*

  • ankara’nin en eski ama gunumuzde pek de sevgiyle anilmayan semti olan ulus’ta bulundugu icin, pek cok ankarali’nin hayati boyunca bir kez bile gormedigi tarihi hamam. ulus meydani’na cok yakindir. m.s. 3. yy’a tarihlenmektedir. saglik tanrisi asklepion icin, roma imparatoru (bkz: roma imparatorlari) caracalla tarafindan yaptirilmistir. tipik roma hamami mimarisini sergiler. sicaklik kismi, yuvarlak formlu tuglalar arasinda dolasan sicak su ile isitilmaktaymis -ki buradaki tuglalar gunumuze nerdeyse sapasaglam ulasmistir. beden egitimi alani olan giris bolumunde halihazirda, kazilarda ele gecen sutun basliklari, heykeller, cesitli yazili taslar ve diger ayaga kaldirilmamis buluntular sergilenmektedir. kirk yilda bir ya bir turist, ya merakli gezgin, ve elbette arkeoloji ve sanat tarihi ogrencilerinin ziyaret ettikleri roma hamami’nin gisesinde, bilgi vermeye ac bir amca vardir ve sicak gunlerde giristeki cardak, colde vaha hissi vermektedir.
  • lise hayatım boyunca sadece bir kez yaptığım okul asma olayında gittiğimiz yerdir, ankaranın ortasında başka bir dünyadır özellikle lise çağındaki bir çocuk için.
  • 10 yil* boyunca gunde iki defa onunden gectigim, ancak bir kere olsun icine girip bakmadigim mekan. insan elinin altindaki seyin degerini bilmiyor hakkaten.

    edit: sonunda gittim, çok bir olayı yokmuş.
  • ankara'da ulus semtinde bulunan, iii. yüzyılda septimius severus'un oğlu roma imparatoru caracalla (212-217) tarafından sağlık tanrısı asklepios adına yapılmış olan roma dönemi eseri.

    "ulus meydanından yıldırım beyazit meydanına uzanan çankırı caddesi üzerinde, ulus'tan itibaren yaklaşık 400 m. uzaklıkta, yolun batısında, caddeden 2.5 metre kadar yükseklikte yer alan roma hamamı, iii. yüzyılda septimius severus'un oğlu roma imparatoru caracalla (212-217) tarafından sağlık tanrısı asklepion adına yapılmıştır.

    bugün roma hamamı olarak adlandırılan bu platformun bir höyük olduğu, en üstte roma çağı (kısmen bizans ve selçuk katları), onun altında frig devri yerleşmesinin kalıntıları tespit edilmiştir.

    höyük altında kalan taş kalıntılar çok iyi bir şekilde korunduğundan yapının planı anlaşılabilecek durumdadır. buna göre yapının bir taşra kenti hamamından çok imparatorluk standartlarına göre yapıldığı anlaşılmaktadır.

    hamam 80 x 130 m. boyutunda, taş ve tuğladan yapılmıştır. çankırı caddesindeki girişi ile, sütunlu bir revak kalıntısının çevrelediği geniş bir alana yayılan ve palaestra denilen beden eğitimi ve güreş yapılan yere girilmektedir. bu kısmın sağ tarafında yer alan sütunlu yolun üzerinde dört köşeli ve yuvarlak birçok yazılı sütun bulunmaktadır.

    spor alanının hemen arkasında phirigidarium (soğukluk) kısmı, solunda ise kenarlarında oturma basamakları bulunan piscina (yüzme havuzu) ile apoditarium (soyunma yeri), sağda yuvarlak tuğludan yapılmış sütun parçaları bulunan soğukluk yer almaktadır. ikinci sırada bulunan tepidarium (ılıklık) kısmında yine yuvarlak tuğladan sütun parçaları bulunmaktadır. yıkanma odaları bu sütunların üzerinde bulunmaktaymış. caldarium (sıcaklık) kısmı ise hamamın en arka kısmında yer almakta olup, 12 adet külhanı bulunmaktadır.

    ilıklık ve sıcaklık kısımlarının diğer bölümlerden daha geniş olmalarının nedeni ankara'nın çok soğuk kış şartlarına bağlanmalıdır. bunlar, etrafında ocaktan gelen sıcak havanın rahatça dolaştığı tuğla sütunlardan oluşan bir yer altı ısıtma tesisatı ile desteklenir ve yukarıda bulunan odalar da bu şekilde ısınırlardı.

    vii. yüzyılda geçirdiği bir yangın sonucu tahrip olan yapının, kazılar sırasında ele geçen sikkelerden, yaklaşık beşyüz yıllık bir süre ile kullanıldığı ve zaman zaman onarıldığı anlaşılmaktadır.

    1938-1943 yılları arasında türk tarih kurumu tarafından yapılan arkeolojik kazılarda, hamamın soyunma ve yıkanma kısımları ile yer altındaki külhan ve servis yolları ortaya çıkarılmıştır. "

    http://www.kulturturizm.gov.tr/
  • ankara nın ulus semtinde bulunan, tarihle figürleşmiş figürleşirken fıngırdamış hamam.

    girişte beş ytl verilerek içeri girildiği zaman birkaç taşın haricinde hiçbir şeye rastlanmayan, rivayete göre romalıların seyyar tuvalet olarak kullandığı çalı çırpık mekan. belediye vs. tarafından restore edilmeyen hamam, hamam taşlarının ilerleyen yıllarda mezar taşlarına dönüşmesi. opsiyonel avantajı beş ytl giriş ücreti: " taşların tozu alınsın" giderleri.

    olası eyleminde giriş ücreti söz konusu olmasa akabinde şarapçı mekanı.
  • hemen bitişiğindeki lisede okumamdan dolayı gerek arkadaşlarla futbol oynarken topun buraya kaçması, gerekse kırk yılda bir gelen turistlerle ingilizceyi katlederek geyik yapmak amacıyla bu mekanda çoğu kez bulundum. ama hiç de "ya burası neresiymiş, nasıl biyermiş" diye merak edip girmek aklıma gelmedi. sonradan kafama dank edip gidince gerçekten burnumuzun dibindekilerin değerini bilemiyoruz, göremiyoruz, farkedemiyoruz bunu anladım.
  • gelene geçene makbuz kesmek dışında hiçbir işlevi olmayan kültür bakanlığının onyıllardır hiç bir yatırım yapmadan, yatırımı bırak boyum kadar uzamış yabani otları bile yolmaya üşenen memurlara haiz (onların ne kadar suçu var? adı üstüne memurun işi emir almak), kapıda utanmadan deli dumrul gibi 3 tl kesilen (2006 entrylerine bakılırsa indirim de gelmiş) ankara'nın günümüze kalmış nadir tarihi açıkhava müzelerinden.

    girip içeri iki gram bilgilendirmeyi ve kalıntılar arasında otları yolmayı ziyaretçilerine çok gören mekana ve soyguncu bakanlığa vereceğinize yandaki yiba çarşısının en üst katına çıkıp nesi var nesi yok görebilirsiniz.
  • öğle vakti içeriye girmemle ankara'nın göbeğinden dağ başında terkedilmiş tarihi bir alana ışınlanmış hissettiğim kalıntılar. koca platoda tek başına taşları incelemek, fotoğraf çekmek, bir ağacın gölgesine tüneyip düşüncelere dalmak çok keyifliydi. anlamadığım olay, roma hamamı denilen yerde geçtiğimiz yüzyılda ölen gayrimüslimlerinin mezar taşlarının ne aradığı. hristiyan mezarlarının yapılaşmaya açılıp taşlarının buraya atıldığını tahmin ediyorum. özellikle 1800'de doğup 1903'de ölen ermeni ankara'lıya hay maşallah demek istiyorum.
  • müzekartla gezilen şehrin ortasındaki tarihi açık hava müzesi.
    içerisi sadece hamam değil aynı zamanda mezarlıktır. farklı işlemelere sahip yüzlerce lahit burada yer alır. ancak içerisi ne yazık ki oldukça bakımsız haldedir.
  • ulus'ta, çankırı caddesi üzerindedir. müzekartla girilebileceği gibi açık alan olduğu için arka taraftan beleş de girilebiliyor sanırım. oldukça önemli ama üzüntü vericidir ki bir o kadar bakımsız. halbuki ankara'nın göbeğinde bambaşka bi dünya roma hamamı. düşünsenize, yeraltından ısıtmalı, sıcak-soğuk-ılık bölümleri olan, havuzu, servis odaları, soyunma odaları olan tarihi yapı. hamamın önünde o zamanlar, spor alanı olarak kullanılan bölümde ise lahitler, mezar taşları ve bir roma mezarı bulunuyor. gezip görülmeli mutlaka.
hesabın var mı? giriş yap