pocatek romanu

• jaroslav vesin'in bir tablosu, gabriela preissova'nın bir kısa öyküsü ve leos janacek'in bir operası. bendeniz operadan dahil oldum serüvene tahmin edilebileceği gibi. huyum kurusun, dinlediğim şeylere bazen büyüteçle yaklaşırım. bu operayı da eşeledikçe, enfes bir hikâye çıktı. buyrunuz...
  her şey genç bir ressam olan vesin'in sanat eğitimi aldığı münih'ten dönmesi ile başlar. vesin bir tablo yapar. brno'da pek bir meşhur olur bu tablo. sayısız reprodüksiyonu yapılır. taşralı bir kızın, kuvvetle muhtemel soylu beyefendiler tarafından dikizlenmesini çizmiştir vesin. bu resim o kadar etkileyicidir ki ağına başkalarını da düşürecektir.
  jenufa'dan da tanığımız preissova, hemen aynı adlı kısa öyküsünü kaleme alır. janacek ki bu tablonun reprodüksiyonlarından birini çoktan satın almıştır. biraz bunun da etkisi ile preissova'nın hikâyesinden yola çıkarak bir opera bestelemeye karar verir. hikâye basittir. fakir kız, zengin ve soylu delikanlı. evet bu ikili arasında anlık bir elektrik yaşanır lakin devamı gelmez. zaten eserin anlaşılabilir tercümesi de "bir romansın başlangıcı"dır.
  janacek'in özellikle moravia kültürüne yoğunlaştığı sıralarda, bu hikâye ona ilginç gelir. içerdiği motifleri müziğe taşımak ister. lakin başta bir librettist bulamaz. yerel bir iki tipin peşine düşer. pek de kabiliyetli olmayan jaroslav tichy'de karar kılar. eserinden pek emindir lakin prag'ta sahneletemez bir türlü. iki şeften olumsuz yanıt almıştır. çekler, bu moravia ve slovak halk şarkılarının sahnelenmesine hazır değildir adeta. eserin prömiyeri brno'da gerçekleştirilir. tek perdelik bu operada, bir baronla köylü bir kızın yaşadıkları sihirli bir an işlenir. kızımızın sevdiceği bir çiftçidir. kız, hemen soylu adama vurulur. sevdiceği ile arasında gerginlikler yaşanır. sonrasında ise baron bir kontese, kızımız sevdiceğine kavuşur, perde iner...