bi gan

• bi gan diye bir yönetmenin varlığından çok kısa süre önce, ilk filmi kaili blues’u izlediğimde haberdar oldum. kısa özetinde trende geçen bir yolculuk filmi olduğu belirtiliyordu, çok daha fazlası olduğunu anlayabilmek için filmi izlemek, hatta birden çok izlemek gerekiyordu. daha sonra long day's journey ınto the night geldi. bu daha otuzuna varmamış genç çinli yönetmen çektiği iki filmde de gizemini kolay ele vermeyen, zaman ve mekan içinde serbestçe salınan, geçmiş acılarını unutamayan, hala fırsat buldukça onları deşen, geleceklerini de yazgıcı bir anlayışla biraz rastlantı ve akışa bırakan karakterleri anlatıyor. tıpkı karakterlerin yaşamları gibi onları saptayan kameralar da salınıyor. kaili blues’a göre long days’s journey ınto the night’ta biraz daha denetimli bir kamera anlayışı var ama yine zamanlar arası geçişleri izleyebilmek için filmin içine tümüyle girmek gerekiyor. giremeseniz de sorun yok aslında, çünkü bi gan bir kez izlemenin yetmeyeceği, tıpkı klasik edebiyat yapıtları gibi her okumada yeni ve farklı tatlar veren bir sinema yapıyor. işin güzelliği de bu.
  
  bundan sonra ne çekecek diye beklenen sinemacıların sayısının artması da ayrı bir mutluluk kaynağı.
• sineması 'zamansızlık-zamandışılık' , 'düş-rüya' ile 'dairesellik' kavramlarıyla tanımlanabilecek (bkz: kaili blues) ve (bkz: long day's journey ınto the night) filmlerinin yönetmeni, otuzunda bir çinli. filmleri belirli bir çizgide ilerlemez. her iki filminde de iç içe girmiş bir evrenin içerisinde olduğumuzu hissettiren sahneler vardır. kahraman bir mekana girer ve o andan itibaren her şey bir ve aynı olur. döngüsellik başlar. başlangıç ve son bir ve aynıdır. tıpkı bir düşün içerisindeymişçesine mekan-zaman eğilir, bükülür. eşyanının hükmü geçmez. sadece izlerken bir yerden bir başka yere doğru salındığınızı hissedersiniz. dün, bugün ve yarın bir noktadadır. oraya ulaşır, ondan sonra yönetmenin oluşturmaya çalıştırdığı sinema evreninde süzülürsünüz…
  
  henüz otuzunda bir uzakdoğulunun, sinemasını rafine hale getirebilmiş olması hakikaten ümit verici.
• kariyeri nuri bilge ceylan'ın kariyeriyle benzer gelişmektedir. nbc'den 30 yıl sonra dünyaya gelmiştir. bu ikisininin yaptıkları gözlenip incelenirse ilginç bağlantılar ve sonuçlar bulunabilir gibi geliyor bana...