feodalizm

• kendisine ilişkin en eski ve köklü tartışma kelimenin kökenine dairdir.
  kavramın etimolojisinde latince ve germence[almanca değil, çünkü bugünkü almanca 14-15 yy. da doğar] köklerle karşılaşılır. bu da bize feodalitenin, latincenin konuşulduğu roma imparatorluğu mu yoksa germencenin konuşulduğu germen kökenli mi olduğu sorusuna götürür.
  
  biz etimolojiyle devam edecek olursak: geç dönem latincesindeki feodum ya da feudum kavramının dönüşmüş hali olduğu söylenir, ki bunun da kökeni germen kökenli fief'den gelmiştir denir.*
  ayrıca ingilizce fee sözcüğü de germanik kökenle ilişki kurar. bir başka germanik köken ise fehu-od sözcüğü yoluyla kurulur; ingilizce ve fransızca'ya fief olarak dönüşen ve önce sığır sahipliği sonradan ise toprak sahipliği anlamına gelen fehu-od yani.
  
  bugün ister roma ister germen kökenli olsun, feodalite kavramının fief'le ilşkisi olduğunu hemen herkes kabul eder. bu kabul fief'in, "bir üst yöneticinin bağışladığı arazi, toprak ve bu arazinin üzerindeki feodal mülkiyet" tanımımın, feodalitenin en temel taşlarından olduğundandır.
  örneğin ingiltere'de bu ilişki, feoffee ve feofment; eski fransızcada ise feoffer kavramlarıyla anlatılır.
  alman tarihçileri ise, fief'in almancadaki karşılığı olan lehn'den türeyen lehnswesen kavramın kullanılar.
  
  bir de bizim tımar var ki, bunun da kökeninin d.roma/bizans pronioa ile islami katı'a, sasani-selçuki ikta'ya giden uzun bir tartışması vardır, olmalıdır.
  
  * marc bloch, encyclopaedia of the social sciences, feudalism.