betta

• en güzel akvaryum balıklarından olan tül kuyruklu betaların doğada güney doğu asya'da yaşayan vahşi örnekleri kısa yüzgeçli ve mat renklidirler. bu vahşi betalarda da üreme veya bir rakibe boy gösterme zamanlarında mat renklerin parlak kırmızıyla mavinin tonlarına dönüştüğü gözlenir. yavru betalarda 3. aydan sonra cinsiyet ayrımı yapılabilir. erkekler daha geniş yüzgeçli ve parlak renklidirler. dişilerin karınlarında ise toplu iğne başı büyüklüğünde beyaz bir nokta gözlenir. betalar gençken (3 aydan önce) kuru yemlere alıştırılabilirler; fakat ileriki yaşlarda canlı yem verilen balıklarda kuru yeme dönüş çok zordur. doğal ortamlarında en çok sivrisinek larvalarıyla beslenirler.erkek betalar güzelliklerinin yanında kavgacılıklarıyla ünlüdürler. doğada geniş alanda genellikle seremonileşmiş gövde gösterilerinden sonra zayıf tarafın kaçmasıyla sona eren zararsız karşılaşmalar, dar akvaryumlarda ölümüne mücadelelere dönüşür. tayland'da tıpkı dövüş köpekleri gibi, dövüş betaları yetiştirilir. dövüşçüler hep kısa güzgeçleriyle daha güçlü vahşi erkek betalardan seçilir. taraflar dar bir su kabına konduklarında yeni ortamın vediği çekingenlikten çok çabuk kurtulup, ilk safhada rakipler birbirlerine solungaç ve yüzgeç kabartarak gözdağı vermeye başlarlar. ikinci safhada yanal salınımlarla kuyruklarıyla suyu hasımlarına karşı itip şaşılacak kadar güçlü su akıntıları oluşturarak güç gösterisi yaparlar. üçüncü safhada artık hassas solungaç ve göz çevresini ısırmak üzere gerçek saldırılar başlar. taraflar bir açık yakalamak için hızla biribirlerinin çevresinde dönmeye başlarlar. en tehlikeli dördüncü safhada ise taraflar rakiplerini ağızlarından yakalayarak tabana doğru bastırmaya, böylece olabildiğince uzun süre yüzeyden hava almalarını engellemeye çalışırlar. bu dövüş aşamaları tekrar başa dönerek sonuncusuna gelerek saatlerce sürebilir. birçok zaman da her iki taraf dövüş sonrası bitkinlikten ölür.küçüklüklerinden itibaren yeterince geniş akvaryumlarda beslenen betalar çok canlı ve sağlıklı olurlar. yüzgeçlerinin, renklerinin ve hareketlerinin güzelliklerini sonuna kadar gösterirler. mutsuz kavanoz betaları ise sarkan yüzgeçleriyle süklüm püklüm bir görüntü sergilerler. bir akvaryuma konulduklarında bir süre yüzdükten sonra yorulup dibe çökerler. üretimde de sağlıklı akvaryum betalarından çok daha iyi sonuç alınır. yuvayı yapacak, dişiye kur yapacak ve sonra yavrulara bakacak enerjiyi zor (veya hiç) bulamayan kavanoz betaları genellikle üreme sürecinden kısa bir süre sonra ölürler. betayı kavanozda yaşatmak sağlıksızlığının yanında acımasızlıktır da.en uygunu, iyi bitkilendirilmiş küçük veya orta büyüklükteki akvaryumlardır. örneğin 60x30x30 (30 cm yükseklik) tek bir erkek betanın neon veya rasbora gibi sakin balıklarla bir arada tutulduğu bir akvaryum için yeterli bir ölçüdür. biraz daha genişçe bir akvaryumda ise mozayik gurami gibi sakin labirentli türleriyle beraber beslenebilirler. akvaryumda tetrazon gibi betanın tül kuyruklarını kopartacak bir balık türü bulunmamalıdır. dişiler ancak üretim amaçlı olarak yumurtlamaya hazır olduklarında erkek balıkların yanına konulmalıdırlar; aksi taktirde sürekli kovalanıp hırpalanabilirler. ender olarak da sürekli tartaklanan bir dişinin artık canına tak edip erkek balığa saldırdığı ve uzun yüzgeçlerini bir anda parçaladığı gözlenir. birden çok dişi ise sorunsuzca genişçe bir akvaryumda beslenebilir.