iş arama izni

• kısaca belirtmek gerekirse:
  
  işveren işçisine onu işten çıkaracağını ihbar etmiş ya da işçi işverene işten ayrılacağını bildirmişse, bildirimi yapan kişi karşı tarafa belli bir süre verir. ihbar süresi denilen bu süre işçinin ne kadar süredir çalıştığına göre değişir ve iş kanununun 17. maddesinde bu süreler düzenlenmiştir. işte bu ihbar süresi içinde işçinin iş görüşmesi, vs. yollarla yeni bir iş bulması amacıyla kendisine her iş günü içerisinde en az 2 saat iş arama izni verilmiştir. bu izni her gün kullanabileceği gibi işten ayrılacağı günden önceki günlere denk getirerek toplu olarak da kullanabilir, ancak toplu kullanacaksa bunu işverene önceden haber vermekle yükümlüdür (iş kanunu – madde 27).
  
  örneğin işçi bir iş yerinde 2 yıldır çalışıyor. 17. maddeye göre 1,5 - 3 yıl arası bir iş yerinde çalışan işçi için ihbar süresi 6 haftadır. bu durumda bugün, yani 02/01/2012 tarihinde işverenine bir yazı yazarak 6 hafta sonra iş ilişkisinin sona ereceğini, bu sebeple 13/02/2012’de iş sözleşmesini feshedeceğini bildiriyor, işveren de yazıyı bugün tebliğ alıyor. bu durumda önce 13/02/2012 tarihine kadar kaç iş günü olduğunu bulacak, sonra bunu ikiyle çarparak toplam iş arama iznini hesaplayacak. 13/02 tarihine kadar 30 iş günü olduğuna göre toplam 60 saat iş arama izni var. günde 9 saat çalışıyorsa 60’ı 9’a bölecek ve 6 gün + 6 saat toplu iş arama izni olduğunu bulacak. bu durumda 03/02/2012 günü işten 6 saat erken ayrılarak iş ilişkisine son verecek, ancak maaşını 13/02/2012 tarihinde ayrılmış gibi alacak.
  
  ek bilgi:
  
  işverenin iş arama izni verme yükümlülüğünü azaltan ya da tamamen ortadan kaldıran sözleşme hükümleri geçersizdir, yani iş sözleşmesinde işçinin bu hakkının bulunmadığını belirten bir hüküm dikkate alınmaz, işçi bu izni gene de kullanır. ayrıca işçi ihbar süresinde yeni bir iş bulmuş olsa dahi bu hakkını kullanmaya devam edebilir, çünkü bu izni değerlendirerek daha iyi bir iş bulabilir.
  
  iş arama izni kısmi süreli ya da çağrı usulü çalışan işçilere de tanınır.
  
  iş arama izni günde en az 2 saattir, bu süre iş sözleşmesiyle artırılabilir. aynı şekilde, kanunda belirtilen ihbar süreleri de sözleşmeyle artırılabileceğinden dolayı toplu iş arama izni de artırılmış olan ihbar süresi içindeki iş günleri hesap edilerek bulunur.
  işveren iş arama süresi içinde işçiyi çalıştırırsa, bu süreye ilişkin ücretini işçiye %100 zamlı öder.
  
  son olarak, iş arama izni işverenin vereceği bir izin olduğundan dolayı günlük kullanılacaksa bunun ne zaman kullanılacağını işveren belirler. çünkü ihbar süresi içinde işçinin iş görme borcu aynen devam eder. ancak işçi yukarıda belirtildiği şekilde bu izni toplu kullanmak isterse işveren bunu kabul etmek zorundadır.
  
  edit: örnekte belirttiğim gibi bu izin işçinin işinden kendi isteğiyle ayrılması halinde de (istifa) sahip olduğu bir hak.
  
  kaynak: yargıtay 9 hd. 2007/21628 e., 2008/13684 k.