• yaklaşık 170 yıl kadar önce sultan abdulmecid döneminde bozko adlı bir italyanın kalabalık ekibiyle birlikte istanbul'a geldiğini elimizdeki belgelerden anlıyoruz. bozko ve ekibi pera'da bugünkü galatasaray lisesi'nin karşısında yapılan bir tiyatroda opera temsilleri vermiştir. topluluğun verdiği temsillerden birinin türkçeye çevrilip basıldığını ve pera'daki kitapçığın dubois'nın dükkanında altışar kuruşa satıldığını biliyoruz. yine eldeki gazete haberlerinden istanbul'da rossini'nin seville berberi, verdi'nin othello, bellini'nin norma, donizetti'nin lukres borgia isimli operalarının oynandığını öğreniyoruz. suriyeli bir katolik olan michael naum'un inşa ettirdiği opera binasında çeşitli temsillerin verildiğini yine eldeki belgelerden anlamaktayız. 1844 yılında tiyatroculuğa başlamış olan naum, italya'dan getirttiği opera topluluğuna ilk olarak donizetti'nin lukres borgia operasını oynatmıştır. 1845 ocağında ise rossini'nin seville berberi operası sahnelenmiştir. naum müşteri çekmek için iki yol denemiştir. bunlardan ilki müslüman istanbul halkına opera zevkini yayabilmek için o zamanlar hafta tatili olan cuma günleri gündüz temsilleri vermek olmuştur. ikinci girişimi ise sergilenen oyunların türkçe metinlerinin basılıp izleyicilere dağıtılmasıdır. ancak 1846 yılında çıkan büyük beyoğlu yangınında naum tiyatrosu tümüyle yanmıştır. michael naum yanan binanın yerine yenisini yaptırmak için yabancı devlet temsilciliklerinden ve osmanlı hükümetinden yardım sağlamış ve yanan binanın yerine yenisini inşşa ettirmiştir. yeni bina 4 ekim 1848 günü macbeth operası ile perdesini açmıştır. pera'da 25 yıl boyunca opera zevkini yayan naum tiyatrosu 5 haziran 1879 günü tekrar yanmış ve yeniden inşa edilmemiştir.

    bundan başka çok kısa olarak hekimbaşı ismail paşa'nın kızı leyla hanım'ın 1921 yılında vakit gazetesinden yayınlanan hatıralarından söz etmek gerekir. bu hatıralara göre sultan abdulhamid döneminde sadece kadınlardan oluşan bir orkestra 80 kişilik kadrosuyla harem bandosu adı altında saray da görev yapmışlardır. leyla saz'ın anılarında sultan vahidettin'nin doğumunda mabeyn-i hümayun bando takımının bahçede, harem bandosunun ise bahçe kapısında bir paravan perdesinde çeşitli eserler seslendirdiklerini biliyoruz. ayrıca sarayda oluşturulan küçük gruplara bale eğitimi verildiğini ve bale temsilleri sergilendiğini leyla saz'dan öğrenmekteyiz.

    kaynak: ders notlarından derlemedir.
hesabın var mı? giriş yap