high precision parallax collecting satellite ^*

• arthur eddington güneş tutulmasını gözleyip -güneş'in arkasında kalan hyades açık yıldız kümesindeki yıldızların konumlarının sapma miktarını hesaplayıp- einstein'in "ışığın kütlesi olduğu ve büküldüğü" teorisini kanıtlaması, belli bir hata çerçevesi içinde olmuştur. bu hata payı dönemin gözlemsel hassasiyetinden dolayı biraz büyüktür (yanlış hatırlamıyorsam %20'lerde)
  
  aradan yıllar geçip astronomide fotometre çalışmaları ilerleyince, dünya atmosferinin uzaydaki görüşümüzü -ayırma gücümüzü- sınırlandırdığı anlaşılmıştır. işte bu sınırlar arthur eddington'un hata payı civarında olduğundan, "ya eddington'un gözlemleri atmosfer yüzünden hatalıysa? aslında einstein yanlışsa" denmiştir.
  
  bu tartışmaları sona erdirmek için uzaydan gözlem yapmak gerekir. tesadüf, high precision parallax collecting satellite^* uydusu tepemizde dolanırken (sanırım 1989 yılıydı yine net hatırlamıyorum!) sadece uydunun görebildiği bir güneş tutulması gerçekleşti. (yani uydu'nun konumundan görülen-dünyadan görülmeyen) işte bu tutulmada da (tesadüf!) yine hyades açık yıldız kümesi güneş'in arkasında kaldı! fırsat bu fısat deyip teleskobu tutulmayı izleyecek ve hassas ölçümler yapacak şekilde ayarladılar - ki adından da anlaşılacağı gibi, teleskobun en büyük özelliği son derece hassas astrometry (koordinat tespit ölçümü) yapmasıdır.
  
  ve sonuçlar incelendiğinde, güneş tutulması sırasında hyades'teki yıldızların einstein'ın öngürdüğü biçimde farklı noktalarda görüldüğü açığa çıkmıştır. yani einstein haklı çıkmıştır. üstelik ölçümlerin hata payı(hassasiyeti) %0.1 yöresindedir! (bu seferki rakamı çok net hatırlıyorum)
  
  böyle de önemli bir uydu olur kendisi.
  
  not: bu entry 28 şubat 2016 ekşisözlük direnişi süresince katalanca olarak sunulmuştur. (bkz: bütün entry'lerini katalancaya çevirmek) bundan çok daha kaliteli yüzbinlerce entry bu süreçte yok olmuştur. bir zamanlar devletin milletini ebleh yerine koyması yasaktı, bazı yasaklar özlenebiliyormuş.