dinsiz ilim kör ilimsiz din topaldır

• aynştayn'ın kitaplık çapındaki ve derununa kainatın işleyişinin en sağlıklı halini dercetmiş meşhur sözü.
  
  zira, dini bypass ederek yola çıkan bir ilim, derinliklerine nüfuz edemediği, gizemli ve kainatın sıkıştırılmış bir numunesi olan kalbi; deneysel çalışmalarında kesip biçebileceği, ölçüp tartabileceği evsafa büründürememeye ve çoğu kez, adına 'gizem' diyerek geçiştirdiği olayların meşhergahı olarak görmeye mahkumdur.
  
  tam da bu noktada önümüze 'gören kalp midir, yoksa göz müdür' sorusu çıkar ki, bu soruya verilebilecek en tatminkâr cevap, literatüre çok hoş bir tarzda 'kalp gözü=basiret' diye geçen tabir olacaktır. ve fakat, görme yeteneğini gözüyle sınırlayan ve kalbini görmemeye kodlamış bilim, yollarda takılmaya mahkum olmakla kalmayıp, düşe kalka yürümeyi ''yol-erkan bilir'' bir yürüme olarak görür hale de gelmiştir.
  
  dinsiz ilimin, kaybettiği ve yalan yanlış yürüdüğü yolda hedefine asla varamayacağı açıkken, acaba ilimsiz din bu yolda ne kadar iddialı olabilir?
  
  gözü sadece manayı gören, yaşadığı dünyanın gerçekliklerinden bîhaber, nelerin ve kimlerin dünyayı nasıl döndürdüğü sorusundan ve cevabından kaçan, zamanı ve alışkanlıkları yırtıp atarak nev'i şahsına münhasır 'teknoloji devrimi'nin muharriki olmuş bilim gerçeğine bigane kalan ve her eserine sonsuz ilminin nişanesini koyarak ilmindeki ihtişam ile tanınmak isteyen sahibine karşı en azim 'kendini ve sahibini bilmezlik' tavrını sergileyen 'ilimsiz din' ise, dünyevi mağlubiyeti peşinen kabul edip, bacaklarını kendi elleriyle kırarak felç etmek suretiyle, kendisini, hedefine vardırabilecek araçtan mahrum bırakmıştır.
  
  velhasıl, teknik olarak, eksiksiz, gediksiz ve kusursuz sonuç açısından, azığına ilmi almamış din ile manayı ve maddi sınırlar içerisine girmeyen gerçeklikleri görmemeye teşne ilmin hiç bir farkı yoktur denilebilir.
• doğrusu "dinsiz bilim topal, bilimsiz din kördür." olan sözdür.
  orijinali: "science without religion is lame, religion without science is blind."
• einstein böyle bir şey söylemiş olamaz diyerek en.wikipedia da, ekşi sözlükte arattığım sözdür.