pride and prejudice

• 2005 yapimi olan joe wright'in yonettigi pride and prejudice'ta; replik, tavir ve plot ogeleri kitaptan hemen hemen birebir olarak alinip filme yerlestirilmis. onun haricindeki karakter derinligi ve islenisi, filme birebir olarak yansitilmamis. hatta cesurca olarak tabir edebilecegimiz bazi degisikliklere bile gidilmis. mr. bennet ve lady catherine' in filmdeki yansimalari buna ornek olarak gosterilinebilinir. fakat bu filmin cekilmesindeki amacin mot-a-mot kitabi yorumlamak oldugunu zannetmiyorum. zira bu kitap daha once cesitli platformlara uyarlanmamis, el degmemis olarak niteleyebilecegimiz bir kitap degil. bir ilk olmadigindan dolayi her sekilde kendisinden onceki yapitlarla karsilastirilip buna gore elestirilecektir. kaldi ki bu karsilastirma onune isitilip isitilip tekrar verilen yemegi defalarca tatmak zorunda birakilan seyircinin en dogal hakkidir.
  fakat bu film jane austen'in kitabini yad edip, ne kadar guzel oldugunu hatirlatmak icin cekilmemistir. [based on the novel "pride and prejudice" by jane austen] ibaresini gordugumuz an kitabin sadece bir baz olarak alindigini hatirlamamiz gerekir. bunu ayni sekilde okuyup begendigimiz her kitabin sinema uyarlamasini izlerken gozonunde bulundurmak gerekir. ayni zamanda sadece sanat icin degil, kaldi ki ortalama bir filmin cekilis surecinde "sanat" kavraminin da kac kere dusunulup, takip edildigi de tartisilir, belirli bir seviyenin ustunde gelir elde etmek icin cekilmistir. seyirciyi gercekten romantizmin cok saglam islendigi zamaninin otesinde bir feminen bakis acisi yansitan bir kitap refereransi ve gorsel tatmin vaadiyle sinemalara cekmektedir. ki bu vaad edilenler her sekilde yerine getirilmistir. oyunculardan hic birinde kusur gormemekle beraber kelimleri az ve etkisini en ust duzeyde tutarak kullanip bu sekilde yeglerken gozleriyle her daim paragraf halinde cumle kuran mr darcy'yi kanimca harika canlandirmis olan bir matthew macfayden gormek de mumkun. ayrica cekimlerdeki bazi yorumlamalar gayet kayda degerdi.
  
  --- spoiler ---
  ozellikle mr darcy ile lizzienin dansederlerken salonda bir tek kendileri kalmis gibi hissetmeleri, bingleyler ve darcynin netherlanddeki evlerinden arabayla ayrilirlarken kameranin bu uclunun icinde bulundugu arabadan evin icerisine yonelmesiyle, hizmetkarlarin esyalarin uzerlerine ortu ortmek suretiyle evi "kapatmalarinin" yansitilmasi cok basarili idi.
  --- spoiler ---
  
  sulu zirtlak duygu sellerinin yasandigi, klise romantizmden hazetmeyen bir insan iseniz; tum bunlari aklinizin bir kosesinde bulundurarak, guzel zaman gecirmek adina bu filmi, tercihen sevdiginiz bir insanla, gidip gorun.
  
  --- spoiler ---
  
  --- spoiler ---
  [kitaptan farkli olarak filmdeki danalarin bilimum kuyruklarini koparan replikler]
  
  bilenler icin baslangic 1:
  mr. darcy: miss elizabeth. i have struggled in vain and i can bear it no longer. these past months have been a torment. i came to rosings with the single object of seeing you... i had to see you. i have fought against my better judgment, my family's expectations, the inferiority of your birth by rank and circumstance. all these things i am willing to put aside and ask you to end my agony.
  elizabeth bennet: i don't understand.
  mr. darcy: i love you.
  
  baslangic 2:
  mr. darcy: so this is your opinion of me? thank you for explaining to fully. perhaps these offences might have be overlooked had not your pride-
  elizabeth bennet: my pride?
  mr. darcy: -been hurt by my honesty in admitting scruples about our relationship. did you expect me to rejoice in the inferiority of your circumstances?
  elizabeth bennet: and those are the words of a gentleman. from the first moment i met you, your arrogance and conceit, your selfish disdain for the feelings of others made me realize that you were the last man in the world i could ever be prevailed upon to marry.
  mr. darcy: forgive me.
  
  ve son:
  mr. darcy: you must know... surely, you must know it was all for you. you are too generous to trifle with me. i believe you spoke with my aunt last night, and it has taught me to hope as i'd scarcely allowed myself before. if your feelings are still what they were last april, tell me so at once. my affections and wishes have not changed, but one word from you will silence me forever. if, however, your feelings have changed, i will have to tell you: you have bewitched me, body and soul, and i love... i love... i love you. i never wish to be parted from you from this day on.
  --- spoiler ---
  --- spoiler ---