linux

• fizikçiler arasında yaygın olarak kullanılır. çoğu fizikçi veri analizlerini linux'de yapar.
  
  cern için geliştirilmiş slc(scientific linux) adı altında redhat tabanlı bir dağıtımı bile vardır.
  
  edit: linux'te diyince garip olmuş, sanki açıp shell scriptiyle analiz yapıyorlar. linux kullanarak c, c++, python 'da yapar desek daha doğru.
• bir zamanlar buraya myspace ve facebook karsilastirmasi ile ilgili birseyler yazmistim da neler neler denmisti... biraz olsun aciklamak isterim.
  
  myspace'de durum nedir bilemiyorum, neyi nasil yaparlar fikrim yok. [tek bildigim myspace'de calisan bir muhendisin anlattigi kadariyla, microsoft teknolojileri kullandiklari ve bu yuzden de ozellikle de database katmaninda surekli sekilde sorun yasadiklari] kullanici davranislarini takip edip, kurum icinde yer alan diger bilesenlerden [sunucu istatistikleri, network istatistikleri, uygulamalardan gelen loglar..vs.. vs.. ] toplanan metriclerle karsilastirip buna gore gercek zamanli analizler yapiyorlar mi? bilemiyorum. lakin facebook'u biliyorum, yapiyorlar.
  
  onbinlerce sunucudan, network cihazindan, facebook uygulamasinin alt birimlerinden saniyeler olcegindeki bir frekansta toplanan yuzlerce metric bir veritabaninda toplaniyor ve silinmeden saklaniyor daha sonra her bir bilesenin, digeri ile iliskisine yonelik grafikler, raporlar, alertler olusturulabiliyor. yani kullanicilarin facebook anasayfasindaki bir linke tiklama sayisi ile ornegin memcache layerlarinin birinin calistigi, x datacenter'indaki 100 sunucunun cpu kullanimi arasindaki iliski istatistiksel olarak aciklanabiliyor, bu imkan mevcut. ne ise yariyor diyeceksiniz? cok ise yariyor. sre grubunun, sitenin herhangi bir kosesinde herhangi bir sekilde ters giden [gucte dalgalanma] herhangi bir unsuru aninda yakalamasini saglamaktan, data grubunun ara sira acikladigi istatistikleri olusturmasina, sirket stratejisi belirlemeden, site dizayni icin yol gosterici olmaya onlarca uygulama alani var.
  
  hah.. peki bunlari niye yazdim? acikcasi myspace'in bu anlatilanlarin cogunu ayni etkinlikte veya hicbir sekilde yap(a)madigini dusunuyorum, bunun orta ve uzun vadede sonuclarini hep beraber gorduk. "havlu atmak".
  
  peki neden yapamasin ki? yapamiyor, cunku microsoft urunleri kullaniyor evet. esdeger bir operasyonun maliyeti microsoft urunleri ve teknolojileri kat kat kat fazla, attiginiz tas urkuttugunuz kurbagaya degmez. bugun oturup zynga'da benzer bir yapida, sadece sunucu istatistiklerinin [ki onbinin katlari ile ifade edilmesine ragmen, facebook sunucu sayisinin yaninda zynga sunucu sayisi hikaye..] topladigi datayi hesapladik. bakin sadece sunuculardan gelen data bu ve tum sunucular dahil bile degil. database'e yazilan row sayisi saatte 1.8 milyardan biraz fazla. gunde ~45 milyar row'dan bahsediyorum, sektorun icindekiler bunun ne anlama geldigini bilecekler.
  
  bu yapiyi open source teknolojilerle kurmaniz icin gereken sey, sunucu giderinden ibaret. gereken tum bilesenlerin ve isletim sisteminin lisans ucreti toplam 0$. ayni yapiyi microsoft teknolojileri ile kurmanin maliyetini bir dusunun, neden myspace ve facebook dendiginde aklima "pesin satan" "veresiye satan" karikaturu geldigini anlayabilirsiniz.
• insan linux diye nick seçerse birayı da unutur patatesi de dediğim badimdir. nick altı yazıyoruz ama onu bile görmüyor dediğim güzel dosttur.
• "there is no system but gnu, and linux is one of its kernels." -st. ignucius
• kurumsal anlamda ba$a cikamayip windows'a donenler de cok.
  
  alman yabancilar dairesi 2001'de oncu bir hareket ba$latmi$ ve burolarinda windows'u iptal edip komple linux'a ta$inmi$ti. 2005'te geci$ tamamlanmi$, i$ler yuruyor gibi gorundugu icin de bugunlere linux yatirimlari arttirilarak gelinmi$.
  
  2011 itibariyle bu kararlarindan vazgecip tekrar windows'a donuyorlar. neden olarak yeni cikan donanimlara surekli driver yazmak zorunda kalmalari (printer falan) buro memurlarinin uygulamalari yetersiz ve kullanici dostu olmaktan uzak bulmasi, egitim masraflari, yazilimlarin birbirleriyle olan entegrasyonu (bkz: interoperability) konusunda artan $ikayetler gosteriliyor.
  
  http://www.h-online.com/…oreign-office-1191122.html
• hakkında pek bir fikrim olmamasına rağmen sırf pengueni nedeniyle sempati duyduğum işletim sistemi.
• bilgisayardan anlayan son kullanıcı olarak söyleyeyim, bilgisayar başında işiniz varsa, linux kurarsanız linux'la, windows 7 kurarsanız işinizle uğraşırsınız.
  
  istisnalar:
  
  1- son kullanıcının data girdiği bir terminal fonksiyonu olan türde bilgisayarda linux'un bedava olması hatta bakım maliyeti bile avantaj sağlayabilir.
  2- kullanıcının yazılım geliştirici, network uzmanı vs. olduğu durumda linux daha esnek ve teknik açıdan üstün olabilir. linuxla uğraşmak işinin parçası ve gereği olabilir.
• çok yakında bsd lisansı ile dağıtılmaya başlanacak işletim sistemi çekirdeği.
  
  http://www.itwire.com/…e-released-under-bsd-licence
• unix mi, değil mi sorusunun merkeze alındığı tartışmalarda sanırım yanıt linux'un özgür bir unix sürümü olmasıdır. daha doğrusu linus torvalds bu sistemi tannenbaum'un (sanırım) istediği işletim sistemi lisansına tam bir türk gibi:
  
  - ne para vercem lan! kendim yazarım!
  
  diyerek para verme konusundaki isteksizliği ile yazmıştır. yani linux unix benzeri ama tamamiyle özgür yazılımdan oluşan ve lisans ücreti istemeyen bir unix'tir. unix benzeri diyoruz zira unix at&t'nin telif haklı bir markasıdır.
  
  edit:
  uyarısı için st google'a teşekkürler.
• linux bir unix değildir. unix, eski bir işletim sistemidir. linux, bsd, gnu/hurd gibi kerneller unix-compatible'dır, yani unix benzeri işletim sistemleridir, unix'e benzerler, unix gibidirler ama unix değildirler. gnu'nun açılımı olan gnu's not unix buna binaendir. "ama zaman içinde unix kavramı değişmiş, kendine benzer işletim sistemlerinin tümünü kapsayan bir işletim sistemleri ailesini tanımlar hale gelmiştir," de diyebiliriz kısmen de olsa. ama gnu ismindeki unix, bu işletim sistemleri ailesine bir atıf değildir.