sirmium savaşı

• 6. yüzyılda avarlar ile bizans imparatorluğu arasında gerçekleşen savaş.
  
  550'lerde juan juanlar yıkıldıktan sonra göktürkler hakimiyetini kabul etmeyen bazı kavimler batı yönünde göçe başlamıştır. bu kavimlerden bir tanesi de avarlar idi. bu kavim önce kafkasya'ya gelip, bölgedeki kavimlere üstünlük sağlamayı başardı, sonra da karadeniz'in kuzeyine ve avrupa'ya akınlar düzenleyip bazı bölgeleri ele geçirmeyi başardı. bu dönemde bizans'la temasa geçip, 559 senesinde bir antlaşma yaptılar. bu antlaşmaya göre: avarlar, bulgar ve slav akınlarından bizans'ı koruyacak, buna karşılık bizans da avarlara vergi verecekti.
  
  560'ların başında tahta geçen bayan han'ın hükümdarlığı döneminde avarlar büyük bir güç haline gelmiştir. avar kağanlığı bu dönemde orta avrupa'ya yerleşmeyi başarmıştır. böylelikle avrupa'daki tüm devletleri tehdit eder duruma gelmişlerdir. 568 senesinde bayan han, gepid ülkesini^* yok etmeyi başardı. bizans ise müttefiki olan gepidlere yardım etmek yerine avar işgalinden sonra gepidlere ait sirmium şehrini ele geçirdi. bayan han, sirmium'daki bizans muhafızına bir elçi göndererek şehrin avarlara teslim edilmesini istedi. muhafız ise imparatorun onayı olmadan bu teklifi kabul etmeyeceğini bildirdi. bunun üzerine bayan han da bir ordusunu sirmium'a doğru gönderdi. avar ordusu harekete geçince bizans yönetimi, sirmium konusunda müzakereleri başlatmak zorunda kaldı . bayan han, sirmium'un kendisine bırakılmasını, bizans'ın vergi vermeye devam etmesini, bizans'a sığınan gepid yöneticilerinin kendisine teslim edilmesini istedi. imparator ii. justinus bu ağır talepleri reddetti ve savaş hazırlığı başlattı. iki ordu savaşa girişti. savaşta avarlar galip geldi ve antlaşma yapıldı. yapılan antlaşmayla sirmium bizans'ta kalmaya devam etti. ayrıca bizans, avarların pannonia'ya yerleşmesine ve avarlara vergi vermeyi kabul etti.
  
  580 yılında bayan han, vergi tahsili için bizans'a elçisini gönderdi. diğer yandan da gizlice sirmium'u kuşatmak için hazırlıklar başlattı. gemilerini tuna nehri'ne indirdi, kara ordusunu da sirmium üzerine gönderdi. bizans imparatorluğu o dönemde sasanilerle savaşa giriştiğinden batı'daki askerlerin büyük bir çoğunluğu doğu'ya gönderilmişti. batı garnizonları oldukça zayıf durumdaydı. bayan han da bu fırsatı değerlendirmek istemişti.
  
  hazırlıklar tamamlandıktan sonra bayan han, bizans'a bir daha elçi göndererek sirmium'un teslim edilmesini istedi. imparator tiberius constantinus bunu reddetti. bunun üzerine avarların sirmium kuşatması başladı. sava ve tuna nehirleri avar gemileri tarafından tutulduğundan bizans, şehre yeteri kadar yardım gönderemedi. kuşatma uzadıkça şehirde büyük sıkıntılar yaşanmaya başlandı. çaresiz kalan bizans imparatoru, şehri avarlara teslim etmek zorunda kaldı. diğer yandan savaş tazminatı vermeyi ve geçmişte ödemeyi kabul ettiği haracı da düzgün bir şekilde ödemeyi kabul etti. (582)
  
  sirmium'u ele geçirilmesiyle avarlara balkanların yolu açılmış oldu. böylelikle de avarlar balkanlardaki hakimiyetini hızlıca genişletmeyi başardı. yaklaşık 40 yıl sonra da konstantinopolis'i kuşatma girişiminde bulundular.
  
  kaynaklar:
  + akdes nimet kurat - avarlar - haz. serkan acar - tarih incelemeleri dergisi - temmuz 2011.
  + akdes nimet kurat - ıv-xvııı. yüzyıllarda karadeniz kuzeyindeki türk kavimleri ve devletleri - türk tarih kurumu basımevi - 1972.
  + vasiliev - bizans imparatorluğu tarihi - çev. arif müfid mansel - maarif matbaası - 1943.
  + john julius norwich - bizans (erken dönem ms 323-802) - çev. hamide koyukan - kabalcı yayınevi - 2013.