• (bkz: alternatif oylama)
  • ( alternatif oylama basligina yonlendiriliyorum ancak alternatif oylama denilen sey secmenlerin oy pusulalarinda tercih yapabildigi oy sistemlerinin tamamina verilen genel bir isimdir. bu yuzden yonetimden bu entry'i oraya tasimamasini rica ediyorum. )

    turkiye'nin ve turkiye gibi baraj sorunu olan ulkelerin ya da kazananin tum milletvekillerini aldigi sistemlerin (amerika birlesik devletleri) ihtiyac duydugu hem yenilikci, hem uygulamasi kolay, hem guvenli, hem siyasilerin oyunlarindan daha az etkilenecek, hem de daha ucuza patlayan oylama sistemi. `turkcelestirmek gerekirse tek seferli devredilebilir oylama` diyebiliriz. ortamlarda insanlarin tercih ettikleri politik partileri mecliste en dogru sekilde yansitabilme yetisi ile populerdir.

    simdi turkiye uzerinden gidelim. hem guzel ornek, hem bizim ulkemiz. simdi bizdeki sorunlara bakalim ve nasil cozuleceklerini gorelim:

    1.
    meclis secimlerinden bahsedelim. bildiginiz gibi bizde bir baraj var, kalkacagi da yok (ki baraj olmasa bile bu daha iyi). kucuk partiler meclis'e giremiyor. hdp girecek mi giremeyecek mi, akp hayvani bir cogunluga mi sahip olacak, oy mu caliyorlar falan diye korkuyoruz ikide bir. meclis'e giremedikleri gibi insanlar oylarini cope atmak istemediklerinden oturu bir turlu hazine yardimi alacak seviyeye de gelemiyorlar mesela ldp. baraj olmasa dahi insanlar kucuk partilere yonelemeyeceklerdi muhtemelen cunku milletvekili gonderme olasiliklari cok az. bu yuzden de insanlar ouvv komsu kime oy veriyor, hdp ya da mhp girecek mi acep diye dusunup duruyor bir yerden sonra cileden cikiyoruz. lan ben bunlari dusunmek zorunda miyim ben istedigim partiye oy vereyim iste ve benim isteklerim dikkate alinsin diye dusunuyoruz.

    cozum: takma kafana be canim. istedigin partiyi birinci tercihine yaz, ikinci favorini ikiye yaz, ucuncu favorini uce yaz. ya da tek parti istiyorsan tek parti yaz. oylar sayilirken de eger senin destekledigin amca meclis'e giremiyorsa oyun ikinci tercihine geciyor, ikinci tercih de giremez ise ucuncuye geciyor boyle gidiyor bu.
    ama burada diger sistemlerden onemli bir fark var.yuzu sozu edilen secim bolgesinin gonderebilecegi milletvekili sayisina boluyoruz. bolduk. mesela bu sayi 4, yani 25. bunu kritik oran olarak kullanacagiz. herhangi bir aday %25'i geciyor ise o direkt meclise gidiyor ve bu adamcagizin (yuzde otuz aldi ise misal) yirmibesin ustundeki yuzde beslik oyu, o yuzde besin ikinci tercihine gidiyor. yani hem adayini meclise sokamayan insanlarin ikinci tercihlerini dikkate aliyoruz, hem de ayni partiden birden fazla adayin (biri digerinin golgesinde kalmadan) yarisabilmesine olanak sagliyoruz. hicbir oy bosa gitmiyor. yuzde yirmibesi giren meclis'e giriyor.

    2.
    iktidarlarin oy bolgelerini kafalarina gore belirleyerek milletvekili sayilarini oranlarinin uzerine cikarabilmeleri sorunsali. bu da gicik bir durum. pek dikkat etmesek de akp doneminde cokca yapildi. sehirin uzak bolgeleri sehre dahil edildi, ilceler yeniden cizildi falan.

    cozum:
    secim bolgelerini genisletmek veya daraltmak, duruma gore. secim bolgelerinde cok az insan yasiyorsa eger iki il birlestirilerek daha genis bir secim bolgesi yapilabilir. amac su: her secim bolgesinden en az uc milletvekili gelebilsin (halihazirda buna yakiniz zaten), tercihen 5-6 milletvekili gelsin, en fazla da 10 milletvekili gelsin. yani istanbul'u biraz daha bolmekte fayda var. daha genis bir bolge oldugu zaman ve ikinci tercihler de devreye girdigi zaman, daha da cok milletvekili oldugu zaman ve bunlar orantisal olarak partilere verildigi zaman meclis'te guzel bir yansima olacaktir. turkiye'de tutmayabilir bu ikinci durum. o zaman da meclis'e birkac yuz milletvekili daha eklenip bunlar genel oranlari esitleyecek sekilde secilebilir ya da ulke geneline dayali bir baska meclis kurulabilir. birincisi bana daha iyi bir fikirmis gibi geliyor.

    neyse,

    bircok devletin kisa vaadede gececegini sanmiyorum. sebebi ise acik, cunku buyuk partileri zorlayan, adaylarin guvenli bolgelerini (besiktas'i mutlaka chp'nin almasi ve bagcilar'i mutlaka akp'nin almasi gibi) daha az guvenli hale getiren, rekabeti artiran bir sistem. amerika'da kisa surede gecilmeyecek olmasinin en temel sebebi de secimler'e akitilan milyarlarca dolarlar ve sirketlerin senator satin alma hirsindan dolayidir. baskanlik secimlerinde ise amerika'da oyle bir sistem var ki zaten halk en fazla iki kisi arasinda tercih yapabiliyor. onlar da zaten zenginlerin ve establishment'in one cikardigi kisiler oluyor. neyse ondan baska bir entry'de bahsederim.
  • 8 şubat 2020 irlanda genel seçimlerini takip ederken öğrendiğim ilginç ama seçmenlerin tercihlerini olabildiğince sonuçlara yansıtan bir seçim sistemi. bölgende 15 milletvekili adayı varsa tüm adaylara 1 ile 15 arası bir sayı veriyorsun favori adayın 1 olacak şekilde. seçtiğin aday seçilmesi için gerekli olan oylardan fazlasını almışsa o ekstra oylar geri alınıp ikinci favori aday olarak belirlenen adaya veriliyor. bir diğer oy transferi de şu şekilde oluyor. sayımlar sırasında en az oy alan aday siliniyor ve ona verilen oylar benzer şekilde o pusuladaki bir sonraki favori adaya dağıtılıyor. bu sayede bir adaya gereğinden fazla verilen oylar ile hiç seçilemeyecek adaylara verilen düşük oylar çöp olmuyor ve seçmenlerin sıraladığı şekilde diğer adaylara dağıtılıyor.
    ingilizce bir video bırakayım: https://www.youtube.com/watch?v=blh_w5khjpa
  • siyasetimizin kısırlığına son verebilecek seçim sistemi. "millet ittifakına oy vermezsen cumhur ittifakına hizmet edersin" baskısı ne kadar iyi niyetle yapılıyor olursa olsun sonuç olarak kışkırtıcı bir etkiye sebep oluyor. memleket partisi ve millet ittifakı destekçileri birbirine girmiş durumda. tip de benzer şekilde baskı görüyor. değer mi yani bu kadar çatışma ortamına? ben açıkçası böyle kavgaları görmekten yoruldum. bir işe yaramıyorlar. seçmenin çoğunluğu zaten kime oy vereceğine karar vermiş durumda. karşı taraftaki kendisine küfretti diye mi fikrini değiştirecek? tabii ki hayır.
  • öyle saçma bir dönemden geçiyoruz ki, yahu dedim biz nasıl bu noktaya geldik ?. bu bir insanlarin aptallığı, kitlelerin güdülmesi problemi kadar bir sistem problemi de, öyle bir sistem olsun ki buna izin vermesin.

    tek oy vermenin yeterli olmadığını anladiktan sonra var olan sistemlere bakmak istedim, ve işte bu. bu sistem turkiye'nin ilacı olabilecek bu rezil siyaseti bitirebilecek bir sistem. umarım birileri bunu daha fazla duyurur insanlara benimsetmeye çalışır.

    tek sıkıntı karmaşık olması gibi ama esas olması gereken de bu değil mi ?, zaten ne yapması gerektiğini anlayıp da oy veremeyen adamın oy vermek için yeterliliği yoktur o yüzden sistemin karmaşik olması aslında bir artı.
hesabın var mı? giriş yap