu kadar özel kılan şey üstüne ister istemez yeniden düşündüm. başlıkta film didik didik edilmiş, üzerine ekleyeceğim pek bir şey yok ama bana göre tüm zamanların en iyi komedi filmi olan şu filmde cohen sineması mizahının major ifadesini bulmak zor değil. sinemasal yelpazelerinde suç/ drama- komedi- kara mizah ekseninde bir çeşitlilik olan ve el attıkları her türde neredeyse bir başyapıt veren kardeşlerin sırrı üstüne ister istemez düşündüm. benim için the big lebowski ve barton fink sinema tarihinin magnum opuslarındandır mesela. ama neden?

    dün big lebowskiyi izlerken daha önceki seyir deneyimlerinden farklı olarak filmin iskeletine bakmaya çalıştım dikkatli şekilde. filmin kara film anlatılarına yakınsayan tekinsiz ciddiyetsizliği, türler arasında yaptığı serseri mayın yolculuk onu tamamen bir taklide, pastişe ya da parodiye dönüştürebilecekken tüm bunları doğru, dengeli bir şekilde formüle ettiği örnek yapısıyla poetikasını da değerli kılmayı başarıyor.

    karakter, durum, diyalog triosunu yer yer absürt, yer yer gerçeküstü sayılabilecek bir evrenin içinde sonuna kadar örnek oluşturabilecek bir tutarlılığa sabitlerken olup biten her şeyin nedenselliğini de bir an olsun es geçmiyorlar. bu kadar saçma görünen olaylar silsilesi için de duygusal motivasyonu kolaylıkla dağılabilecek karakter-neden- sonuç ilişkisini, özellikle perde sonlarındaki dorukların devingenliğini bir an olsun gevşetmiyor cohenler. çok karmaşık gibi görünen film yapı içine serpiştirilen her motif açıklayıcı bir hale geliyor ve en önemlisi görevini doğru şekilde yerine getiriyor.

    filmde havaya sıkılmış tek bir boş diyalog yok. diyalogların sürekli bir referans halinde olması, öykü çizgisinin hemen belirmesi ve sürekli genişlemesi, devingen düğümlerin süreklilik içinde aksamadan seyir dikkatini hep hazırda tutması filmi bu kadar özel yapan şeylerin başında.

    mesela iyi filmlerle ilgili onlarca tanımlama vardır. estetik, kuramsal, entelektüel birçok tanımlama yapılabilir kişisel zevk ve beğeni noktasında. ama benim deen çok itibar ettiğim tanımlamalardan biri şudur:

    iyi film süresini hissettirmeyen filmdir.

    the big lebowski 110 dakikalık, oldukça yoğun, yorucu olabilecek yapısını sihirli bir şekilde hiç hissettirmiyor ve seyircisini bu deneyim içinde tutmak için ucuz numarala başvurmuyor. yönetmenlerin sinemasal tevatürleri yorumlarken meydan okumaktan çekinmeyen cesaretleri takdire şayan. fakat burada yine garip bir şekilde mütevazı olmayı başarıyor cohenler. yani böyle bir yapı ve meydan okumayı gösteri ya da şova dönüştürürerek plastikleştirebilecekleri bir hubrise yenik düşmüyorlar. baştan sona kadar ne yaptıklarını çok ama çok iyi biliyorlar.

    cohenler senaryo meselesine çok kafa patladan adamlar. bunu türler arasında gezinirken yarattıkları karakter ve durum özdeşliğinde okumak zor değil zaten. mesela komedilerde çok bilinmeyen ve adına üçlü kural denen bir formül vardır.

    bir ya da, iki hazırlık repliğinden sonra vurucu 3. replik gelir mesela. bir manada dişi replik diyebileceğimiz bir benzerlik bu. filmin eksiksiz mizahını yaratan her sahnede böyle bir diyalog yapısı var.

    mesela ben filmi her izlediğimde yeni bir diyalog keşfediyorum. film bu konuda o kadar zengin bir içerik sunuyor ki izleyiciye, o bombardıman içinde izlerken bazı şeyleri atladığınızı görüp, her izleyişte filmi yeniden keşfediyorsunuz. filmin aleyhine işleyen tek kötü yanı da bir bakıma bu. çünkü bu filmi kaç kere izlersem izleyeyim bazı spesifik ayrıntılarını hemen unutuyorum ben. senede bir kere izlesem bile filmin çoğunu umutmuş oluyorum. aslında filmin aleyhine işliyormuş gibi görünen bu durum aynı zamanda filmi bu kadar değerli kılan şeyin sihrini de açıklıyor. cohen'lerin kurduğu, dur durak bilmeyen, baş döndürücü, bir an olsun ivme kaybetmeyen,tansiyonu yüksek dramatik yapı örnek bir modele dönüşüyor.

    filmde çok yoğun, devingen bir komedi mekaniği var. bindirme - anımsatma - üçlü kural - yanlış anlama - tekrarlama - geciktirme - ironi gibi. tüm bunlarla kurulan komedi skalasının genişliği ve en önemlisi formül edişteki kusursuzluk bu filmi tüm komedi filmleri arasında zirveye koyuyor zaten. açıkçası bu filmin her açıdan kusursuz sayılabilecek, oldukça detaylı, incelikli işçiliğine yaklaşabilecek bir film çekilebileceğini düşünmüyorum bir daha.

    oyunculuklara uzun bir parantez açmak gerek ama zaten bunlarda binlerce kez tekrarlanmış şeyler. elbette dud ve walter lolomatif gibi görünürken, kaç saniyeliğine olursa olsun sahneye giren herkes iz bırakıyor. hele ki eşssiz john turturro kompozisyonu jesus...

    başka bir filmde kartonlaşmaya, tip seviyesinde kalmaya mahkum olabilecek her rol karaktere dönüşüyor. filmde kaç dakika göründüklerinin hiçbir önemi yok. ama onları bu denli önemli yapan şey ana karakterin yolculuğuna eşlik ederken, kendi özerkliklerin yaratacak donelere sahip olmaları. sadece bir eşlikçi, yancı olarak kalmıyor karakterler. geçen gün after life'da yazmıştım mesela. garvis diziye koyduğu tüm karton karakterleri kendi karakterine kurban ediyor, onca varlıklarına rağmen. ama cohenler öyle bir senaryo mühendisiliği yapıyor ki akılda kalıcı karakterlerin süre gözetmeksizin nasıl yaratılabileceği hususunda bedava ders veriyorlar.

    neyse, övmeler doyadık ama ben filmi dün gece izledikten hemen sonra bir daha izleme isteği duydum sıcağı sıcağına. bun bana hiçbir film yapmaz. mesela şu nihilist motifiyle kurulan komediden tek başına film çıkar. buralara yazılmıştır kesin ama dün filmin finalinde cereyan eden otopark sahnesindeki diyaloglar gözümden yaşlar getirdi. cohenler cidden kendileri ve evrensel sinema için aşılmaz bir çıta olarak (bir bakıma lanet) çekmişler bu filmi.

    -bunlar nazi mi walter?
    - hayır, nihillistler donny. korkacak bir şey yok.

    bu akla şapka çıkarıp, önlerinde secde ediyorum.

    şu kapatılma günlerinizi biraz olsun normalleştirmek için oturup izlemenizi öneririm the big lebowski'yi. katmerlerli sinir bozukluğunuzun gazını alacak, hatta ondan faydalanarak sizi tatlı bir krize sokabilecek komedi dozunu es geçmeyin.

  • turkiye'nin en yakisikli aktoruydu belki de yillarca. kendi deyimiyle 'derdi ve kavgasi olan' filmlerde yer almak istedi. bu yuzden ertem egilmez'e rest cekip arzu filmden ayrildi. bir daha is bulamamayi goze alarak. 80 darbesi sonrasi hapishanede iskence gordu.

    haksizliga karsi kavgasi hic bitmedi onun. iki gram tipiyle paraya para demeyen aktor bozmasi tiplerin oldugu alemde, o hic kendini bozmadi, adam gibi yasadi. susanlardan, isime zarar gelmesin diyenlerden olmadi hic. haberi alinca abimi kaybetmis gibi oldum sanki. seninle ayni topraklarda nefes almak onurdu tarik akan.

  • kendisine yetemezken karşısındakine bir şey vaat edemeyeceğini biliyordur.

    uğraşacak dermanı kalmamıştır, kim bilir. söyleyecek binlerce cümlesi varken susmuştur yaralarını hatırladıkça.

    kim bilir.