bonobo

• sosyal ve cinsel davranışlarda insanlara şempanzeden daha da yakındır. paylaştığımız kimi özellikler:
  
  - yüzyüze cinsel ilişki (örneğin misyoner pozisyonundaki gibi ama bununla sınırlı değil),
  
  - oral seks,
  
  - french kiss,
  
  - scissoring / tribadism de dahil olmak üzere insanlardaki eşcinsel^* ilişkilerde kullanılan bütün temel pozisyonlar (ve erkeklerde birbirine handjob çekmek gibi yöntemler, aklın yolu birdir mantığıyla ortaya çıkmış belli ki)
  
  - aynadaki yansımasının kendisine ait olduğunu fark edebilme,
  
  - insanların ilk görüşte anlayabileceği türden yüz ifadeleri ve el işaretleri (birbirlerine aynı bizim yaptığımız gibi "gel, dur, git" türünden hareketler yapıyorlar)
  
  - diğer büyük maymunlardan daha farklı ve karmaşık sesli iletişim (bunun dillere benzer bir yapıda olduğunu gösteren araştırmalar var)
  
  - birbirlerine isimler takmaları (belli vokal öğeleri daima belli bonobolar için kullanıyorlar, birbirlerini isimlerle çağırmalarından çok o isimleri nasıl belirlediklerini süper merak uyandırıcı bulmaktayım)
  
  - öğretildiğinde birkaç yüz ile birkaç bin arası kelimeyi tanıma ve karmaşık sorulara öğretilmiş işaret diliyle (elle havada çizerek veya kalemle çizerek, yani yazarak) yanıt verebilme,
  
  - avlanmak ya da sorun çözmek için alet kullanma (çubuk, dal, taş vs.)
  
  - alet kullanmanın da ötesinde, ihtiyaca göre alet yapabilme: taşları birbirine vurup kırarak, ardından da kenarlarını keskinleştirerek kesici aletler yapıyor (tanıdık geldi mi?).
  
  - ayrıca diğer büyük maymunlardan çok daha uzun süre iki ayak üstünde yürüyebiliyor ve iki ayak üstünde yürüdüğü zaman yürüyüş şekli diğer maymunlarınkinden çok insanınkine benziyor.
  
  diğer primatlara oranla şempanze ve bonobo gerek genetik anlamda gerek davranışlarıyla insana o kadar yakın ki, insana yaptığımız gibi bunlara da "homo" ile başlayan isimler konulması gerektiği yönünde bilimsel tartışmalar var. dna kanıtları insanla şempanzenin yollarının 6 milyon yıl önce ayrıldığını gösteriyor. aynı kanıtlara göre şempanzeyle bonobo ise sadece 1 milyon yıl önce ayrılmış durumda. zaten bu iki canlının iki ayrı tür olduğunu 100 yıl öncesine kadar anlayamamış insanoğlu.
  
  bu akrabamızdan sadece 9-10 bin adet kalmış durumda^* ve onları da hızla tüketmeye devam ediyoruz. tükenmezlerse yasalar tarafından birey olarak tanınacakları bir geleceği biz görmesek bile torunlarımız görebilir, bu konularda kafa patlatan yığınla düşünür var.
  
  yukarıda sıraladıklarımdan çok daha ilginç özellikleri, aşağıdaki ted videosundan izlenebilir. daha önceki entrylerde aynı konuşmanın youtube linki verilmiş ama bu link daha kalıcı olabilir diye veriyorum:
  http://www.ted.com/…umbaugh_on_apes_that_write.html