*

  • piagetin bilişsel gelişim dönemlerinden üçüncüsüdür.artık çocuk gerçek zihin faaliyetlerine geçer. mantığa dayalı şemalar oluşturulur. ama soyut şeyler üzerine akıl yürütemez. mantıksal işlemleri somut problemlere uygulayabilir. ilkokula giden çocukların aritmetik işlemleri yaparken parmaklarını kullanmaları bunun sonucudur. 7-8 yaşlarında sıralama, sınıflama yetenekleri de kazanılır. en önemlisi bu dönemde bilgiler çocuklara somutlaştırılarak verilmelidir.
  • (bkz: jean piaget/#38717978)
  • çocuğun soyut düşünemediği dönemlerdir. örneğin göze girmek deyimini söylediğinizde gerçekten gözünüzün içine gireceğini düşünür. yada annesine yardım ederken 10 bardak kıran çocuk canı istediği için 2 bardak kıran çocuktan daha suçludur somut işlemler dönemindeki çocuğa göre.
  • (bkz: korunum ilkesi)
    (bkz: tumevarımsal dusunme)
    (bkz: tersine çevirebilme)
  • piaget'in bilişsel gelişim kuramında yer alan 3. dönemdir. 7-11 yaş aralığını kapsar.bu dönemde çocuğun formal düşünce süreçleri daha tutarlı ve mantıksal hale gelir. çocuklar bu dönemde somut işlemleri tersine döndürebilir ve korunum ilkesini anlayabilir.

    bu dönemde çocuk düşüncelerinde daha esnektir. objeleri büyüklük ve küçüklüklerine göre sıraya koyabilir. yeni objeler verildiğinde eskilerinin içine yerleştirilebilir. 2 obje arasındaki mesafeyi ve bunun uzunluğunu ayırt edebilir. toplama-çıkarma gibi bilişsel işlemleri yapmaya başlar. bu dönemde çocuklar işlem öncesi dönemdeki gibi egosantrik olmaktan kurtulup, diğer kişinin gözüyle dünyayı görmeye başlar. bu da çocuğun sosyal ilişkilerinde yeni bir aşamaya geçmesini sağlar (cirhinlioğlu 2001, cole ve cole 2001, temel ve aksoy 2001, inanç ve ark. 2005, cook 2005, yiğit 2009, simatwa 2010).

    bu dönemin en önemli özelliği korunum kavramının kazanılmasıdır. korunum, değişmezliğin anlaşılmasını ifade eder. korunumlar şu şekilde özetlenebilir:

    •madde korunumu (bir bütün parçalara ayrılsa bile miktarı değişmez) 6-7 yaş
    •uzunluk korunumu (uzun bir tel parçalansa veya kıvrılsa bile uzunluğu değişmez) 6-7 yaş
    •nitelik değişmezliği (bir kaptan diğerine boşalan sıvının miktarı değişmez) 6-7 yaş
    •sayıların korunumu (nesnelerin yakınlaştırılması ya da uzaklaştırılması ile miktarda değişme meydana gelmez; 5 top ister bitişik ister ayrı olsun, 5 toptur, sayı değişmez) 7 yaş
    •alan korunumu (bir kağıt parçasının kapladığı alan, kağıt kesilip başka şekiller oluştursa bile değişmez) 7 yaş
    •ağırlık korunumu (şekli değişen balçığın ağırlığı değişmez) 9-12 yaş
    •hacim korunumu (çeşitli şekillere sokulan balçığın taşırdığı su miktarı aynı kalır) 11-12 yaş (cole ve cole 2001, cook 2005, bacanlı 2006, simatwa 2010).

    düşünce özellikleri:

    çağrışım yeteneği: papatyalarla diğer çiçekler gruplandırıldığında hepsinin çiçek olduğunu bilir. ancak aralarında fark olduğunu da bilir.

    sıra ilişkilerini bilir: ayşe fatma’dan sarışın, fatma hatice’den sarışın. hangisi en sarışın? sorusuna cevap verebilir.

    gruplama yapabilir: grup birleşiminin hangi elemanlardan oluştuğunu bilir. ‘’altı gül veya altı başka çiçek’’ gösterildiğinde, ‘bütün güller çiçek midir?’’ sorusuna ‘’evet’ cevabını ‘bütün çiçekler gül müdür?’ sorusuna ‘hayır’ cevabını verir.

    özdeşik: bir şeyin 0 ile çarpıldığında ne olduğunu bilir.

    ters giderlik: başlandığı yere geri dönüşün olabileceğini düşünür.

    deney: 4-8 yaş arasındaki oniki çocuğa 10’ar tane çubuk verilir ve bunları boylarına göre sıralamaları istenir. 6 yaşındakilerden bir kısmının çok zor sıraladığı, 7 yaşındakilerin ise kolayca sıraladığı görülmüştür (cirhinlioğlu 2001, inanç ve ark. 2005, cook 2005, bacanlı 2006, yiğit 2009).
hesabın var mı? giriş yap